Ecrimisil - Karşı Dava Alacak - Yargıtay 8.. Hukuk Dairesi 2018/12067 Esas 2020/2010 Karar Sayılı İlamı

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, asıl ve karşı davanın reddine karar verilmiş olup hükmün taraflarca temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

K A R A R

Davacı vekili; vekil edeninin de paydaş olduğu dava konusu parsellerin semerelerinden 22.01.2002 tarihinde intifadan men edilmesine rağmen davalının tek başına faydalandığını, vekil edeninin payına düşen miktarı ödemediğini belirterek, dava tarihinden geriye doğru beş yıllık ecrimisile karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile davanın reddini savunmuş; karşı dava dilekçesi ile de vekil edeninin dava konusu edilen parsellere ilişkin ödemiş olduğu vergilerin davalı-karşı davacıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Mahkemece asıl ve karşı davanın reddine karar verilmiş olup; hüküm, asıl davanın davacısı ve karşı davanın davacısı tarafından temyiz edilmiştir. Asıl dava ecrimisil; karşı dava alacak istemine ilişkindir.

Bilindiği üzere; paylı mülkiyette taşınmazdan yararlanamayan paydaş, engel olan öteki paydaş veya paydaşlardan her zaman payına vaki elatmanın önlenmesini ve/veya ecrimisil isteyebilir. Elbirliği mülkiyetinde de paydaşlardan biri öteki paydaşların olurlarını almadan veya miras şirketine temsilci atanmadan tek başına ortak taşınmazdan yararlanmasına engel olan ortaklar aleyhine ecrimisil davası açabilir. Ancak, o paydaşın, payına karşılık çekişmesiz olarak kullandığı bir kısım yer varsa açacağı ecrimisil davasının dinlenme olanağı yoktur. Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarına ve aynı doğrultudaki bilimsel görüşlere göre payından az yer kullandığını ileri süren paydaşın sorununu, kesin sonuç getiren taksim veya ortaklığın satış yoluyla giderilmesi davası açmak suretiyle çözümlemesi gerekmektedir.

Kural olarak, men edilmedikçe paydaşlar birbirlerinden ecrimisil isteyemezler. İntifadan men koşulunun gerçekleşmesi de, ecrimisil istenen süreden önce davacı paydaşın davaya konu taşınmazdan ya da gelirinden yararlanmak isteğinin davalı paydaşa bildirilmiş olmasına bağlıdır. Ancak, bu kuralın yerleşik yargısal uygulamalarla ortaya çıkmış bir takım istisnaları vardır. Bunlar; davaya konu taşınmazın kamu malı olması, ecrimisil istenen taşınmazın (bağ, bahçe gibi) doğal ürün veren yada (işyeri, konut gibi) kiraya verilerek hukuksal semere elde edilen yerlerden olması, paylı taşınmazı işgal eden paydaşın bu yerin tamamında hak iddiası ve diğerlerinin paydaşlığını inkar etmesi, paydaşlar arasında yapılan kullanım anlaşması sonucu her paydaşın yararlanacağı ortak taşınmaz veya bölümlerinin belirli bulunması, davacı tarafından diğer paydaşlar aleyhine daha önce bu taşınmaza ilişkin, elatmanın önlenmesi, ortaklığın giderilmesi, ecrimisil ve benzeri davalar açılması veya icra takibi yapılmış olması halleridir. Bundan ayrı, taşınmazın getirdiği ürün itibariyle de, kendiliğinden oluşan ürünler; biçilen ot, toplanan fındık, çay yahut muris tarafından kurulan işletmenin yahut, başlı başına gelir getiren işletmelerin işgali halinde intifadan men koşulunun oluşmasına gerek bulunmamaktadır.

Bu nedenle, davaya konu taşınmazlar yönünden sayılan istisnalar dışında intifadan men koşulunun gerçekleşmesi aranacak ve intifadan men koşulunun gerçekleştiği iddiası, her türlü delille kanıtlanabilecektir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 27.02.2002 tarihli ve 2002/3-131 Esas, 2002/114 Karar sayılı ilamı)

25.05.1938 tarihli ve 29/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ve Yargıtay'ın aynı yoldaki yerleşmiş içtihatları uyarınca ecrimisil davaları beş yıllık zamanaşımına tabi olup bu beş yıllık süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başlar.

1.Açıklanan bu ilke ışığında tüm dosya kapsamı incelendiğinde, yapılan keşifler sonucu bir kısım parsellerin fıstıklık ve bağ, bir kısım parsellerin tarla niteliğinde olduğunun belirlendiği görülmüş, kendiliğinden gelir getiren yerlerden olan fıstıklık ve bağ için intifadan men koşuluna gerek olmasa da, tarla olan parseller için intifadan men koşulunun oluşup oluşmadığının araştırılıp bozma öncesi tarafların kendilerini bağlayan beyanları ile birlikte değerlendirilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekir iken, eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.

2.Dairemiz uygulamalarına göre, birden çok parselde taksimin geçerli olabilmesinin her bir parselde her bir hissedarın kullanımının bulunması koşulunun gerektiği başka anlatımla, parsel bazında aksinin geçerli olmayacağı ilkesine göre asıl davada davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde; Mahkemece her ne kadar yapılan keşifler sonucu kullanılmayan boş parseller de olduğu ve davacının bunları kullanabileceği kabul edilip asıl davanın reddine karar verilmiş ise de az yukarıda açıklandığı gibi davalının hakimiyetinde olan parsellerde davacının bir kullanımı olmadığından ve bu şekilde bir paylaşım Dairemizce kabul edilmediğinden; ret kararı bu yönü ile doğru görülmemiştir.

3.Karşı davada davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; her ne kadar Mahkemece taraflar arasında vergilerin davacı tarafından ödeneceği hususunda bir sözleşme olmadığı gerekçesi ile ret kararı verilmiş ise de, davacının sunduğu makbuz ve diğer deliller incelenip, hesaplanan miktarda karşı davada davalının hissesi miktarınca kabul kararı verilmesi gerekir iken; yazılı gerekçe ile ret kararı verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ:

Tarafların temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edenlere ayrı ayrı iadesine, 02.03.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.