Danıştay 8. Daire 2020/3583 Esas 2022/2986 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/3583
Karar No : 2022/2986

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLLERİ : Av. ...- Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mersin İli, Gülnar İlçesi, ...Mah., ...Mevkii, ...ada, ...numaralı parselde bulunan ev ve işyerinin orman sınırları içerisinde yapıldığı gerekçesiyle müsadere edilmesine yönelik ...Asliye Ceza Mahkemesinin ...tarihli ve E:..., K:...sayılı kararı uyarınca, suça konu sabit tesis niteliğindeki ev ve işyerinin onbeş gün içerisinde tahliye edilmesi gerektiğinin bildirilmesine ilişkin ...Orman İşletme Müdürlüğü Büyükeceli Orman İşletme Şefliğinin ...tarihli ve ...sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; uyuşmazlığın orman alanında kalan taşınmaz üzerine davacının yaptığı ev ve işyerinin müsaderesine ilişkin yargı kararının uygulanmasından doğduğu, dava konusu işlemin idari yargının denetimine tabi, idarenin kamu yetkisini tek taraflı kullanarak tesis ettiği kesin ve yürütülmesi zorunlu bir idari işlem niteliğinde bulunmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, orman olmayan bölge için müsadere kararı verilmesinin hukuka aykırı olduğu, müsadere işlemlerinde yetkili olan merciinin savcılık olduğu, davalı idarece tesis edilen işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı, uyuşmazlık konusu konut ve işyeri hakkında yapı kayıt belgesi düzenlenmiş olmasına rağmen davalı idarece davacıya işgalciymiş gibi muamele yapıldığı, söz konusu işlemin yetkili makamca tesis edilip edilmediği, kararla uyumlu olup olmadığı ya da doğru yer ya da kişi hakkında uygulanıp uygulanmadığı hususunun esasa girilerek incelenmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, idari davaya konu edilebilecek kesin ve yürütülebilir nitelikte bir işlem bulunmadığı, Mahkeme kararının yerine getirilmesi amacıyla davaya konu yazının davacıya gönderildiği, uyuşmazlık konusu yerin orman niteliğinde olduğu, yapı kayıt belgesinin davacının hak sahipliğini kanıtlama niteliğinin bulunmadığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince dosya tekemmül ettiğinden davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Mersin İli, Gülnar İlçesi, ...Mah., ...Mevkii, ...ada, ...numaralı parselde bulunan ev ve işyerinin orman sınırları içerisinde yapıldığı gerekçesiyle müsadere edilmesine yönelik ...Asliye Ceza Mahkemesinin ...tarihli ve E:..., K:...sayılı kararı uyarınca, suça konu sabit tesis niteliğindeki ev ve işyerinin onbeş gün içerisinde tahliye edilmesi gerektiğinin bildirilmesine ilişkin ...Orman İşletme Müdürlüğü Büyükeceli Orman İşletme Şefliğinin ...tarihli ve ...sayılı işleminin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından iptal davalarının açılabileceği, maddenin 2. fıkrasında; idari yargı yetkisinin, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olduğu, İdare mahkemelerin yerindelik denetimi yapamayacakları, yürütme görevinin kanunlarda gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremeyecekleri kuralı yer almıştır.
Aynı Kanunun 14. maddesinin 3. fıkrasının (a) maddesinde; dava dilekçelerinin, görev ve yetki yönünden, Danıştayda daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından inceleneceği, 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde ise; adli yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine karar verileceği hüküm altına alınmıştır.

6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17. maddesinin 1. fıkrasında, "Devlet ormanları içinde bu ormanların korunması, istihsal ve imarı ile alakalı olarak yapılacak her nevi bina ve tesisler müstesna olmak üzere; otlatma planı yapılan alanlarda yıllık otlatma süresi dâhilinde hayvanların planlı otlatılmasını sağlayan, gecelemesini emniyet altına alan ve dağılmalarını engelleyen geçici çevirmeler şeklinde düzenlemeler dışında, her çeşit bina, ağıl ve hayvanların barınmasına mahsus yerler yapılması, tarla açılması, işlenmesi, ekilmesi ve orman içinde yerleşilmesi yasaktır..." aynı kanunun 93. maddesinde, "Bu Kanunun 17 nci maddesinde yasak edilen fiilleri işleyenler veya izne bağlı işleri izinsiz yapanlar, 91 inci madde hükümleri saklı kalmak üzere altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar. İşgal ve faydalanma suçunun yeniden tarla açmak suretiyle veya yanmış orman sahalarında ya da kesinleşmiş orman kadastrosu sınırları içerisinde işlenmesi halinde verilecek ceza bir kat artırılır. Bu maddede tanımlanan suçların konusunu oluşturan, işlenmesinde kullanılan ve işlenmesiyle elde edilen eşya veya mahsul Türk Ceza Kanununun müsadereye ilişkin hükümlerine göre müsadere edilir. Müsadere olunan mahsuller satılarak bedeli Orman Genel Müdürlüğünce irad kaydolunur. Müsadere olunan tesisler ise Orman Genel Müdürlüğünce aynen muhafaza edilebileceği gibi ihtiyaç görüldüğü takdirde ormancılık veya diğer kamu hizmetlerinde kullanılabilir. Aksi takdirde ilgili orman idaresince, yıkılmak suretiyle karar infaz olunur. İdarenin bu husustaki talebi halinde genel zabıta kuvvetleri idareye yardım etmekle mükelleftir. 17 nci maddenin üçüncü fıkrasındaki yerleri amaç dışı kullananlar ve amaç dışı kullanılmasına izin verenler bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.." hükmü bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bakılan uyuşmazlıkta, davacının 6831 sayılı Kanuna muhalefet suçundan açılan ceza davasında orman alanlarının işgali ve faydalanma suçunu işlediği gerekçesiyle cezalandırılmasına ve suça konu sabit tesis niteliğindeki ev ve işyerinin, 6831 sayılı Kanunun 93. maddesinin 3. fıkrası yollamasıyla Türk Ceza Kanunu'nun 54. maddesi hükmü uyarınca müsaderesine karar verildiği, anılan kararın Yargıtayca onanarak kesinleşmesinden sonra 22.05.2019 tarihli dava konusu işlemle ceza mahkemesince müsadere kararı verildiğinden bahisle söz konusu ev ve işyerinin tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde boşaltılması gerektiğinin tebliğ edildiği görülmektedir.
Bu durumda; müsadere kararına ilişkin yargısal sürecin kanun yolları tüketilerek kesinleştiği anlaşılmakla, Anayasanın 138. maddesinin son fıkrası uyarınca, yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorunda olduklarına ve mahkeme kararlarının yerine getirilmesini geciktiremeyeceklerine göre, adli yargı yerince verilen müsadere kararının yerine getirilmesine yönelik tesis edilen dava konusu işlemin, idarenin bu konuda tek taraflı bir şekilde kamu gücüne dayanarak, üstün hak ve yetkileri çerçevesinde yaptığı bir idari işlem olarak kabul edilemeyeceği açıktır.
Bu nedenle; davanın görev yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, davanın incelenmeksizin reddine yönelik İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ve fazladan alınan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 22/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.