Hukuk Genel Kurulu 2012/18-1693 E. , 2013/1369 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Kayseri 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 17/05/2012
NUMARASI : 2010/3-2012/265
Taraflar arasındaki “kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Kayseri 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce davanın kabulüne dair verilen 25.08.2008 gün ve 2006/121 E., 2008/395 K sayılı kararın incelenmesi taraf vekillerince istenilmesi üzerine, Yargıtay 18. Hukuk Dairesi’nin 16.06.2009 gün ve 2009/6234 E., 2009/6599 K. sayılı ilamı ile;
(…Geri çevirme kararı üzerine Talas Belediye Başkanlığından gönderilen 08.5.2009 günlü yazıda dava konusu taşınmazın 1/25000 ölçekli nazım imar planında üniversite alanında kaldığı, belediye hizmetlerinden yararlanmadığı, taşınmaza 700 metre mesafede meskûn alanın bulunduğu, 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı dışında kaldığı bildirilmiştir.
Bakanlar Kurulunun Yargıtay"ca kısmen benimsenen 28.2.1983 gün ve 1983/6122 sayılı kararı uyarınca, imar planında yer almayan bir taşınmazın, arsa sayılabilmesi için belediye veya mücavir alan sınırları içinde olmakla beraber, Belediye hizmetlerinden (Belediyece meskûn olduğu için veya meskûn hale getirileceği için sunulan yol, su, elektrik, ulaşım, çöp toplama, kanalizasyon, aydınlatma vd.) yararlanan ve meskûn yerler arasında yer alması gerekir.
Taşınmaz nazım imar planı içinde ise, Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 17.4.1998 gün ve 1996/3–1998/1 Sayılı kararı uyarınca, bu plan kapsamına alındığı tarih ve plandaki konumu, altyapı hizmetlerinden yararlanma ve ulaşım olanakları belediye merkezine uzaklığı, kullanım biçimi itibariyle iskân amacına yönelik yapılaşma olasılıkları da değerlendirilmek üzere taşınmazın vasfı belirlenir.
Tüm bu açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında; nazım ve uygulama imar planı içersinde olmayan, belediye hizmetlerinden yararlanmayan ve etrafı meskûn olmayan dava konusu taşınmazın arsa olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.
Bu sebeple mahkemece; Kamulaştırma Yasasının 15. maddesi uyarınca dava konusu taşınmazı tarım arazi olarak değerlendirmek üzere yeniden bilirkişi kurulu oluşturulup rapor alınmalı, bu raporun İl Tarım Müdürlüğünden getirilecek veri listesine uygunluğu da denetlendikten sonra hâsıl olacak sonuç doğrultusunda karar verilmelidir...)
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davacı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu"nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, 4650 sayılı Yasa ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesi uyarınca kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın idare adına tescili istemine ilişkindir.
Davacı vekili, 30 pafta ... parselde kayıtlı 21900 m2 lik taşınmazın davalıların murisi E. K. adına olan 300/21900 m2 lik kısmı takdir komisyonunca belirlenen bedel karşılığında kamulaştırılmak istendiğini, kamulaştırma kanununun 8. maddesi uyarınca dava konusu taşınmazın anlaşma yoluyla satın alınması için gerekli tüm işlemlerin yapıldığını, ancak, netice alınamadığını ileri sürerek, kamulaştırma bedelinin tespiti ile taşınmazın idare adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar vekili, dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğunu buna göre değer tespiti gerektiğini bildirmiştir.
Mahkemece, taşınmazın arsa niteliğinde olduğunun kabulüyle bilirkişi kurulu raporu esas alınmak suretiyle “davanın kabulüne” karar verilmiş; taraf vekillerinin temyizi üzerine karar, Özel Daire’ce yukarıda yer alan gerekçeler ile bozulmuştur.
Yerel mahkeme, direnme olarak adlandırdığı kararında ise, direnme yönünde karar verilmeden önce, davalılar vekiline dava konusu taşınmaz ile civarındaki taşınmazlarının fotoğraflarını çekip ibraz etmesi için süre verilmiş, Kayseri 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2006/1681 esas 2008/1151 karar sayılı dosyasının kesinleşmesi beklenilmiş ve Kayseri 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’nde dava edilen 32 pafta .. parsel ile eldeki davaya konu edilen 30 pafta .. parselin uzaklıklarının ve her iki taşınmazın en yakın yerleşim birimlerine uzaklığının kroki üzerinde gösterilmesi için harita mühendisinden ek rapor alınmış ve önceki gerekçeler yanında bu deliller de hükme gerekçe yapılarak direnme kararı verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu"ndaki görüşme sırasında, işin esasının incelenmesinden önce, direnme kararının gerçekte yeni hüküm niteliğinde olup olmadığı; dolayısıyla, temyiz incelemesinin Hukuk Genel Kurulu"nca mı, yoksa Özel Dairece mi yapılması gerektiği hususu, ön sorun olarak tartışılıp, değerlendirilmiştir.
Bilindiği üzere; direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için mahkeme bozmadan esinlenerek yeni herhangi bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar vermeli; gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir. (1086 sayılı HUMK. m.429).
Eş söyleyişle; mahkemenin ilk kararının gerekçesinde dayandığı maddi olgunun dışında yeni bir delile, yeni bir maddi olguya dayanması ve gerekçesini de bu yeni maddi olgu yönünde değiştirerek karar vermiş olması halinde, usulünce verilmiş bir direnme kararının varlığından söz edilemez.
Yerel mahkemece, ilk kararda direnildiği belirtilmiş ise de; bozmaya konu önceki kararın gerekçeleri yanında, Özel Daire bozma ilamından sonra toplanan deliller de hükme gerekçe yapılarak direnme kararı verilmiştir.
Bu durumda, temyize konu karar, gerçekte 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 429/3. maddesi anlamında direnme kararı niteliğinde olmayıp, Özel Daire bozmasına konu önceki karardan farklı gerekçeye dayalı yeni bir hüküm niteliğindedir.
Hal böyle olunca; kurulan bu yeni hükmün temyizen incelenmesi görevi, Hukuk Genel Kurulu’na değil, Özel Daireye aittir.
Bu nedenle, yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Özel Daireye gönderilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda gösterilen nedenlerle davacı vekilinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 18. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 6217 sayılı Kanunun 30.maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “Geçici madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı HUMK"un 440/I. maddesi uyarınca hükmün tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 18.09.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.
