Danıştay 10. Daire 2017/1042 Esas 2022/2742 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2017/1042
Karar No : 2022/2742

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ....

İSTEMİN_KONUSU : .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K.:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, .. tarihinde Diyarbakır ili, Kulp ilçesi, ... köyündeki evinden ilçeye gitmek üzere yola çıktıktan sonra güvenlik güçlerince açılan ateş sonucu yaralanarak sakat kalması nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen zararların karşılığı olarak 10.000,00 TL maddi ile 20.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi ile maddi ve manevi zararların tazmin edilmesi isteğiyle idareye yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince Danıştay Onuncu Dairesinin .... tarih ve E...., K:.. sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle verilen kararla; olayda, davacının yaralanmasına ilişkin olarak .... Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığının ... tarih ve E...., K.... sayılı kovuşturmaya yer olmadığı kararı da dikkate alındığında, yaralanma olayının kanunla güvenlik güçlerine verilen yetkinin kullanımı sonucunda meydana geldiğinin anlaşıldığı, ancak kendi halinde yaşayan davacının yanlış anlaşılma sonucu yaralanması nedeniyle hizmetin kusurlu işlediğinin kabulü ve bu nedenle davacının uğradığı maddi ve manevi zararların davalı idarece tazmini gerektiği, bilirkişi raporu uyarınca güvenlik güçleri tarafından açılan ateş sonucu davacının ayağından yaralanması nedeniyle uğradığı %33 oranındaki iş gücü kaybı karşılığı maddi zararın ... TL olduğunun anlaşıldığı, davacının ... tarihinde kayıtlarına giren miktar artırım dilekçesi ile maddi tazminat talebini bilirkişi raporu doğrultusunda artırdığı, dava konusu olayda manevi tazminatın koşullarının da bulunduğu, davacının yaralanması nedeniyle duyduğu acı, elem ve üzüntünün dikkate alınması suretiyle uygun bir miktar manevi tazminata hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu tazminat isteminin reddine ilişkin işlemin iptaline, davanın kabulü ile ... TL maddi ve ... TL manevi tazminatın ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Hazine avukatının davaya kabul edilmemesinin hukuka aykırı olduğu, idarelerinin harçtan muaf olduğu, hükmedilen maddi ve manevi tazminat miktarının fahiş olduğu, idareye başvuru tarihinden itibaren faize hükmedilmesinin hukuka uygun düşmediği, Danıştay'ın manevi tazminata faiz yürütülmemesine yönelik içtihatlarının bulunduğu iddialarıyla temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davalı idarenin temyiz istemin kısmen reddi ile İdare Mahkemesi kararının davanın kabulüne ilişkin kısmının onanması, davalı idarenin temyiz isteminin kısmen kabulü ile dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Temyize Konu Kararın Maddi ve Manevi Tazminat İsteminin Kabulüne İlişkin Kısmının İncelenmesi:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın bu kısmı usul ve hukuka uygun olup, davalının temyiz dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Temyize Konu Kararın Dava Konusu İşlemin İptaline İlişkin Kısmının İncelenmesi:
MADDİ OLAY
Dava, 16/12/2005 tarihinde Diyarbakır ili, Kulp ilçesi, ... köyündeki evinden ilçeye gitmek üzere yola çıktıktan sonra güvenlik güçlerince açılan ateş sonucu yaralanarak sakat kalan davacı tarafından nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen zararların karşılığı olarak 10.000,00 TL maddi ile 20.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi ile maddi ve manevi zararların tazmin edilmesi isteğiyle idareye yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince davanın kabulüne, ön karar niteliğindeki maddi ve manevi zararların tazmin edilmesi istemiyle davalı idareye yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptaline karar verilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Doğrudan doğruya tam yargı davası açılması" başlıklı 13. maddesinin, ön karar başvurusu tarihinde yürürlükte olan halinin 1. fıkrasında, "İdari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların idari dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka süretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gereklidir. Bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren, dava süresi içinde dava açılabilir." hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME
İdari eylemlerden doğan tam yargı davalarında, idareye başvurarak ön karar alınması zorunlu olduğundan, başka bir ifadeyle dava ön şartı niteliğinde bulunduğundan, 2577 sayılı Kanun'un 13. maddesi kapsamında idareye yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin, idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu nitelikte bir işlem olmadığı açık olup, davacının, tazminat ödenmesi istemiyle davalı idareye yaptığı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemi yönünden davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, davacının tazminat ödenmesi istemiyle davalı idareye yaptığı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin davanın kabulüne ilişkin kısım yönünden REDDİNE, dava konusu işlemin iptaline dair kısım yönünden KABULÜNE,
2. Dava konusu işlemin iptali ve davanın kabulüne ilişkin temyize konu .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının davanın kabulüne ilişkin kısmının ONANMASINA, dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25/05/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.