Danıştay 9. Daire 2019/4339 Esas 2022/2161 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4339
Karar No : 2022/2161

TEMYİZ EDEN (DAVALI) :… Başkanlığı

KARŞI TARAF (DAVACI) : … A. Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı tarafından, finansal kiralama sözleşmesine konu taşınmazı satması nedeniyle, 20.12.2016 tarihinde ihtirazi kayıtla ödenen 217.017,20-TL tutarındaki tapu harcının iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddine dair işlemin iptali ve tahsil edilen tutarın faizi ile birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı şirketin tarfı olduğu finansal kiralama sözleşmesi sonunda, kiralanan taşınmazın kiracıya devrinin harçtan istisna olması konusunda 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 59/p maddesi uyarınca ihtilaf bulunmadığı, ihtilafın 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununun 22. Maddesi uyarınca finansal kiralama sözleşmesine ilişkin gerekli şerhin mevcut olmamasından kaynaklanmakta olduğu, ilgili Kanunda emredici hüküm olarak yer alan şerh edilme işleminin taraflarca yerine getirilme zorunluluğunun 492 sayılı Harçlar Kanunu ve 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununda yer alan hükümlerin değerlendirilmesine ve yorumlanmasına bağlı olduğu, bu durumda, davacı iddiaları ve bu iddialar çerçevesinde ortaya çıkan uyuşmazlığın, herhangi bir kuşku ya da hukuki tartışmaya meydan bırakmayacak şekilde nitelendirilebilecek açık bir vergi hatası kapsamında değil hukuki bir sorun niteliğinde olduğundan düzeltme ve şikayet başvurusu kapsamında değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun harçtan müstesna tutulan işlemler başlıklı 59/p. maddesinde, 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında yapılan finansal kiralama işlemlerinde, kiralanan taşınmazın finansal kiralama sözleşmesinin süresi sonunda kiracıya devrinin istisna kapsamına alındığı, dava konusu taşınmaza ilişkin finansal kiralama sözleşmesinin dava konusu taşınmazın kiralayan şirket tarafından satın alınmadan bir gün önce akdedildiği, ilgili tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu kütüğüne finansal kiralama yoluyla satın alındığı şerh düşülmemişse de bu durum sözleşmenin taraflarınca öğrenildikten sonra idareye başvuruda bulunulduğu ve her ne kadar 6361 sayılı Kanun'un 22. maddesinde finansal kiralama yoluyla satın alınan taşınmazlarla ilgili olarak tapu kütüğüne bu durumun şerh düşüleceğine ilişkin usulün işletilememiş olmasının vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetini ortadan kaldırmayacağı hususları birlikte değerlendirildiğinde, Harçlar Kanununun 59.maddesinin (p) bendi uyarınca finansal kiralama yoluyla satın alınan taşınmazların açıkça tapu harcından istisna tutulmuş olduğu anlaşıldığından vergilendirme hatası kapsamında değerlendirilmek suretiyle davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, Vergi Mahkemesince uyuşmazlığın, hukuki bir sorun teşkil ettiği ve mevzuat hükümlerinin yorumu sonucu çözümlenebilecek nitelikte bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinde hukuki isabet görülmediği, davacının faiz istemi yönünden ise, idareyi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü tutan Anayasanın 125. maddesinin son fıkrası, yargı yeri kararı uyarınca iadesi gereken bir miktar paranın, idarenin tasarrufunda kalan sürede ilgilisi tarafından tasarruf edilememesinden doğan zararın giderilmesini de kapsadığı, iadesi gereken tutar yönünden vergi idaresi ile davacı arasındaki ilişki, iadenin yargı kararıyla hüküm altına alınması nedeniyle yönetilen-idare ilişkisi olmaktan çıkarak borç ilişkisine dönüştüğü, bu durumda, paranın tasarrufundan yoksun kalınan süre için faiz ödenmesi gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne, davacıdan tahsil edilen 217.017,20 TL tutarındaki tapu harcının tahsil tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya iadesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu yapılan hususun hukuksal bir yorum gerektiren mahiyette olduğu, vergi hatası bulunmadığı, düzeltme şikayet yoluyla çözümlenemeyeceği, tapu kaydında finansal kiralama şerhi bulunmadığı için istisna hükmünün uygulanamayacağı, faize hükmedilmesinin de usul ve hukuka aykırı olduğu iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun kabulü yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3 4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 26/05/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.