Danıştay 2. Daire 2021/1571 Esas 2022/2274 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1571
Karar No : 2022/2274

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Sivas İl Emniyet Müdürlüğü emrinde emniyet amiri olarak görev yapan davacının, 4. sınıf emniyet müdürlüğü rütbe terfisinin görüşüldüğü ... sayılı Yüksek Değerlendirme Kurulunda hakkında verilen terfi etmez kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; Mahkemelerince yapılan ara kararına cevaben davalı idarece verilen dilekçe ve eki rütbe terfisi görüşülen personele ait kıdem listesinden; emniyet amirliği rütbesinden 4. sınıf emniyet müdürlüğü rütbe terfisine esas gündeme alınan 790 (+1 personel hakkında karar verilmemiş) personelin olduğu, davacının söz konusu kıdem listesinde 747. sırada yer aldığı, bulunduğu rütbeye terfi tarihinin 24/10/2012 ve üst rütbe kıdemine esas tarihin ise 24/10/2015 olduğu, davalı idarece kıdem listesinde davacının önünde yer alıp terfisine karar verilen son personelin de 527. sırada ve bulunduğu rütbeye terfi tarihinin 29/12/2011 olduğu, liyakaten terfisine karar verilen personelin 304 (+2 kişinin de idari soruşturmasına ve performans puanına göre) kişiden ibaret olduğu, söz konusu kıdem listesinde davacıdan çok daha ön sıralarda ve performans puanı daha yüksek ve başarı belgesi sayısı fazla olan personelin de terfi ettirilmediğinin anlaşıldığı, davalı idarece bir üst rütbe olan 4.sınıf emniyet müdürlüğü rütbesine esas 790 emniyet amiri rütbeli personelden kıdemce ve liyakaten önce gelen 306 personelin terfisine karar verilmesine bağlı münhal kadronun kalmaması nedeniyle terfi ettirilmeyen 484 personelden birisi olan davacıya ilişkin tesis edilen dava konusu işlemde neticesi itibarıyla mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, dava reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; idari ve adli soruşturmasının olmadığı, hizmet içi eğitim sınavından 97,5 puan aldığı, performans değerlendirme notlarının çok iyi derecede olduğu, emniyet amirliği rütbesinde iken birden çok taltifle ödüllendirildiği, takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı, terfi ettirilen emsallerinden durumunun daha iyi olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onaltıncı Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 1. fıkrası uyarınca Danıştay Beşinci Dairesine, Danıştay Beşinci Dairesi tarafından da, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Emniyet Amiri olarak görev yapan davacı, bir üst rütbeye terfisi için yapılan 2015 yılı rütbe terfi sözlü sınavında (40) puan takdir edilmek suretiyle başarısız sayılmış ve bu işlemin iptali istemiyle açmış olduğu davada, ... İdare Mahkemesinin E:... sayılı dosyasında verilen "yürütmenin durdurulması isteminin kabulü" kararı üzerine "yöneticilik ile ilgili hizmet içi eğitime" katılmıştır.
Davacı, söz konusu sınavda başarılı olması üzerine, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu gündemine alınmış ve anılan Kurulun ... tarih ve ... sayılı kararı ile bir üst rütbeye terfi ettirilmemesine karar verilmiştir.
Bu işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
Bilahare, davacının rütbe terfi sözlü sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açmış olduğu davada, ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararı ile; dava konusu sınava ilişkin olarak tutulan tutanaklarda sadece komisyon üyeleri tarafından davacıya verilen puan ve not ortalamasının yazıldığı, sözlü sınavda davacıya sorulan soruya ilişkin cevap anahtarı düzenlenmediği gibi davacı tarafından verilen cevabın da tutanak altına alınmadığı, verilen puanların gerekçelerinin ayrı ayrı komisyon üyelerince belirtilmediğinin görüldüğü, esasen hiçbir açıklama ve adaylar hakkında verilen notlara ilişkin değerlendirme yapılmadan davacının sözlü sınavda başarısız sayılmasının, idari işlemlerinin gerekçeli olması ilkesiyle de bağdaşmayacağı, dolayısıyla, tüm unsurları itibariyle yargısal denetiminin yapılabilmesi ve hukuk devleti ilkesinin temini açısından, adaylara sorulacak soruların ve cevap anahtarlarının önceden belirlenmesi, sözlü sınav komisyon üyelerinin her biri tarafından her adaya ilişkin olarak değerlendirme yapılarak tutanağa bağlanmış soruların ve yanıtlarının neler olduğunun tespit edilmesi, bu yanıtlara komisyon üyelerince takdir edilen notun gerekçeleriyle ortaya konması gerekirken bu hususlara uyulmadan yapılan sözlü sınav sonucu davacının başarısız sayılmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Anılan kararın davalı idare tarafından temyizi üzerine Danıştay Beşinci Dairesinin 12/12/2016 günlü, E:2016/24253, K:2016/9611 sayılı kararı ile; dava konusu işlemin dayanağı olan 10/05/2015 günlü, 29351 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ilgili hükümlerinin Danıştay Onaltıncı Dairesinin 25/01/2016 günlü, E:2015/21285 sayılı kararıyla hukuka aykırılığı tespit edilerek yürütmesinin durdurulması neticesinde, söz konusu hukuka aykırı düzenlemelere dayanılarak tesis edilen davacının rütbe terfi sözlü sınavı sonucunda başarısız sayılmasına ilişkin işlemin hukuksal temeli ortadan kalkmış bulunduğundan, anılan işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında hüküm fıkrası itibarıyla hukuka aykırılık bulunmadığı; öte yandan, bu iptal kararının, davacının sözlü sınavda başarılı olduğu yolunda bir sonuç doğurmayacağı, dava konusu başarısız sayılma işleminin dayanağı olan ve hukuka aykırılığı tespit edilen Yönetmelik hükümleri hakkında yapılacak yeni düzenlemelerle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yeniden yapılacak sözlü sınav sonucunda ortaya çıkacak olan değerlendirme ve puana göre işlem tesis edilmesine yönelik olduğu yolundaki gerekçeyle onanmasına karar verilmiş, kararın düzeltilmesi istemi de Danıştay Beşinci Dairesince verilen 13/02/2020 günlü, E:2017/7856, K:2020/855 sayılı kararla reddedilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT :
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun "Terfi ve Atama" başlıklı 55. maddesinin 4. fıkrasında, "Rütbelere terfi ettirilecek personelin kurullarda görüşülmesi kıdem sırasına göre, rütbelere terfiler ise bu maddede öngörülen sınav ve eğitim şartı saklı kalmak üzere liyakate göre yapılır." hükmüne; aynı maddenin 8. fıkrasında, "Emniyet Amirleri ile Dördüncü ve Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürlerinin liyakat koşullarını belirlemek ve terfilerini önermek üzere Genel Müdürlük Yüksek Değerlendirme Kurulu oluşturulur. Bu Kurul, Emniyet Genel Müdürünün başkanlığında, Genel Müdür Yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanı, Polis Akademisi Başkanı, Özel Güvenlik Denetleme Başkanı, Birinci Hukuk Müşaviri, Personel Dairesi Başkanı ile Polis Başmüfettişleri arasından seçilecek bir Polis Başmüfettişi ve İl Emniyet Müdürleri arasından seçilecek iki İl Emniyet Müdüründen teşekkül eder. Bu Kurulda görev yapacak Polis Başmüfettişi ile İl Emniyet Müdürlerinin seçimine ilişkin esaslar yönetmelikle düzenlenir." hükmüne; 11. fıkrasında, "Kurullarda personelin rütbe terfiinin görüşülebilmesi için;
a) Bulunulan rütbelerdeki en az bekleme sürelerinin tamamlanması,
b) Bekleme süresi içindeki yıl sayısı kadar iyi veya çok iyi performans değerlendirme puanının alınması,
c) Yönetmeliğe uygun olarak yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı olunması,
d) Polis Akademisi Başkanlığınca düzenlenecek yöneticilikle ilgili hizmet içi eğitimde başarılı olunması,
şarttır." hükmüne; 18. fıkrasında ise, "Rütbe terfileri ve sınavlar ile meslek içi yöneticilik eğitim kursları, eğitim tarih ve süreleri ile değerlendirme kurullarının çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir" hükmüne yer verilmiştir.
3201 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan ve 10/05/2015 günlü, 29351 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 8. maddesinde, "Polis amirlerinden üst rütbelere terfi ettirilecek olanların kurullarda görüşülebilmesi kıdem sırasına göre, rütbelere terfiler ise 12. maddede belirtilen şartları taşımak kaydıyla liyakate göre yapılır." hükmü; 12. maddesinin 1. fıkrasında, "Polis amirlerinin üst rütbeye terfiinin Merkez veya Yüksek Değerlendirme Kurulunda görüşülebilmesi için;
a) Bulunulan rütbe için öngörülen bekleme süresinin tamamlanmış olması,
b) Bulunulan rütbede, kurul gündemine alındığı tarih itibarıyla son performans puanı da dahil olmak üzere, zorunlu en az bekleme süresi kadar iyi veya çok iyi performans değerlendirme puanı alınmış olması,
c) Bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı sayılması,
ç) Polis Akademisi Başkanlığınca düzenlenecek yöneticilikle ilgili hizmetiçi eğitimde başarılı olunması şarttır." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen Yasa ve Yönetmelik hükümleri gereğince; bir polis amirinin üst rütbeye terfi durumunun Yüksek Değerlendirme Kurulunda görüşülebilmesi için, önce bulunduğu rütbede belirlenen bekleme süresini tamamlamış olması, sonra bulunduğu rütbedeki bekleme süresi kadar iyi veya çok iyi performans değerlendirme puanı almış olması, ayrıca yapılacak yazılı ve sözlü sınav ile Polis Akademisi Başkanlığı tarafından düzenlenecek yöneticilikle ilgili hizmet içi eğitiminde başarılı olması gerekmektedir. Bu doğrultuda, bir terfi döneminde belirtilen şartları yerine getirerek kurul gündemine alınan amirler, kıdemlerine göre sıralandıktan sonra, belirlenen sıralamaya göre her biri liyakat yönünden değerlendirilecek ve liyakat yönünden yeterli görülenlerin terfi ettirilmesine, yeterli görülmeyenlerin ise terfi ettirilmemesine karar verilecektir.
Kararımızın "Maddi Olay" kısmında belirtilen, davacının, 2015 yılı rütbe terfi sözlü sınavında başarısız sayılması işlemine karşı açtığı davada verilen "Yürütmenin durdurulması isteminin kabulü" kararı ile esasa ilişkin olarak verilen ve Danıştay Beşinci Dairesince gerekçeli olarak onanan iptal kararının, davacının "sözlü sınavda başarılı olduğu" yolunda bir sonuç doğurmadığı ve yapılacak yeni yönetmelikte belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde davacının yeniden sözlü sınava alınacağı dikkate alındığında, davacının bir üst rütbeye terfisi için Yüksek Değerlendirme Kurulu gündemine alınma şartları arasında yer alan "sözlü sınavda başarılı olma" şartını yerine getirip getirmediği henüz belli olmadığından, Yüksek Değerlendirme Kurulu gündemine alınarak bir üst rütbeye terfi ettirilmemesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, bu kararın, davacının doğrudan bir üst rütbeye terfi ettirilmesi yönünde bir sonuç doğurmayacağı, yürürlüğe konulacak yeni yönetmelikte belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yeniden yapılacak sözlü sınav sonucunda başarılı olması halinde, davacının bir üst rütbeye terfi durumunun Yüksek Değerlendirme Kurulunda görüşülmesi gerektiği de tabiidir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanun maddesinin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26/04/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Emniyet amiri olarak görev yapan davacı, bir üst rütbeye terfisi için yapılan 2015 yılı rütbe terfi sözlü sınavında (40) puan takdir edilmek suretiyle başarısız sayılmış ve bu işlemin iptali istemiyle açmış olduğu davada, ... İdare Mahkemesinin E:... sayılı dosyasında verilen "yürütmenin durdurulması isteminin kabulü" kararı üzerine "yöneticilik ile ilgili hizmet içi eğitime" katılmıştır.
Davacı, söz konusu sınavda başarılı sayılarak, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu gündemine alınmış ve anılan Kurulun ... günlü, ... sayılı kararı ile bir üst rütbeye terfi ettirilmemesine karar verilmiş; bunun üzerine, anılan işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
10/05/2015 günlü, 29351 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik'in, sözlü sınava dair 28. maddesinin 3. fıkrasının Danıştay Beşinci Dairesinin 20/06/2018 günlü, E:2016/24760, K:2018/15074 sayılı kararıyla iptaline karar verildiği; anılan karara karşı davalı idareler tarafından temyiz yoluna başvurulması üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 25/11/2020 günlü, E: 2019/179, K:2020/2522 sayılı kararıyla onama kararı verilerek kesinleştiği; benzer nitelikte birçok davanın açıldığı ve sözlü sınav yönünden iptal ile sonuçlandığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda anılan Yönetmelik'in, sözlü sınava dair 28. maddesinin 3. fıkrasının yargı kararı ile iptali üzerine, Yönetmelik'in sözlü sınava dair hükümlerinin yeniden düzenleneceği; yürürlüğe konulacak yeni yönetmelikte belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde davacının yeniden sözlü sınava alınacağı ve bunun sonucunda başarılı olması halinde Yüksek Değerlendirme Kurulu tarafından liyakat yönünden yeniden terfi değerlendirmesine tabi tutulacağı açıktır.
Uyuşmazlıkta, davacının, 2015 yılı rütbe terfi sözlü sınavında başarısız sayılması işlemine karşı açtığı davada verilen "Yürütmenin durdurulması isteminin kabulü" kararı ile esasa ilişkin olarak verilen ve Danıştay Beşinci Dairesinin 12/12/2016 günlü, E:2016/24253, K:2016/9611 sayılı kararı ile gerekçeli olarak onanan iptal kararı uyarınca "yargı kararı"nın uygulandığından bahisle davacının yöneticilik ile ilgili hizmet içi eğitime" alındığı görülmekte ise de, sözü edilen yargı kararının iptal edilen Yönetmelik hükümlerinin yeniden düzenlenmesi ve davacının yeniden sözlü sınava alınması şeklinde uygulanması gerektiği, davacının sözlü sınavda başarılı sayılmış kabul edilemeyeceği bu durumda; terfi için aranan sözlü sınavdan başarılı olma şartını gündem tarihi itibarıyla henüz yerine getirmeyen davacının, ... sayılı Yüksek Değerlendirme Kurulu gündemine alınmasında ve terfi değerlendirmesine tabi tutulmasına hukuken olanak bulunmadığından, 4. sınıf emniyet müdürlüğüne terfi ettirilmemesine dair dava konusu işlemde sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, davanın reddi yolunda verilen ve sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan İdare Mahkemesi kararının yukarıda yer verilen gerekçe ile onanmasına karar verilmesi gerektiği oyuyla çoğunluk kararına katılmıyorum.