Danıştay 12. Daire 2019/3318 Esas 2022/2401 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/3318
Karar No : 2022/2401

TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNAN TARAFLAR :
1- (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

2- (DAVALI) : ...Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

DİĞER DAVALI : ...Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri ...

İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının; davacı ve davalı idarelerden Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca aleyhe olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Antalya ili Elmalı ilçesi Kadastro Müdürlüğünde şoför olarak görev yapmakta iken 19/09/2011 tarihinden itibaren emekliye sevk edilen davacının; 2000 yılı sicil notunun orta (70) olarak düzenlenmesi işlemine karşı açtığı dava sonucunda, dava konusu işlemin iptali ile tazminat isteminin kabulüne karar verildiğinden bahisle, yoksun kaldığı geçmiş dönem maaş, emekli ikramiyesi ve emekli maaş farkı tutarı olan 30.000,00-TL'nin, 17/01/2012 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince, Danıştay Onbirinci Dairesinin 12/05/2016 tarih ve E:2016/11, K:2016/2387 sayılı bozma kararına uyularak; şoför olarak görev yapmakta iken emekli olan davacının, 70 (orta) olarak düzenlenen 2000 yılı sicil raporunun ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla iptal edilmesi nedeniyle, dosya kapsamındaki bilirkişi raporuna istinaden, dava açma tarihi itibarıyla yoksun kaldığı parasal hakların karşılığı olarak davalılardan Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından 622,17-TL'nin; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından 340,42-TL'nin yasal faiziyle (17/01/2012 tarihine kadar yoksun kalınan parasal hakların bu tarih itibarıyla işletilecek, 17/01/2012 tarihinden sonra yoksun kalınan parasal hakların ise hak ediş tarihlerinden itibaren işletilecek yasal faiziyle) birlikte tazmininin gerektiği belirtilmek suretiyle, davacının tazminat isteminin 962,59-TL'lik kısmının kabulüne, fazlaya ilişkin kısmının ise reddine, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından 622,17-TL'nin; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından 340,42-TL'nin yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TARAFLARIN İDDİALARININ ÖZETİ:
1- Davacı tarafından; yargı kararına istinaden şimdiye kadar eksik alınan geçmiş dönem maaş, emekli ikramiyesi ve emekli maaşının hesaplanarak ödenmesinin istenildiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunun hatalı olduğu, öncelikle sicil notunun iyi olması halinde intibakının 4. derecenin 7. kademesi olacağına ilişkin olarak dosya kapsamında bir bilgi ve belge bulunmamasına rağmen, bilirkişi raporunda bu sonuca nasıl ulaşıldığının anlaşılamadığı, oysa ki notunun iyi olması halinde 3. derecenin 3. kademesinde olacağı, sadece emeklilik maaşı açısından hesaplama yapılan raporda, çalıştığı dönemlere ilişkin hesaplama yapılmadığı, bu kapsamda, itirazlarının dikkate alınmayarak, hatalı ve eksik inceleme neticesinde oluşturulan raporun dikkate alınması suretiyle verilen kararda hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.
2- Davalı idarelerden Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından; ortaokul mezunu olan davacının, 331 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereğince 4. derece 6. kademe intibakı esas alınarak emekliye sevki üzerine bağlanan emekli aylığı ile tahakkuk eden emekli ikramiyesi hususunda yapılan işlemlerde herhangi bir yanlışlık bulunmadığı, ayrıca 2000 yılındaki (70) olan sicil notunun, (90) ve daha yukarı olması talebiyle ilgili olarak, sicil notlarının ilgililerin çalıştıkları kurumca verilmesi ve bu konuda taraflarınca herhangi bir işlem yapılmamasından dolayı, davacının bu konudaki talebinin çalıştığı kurumca cevaplandırılmasının gerektiği, kaldı ki ortaokul mezuniyeti nedeniyle, davacının 3. derece intibakına indirilemeyeceği, öte yandan, kararın, aleyhlerine harç ve faize hükmedilmesi yönünden de bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMASININ ÖZETİ: Davalı idareler tarafından; istemin reddi gerektiği savunulmuş olup, davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
06/09/1984 tarihinde ilkokul mezunu olarak 15. derecenin 1. kademesinden ...Kadastro Müdürlüğünde şoför olarak göreve başlayan davacı, 14/09/1993 tarihinde ortaokulu bitirmiş, 25/07/2011 tarihli talebine istinaden emekliye sevk edilerek, 19/09/2011 tarihinde görevinden ayrılmıştır.
11/10/2011 tarihli işlemle, 5434 sayılı Kanun'a tabi 27 yıl 14 gün fiili hizmeti, 1 yıl 8 ay askerlik borçlanması ve 1 yıl 28 gün 506 sayılı Kanun'a, 5 ay 3 gün 1479 sayılı Kanun'a tabi hizmeti olmak üzere toplam 30 yıl 2 ay 15 gün hizmeti, 4. derece 6 kademe intibakı ve (650) ek gösterge rakamı üzerinden, kazanılmış hak aylığı 4. derecenin 3. kademesinde kalmak suretiyle, 2829 sayılı Kanun hükümleri uyarınca birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden 15/10/2011 tarihinde emekli aylığı bağlanarak, 29 tam hizmet yılına karşılık emekli ikramiyesi tahakkuk ettirilmiştir.
Davacının, 70 (orta) olarak düzenlenen 2000 yılı sicil raporunun iptali ve yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi talebiyle açtığı davada; .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla, dava konusu işlemin iptaline, varsa yoksun kalınan parasal haklarının dava açma tarihi olan 17/01/2012 tarihinden itibaren hesaplanarak yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmiş olup, anılan karar tarafların temyiz etmemesi üzerine kesinleşmiştir.
.... İdare Mahkemesinin dava konusu işlemin iptali, tazminat isteminin kabulü yolundaki kararına istinaden, adli yargıda açılan alacak davası sonucunda verilen görevsizlik kararı üzerine, yoksun kaldığı geçmiş dönem maaş, emekli ikramiyesi ve emekli maaşı farkı tutarı olan 30.000,00-TL'nin, 17/01/2012 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi talebiyle, bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 125. maddesinin son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 12. maddesinde, ilgililerin haklarını ihlal eden bir idari işlem nedeniyle Danıştaya ve idare ve vergi mahkemelerine doğrudan doğruya tam yargı davası veya iptal ve tam yargı davalarını birlikte açabilecekleri gibi, ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliği veya bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava süresi içinde tam yargı davası açabilecekleri kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; 23/07/2015 tarihinde açılan dava kapsamında, .... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı davanın süre aşımı yönünden reddi yolundaki kararının, Danıştay Onbirinci Dairesinin 12/05/2016 tarih ve E:2016/11, K:2016/2387 sayılı kararıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesi uyarınca yargı kararının uygulanması istemine ilişkin olarak açılan davanın, süre aşımı nedeniyle reddinde hukuka uygunluk bulunmadığı, ayrıca davacının taleplerinin netleştirilerek karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulması üzerine, anılan Mahkemenin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla dava dilekçesinin reddine karar verildiği, sonrasında 10/01/2017 tarihinde kayda giren dilekçeyle davanın yenilendiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, davalı idarelerden Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünden; davacının 2000 yılı sicil notunun 98 olarak belirlenmesi sonucunda oluşan yeni duruma göre intibakının düzenlenerek hizmet cetvelinin istenilmesi, alması gereken maaşında hangi tarihten itibaren değişiklik olacağı, aldığı ve alması gereken maaş tutarı belirlenerek, emekli olduğu tarihe kadar oluşacak fark miktarının hesaplanması ile maaş bordrolarının istenilmesi, alması gereken emekli maaşının ne kadar olduğunun sorulması, yine davalı idarelerden Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından; davacının 2000 yılı sicil notunun çok iyi olması durumunda aldığı ve alması gereken emekli maaşı arasındaki farkın sorularak, yeni duruma göre oluşacak emekli ikramiye farkının belirlenmesi ile uyuşmazlığın çözümü açısından gerekli görülen diğer hususların netleştirilmesi amacıyla verilen ara kararına istinaden gönderilen bilgi ve belgelere göre, davacının yoksun kaldığı parasal hakların tespiti açısından dosyanın bilirkişiye sevkine karar verilmiştir.
12/02/2019 tarihinde Mahkemenin kaydına giren ve hükme esas alınan ek bilirkişi raporu incelendiğinde, dava tarihi olan 17/01/2017 tarihine kadar davalı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının ödemesi gereken 418,32-TL emekli aylığı, 16,73-TL (418,32-TLX0,04) ek ödeme (5454), 187,12-TL ikramiye farkı olmak üzere toplam 622,17-TL; rapor tarihi (09/02/2019) itibarıyla 709,69-TL emekli aylığı, 28,39-TL (709,69 TLX0,04) ek ödeme, 187,12-TL ikramiye farkı olmak üzere toplam 925,20-TL; davalı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün ödemesi gereken 118,14-TL gösterge, 222,28-TL ek gösterge farkları olmak üzere toplam 340,42-TL fark hesabı şeklinde hesaplama yapılmıştır.
Ancak söz konusu bilirkişi raporunda; davalı idarelerden Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı açısından, dava tarihi olarak belirtilen 17/01/2017 tarihi ve rapor tarihi olarak belirtilen 09/02/2019 tarihleri olmak üzere iki farklı hesaplama yapıldığı görülmekle birlikte, temyizen incelenen dosyada, ilk dava tarihinin 23/07/2015 tarihi olduğu açıktır.
Bu durumda, davacının yoksun kaldığı emekli maaşı, ek ödeme ve emekli ikramiyesi farkı hesabında dava tarihi olarak belirtilen 17/01/2017 tarihi yerine davanın ilk açıldığı 23/07/2015 tarihi esas alınarak, ayrıca davacının çalıştığı döneme ilişkin olan parasal hak miktarına itirazının da bulunduğu dikkate alınmak suretiyle, yeniden hesaplama yapılması gerektiğinden, bu hususlar dikkate alınmaksızın düzenlenen bilirkişi raporunun hükme esas alınması suretiyle verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

Öte yandan her ne kadar İdare Mahkemesince yasal faiz yönünden; ... İdare Mahkemesinde görülen davanın açılma tarihi olan 17/01/2012 tarihine kadar yoksun kalınan parasal hakların bu tarih itibarıyla işletilecek yasal faiziyle birlikte, 17/01/2012 tarihinden sonra yoksun kalınan parasal hakların ise hak ediş tarihlerinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesinin gerektiğine hükmedilmiş ise de;
Bir idari işlem veya eylemlerden dolayı uğranılan zararın tazmini istemiyle açılan davalarda, uygulanacak yasal faizin başlangıç tarihi olarak;
a) idareye başvuru var ise, bu başvuru tarihinin;
b) İdareye başvuru yok ise, davanın açıldığı tarihin;
c) İdari işleme karşı açılan bir iptal davasında, sadece dava konusu işlemin iptalinin istenmesi ve bu işlemin iptaline karar verilmesi üzerine süresinde açılmış (iptale dayalı) bir tam yargı davasında, ilk (iptal) davanın açıldığı tarihteki başvuru tarihinin, başvuru yok ise, anılan (iptal) davanın açıldığı tarihin; esas alınması gerektiği, istikrar kazanmış Danıştay içtihatlarıyla kurala bağlanmış olup, yeniden verilecek kararda, hükmedilmesi halinde yasal faizin başlangıcı açısından iptal davasının açıldığı tarih olan 17/01/2012 tarihinin esas alınması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının ve davalı idarelerden Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle davacının tazminat isteminin …-TL'lik kısmının kabulüne, fazlaya ilişkin kısmının ise reddine, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından …-TL'nin; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından …-TL'nin yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin temyize konu …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 26/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.