Danıştay 8. Daire 2020/1651 Esas 2022/4099 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1651
Karar No : 2022/4099

Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunanlar : 1 - (Davalı) … Belediye Başkanlığı
2 - (Davalı Yanında Davaya Katılanlar)
1- … 2- … Davalı Yanında Davaya Katılan : 1- … 2- … 3- … Karşı Taraf (Davacılar) : 1- … 2- …
3- … 4- … 5- … 6- …
7- …
8- … 9- …
10- … 11- … 12- … 13- …
14- … 15- …
Vekilleri : Av. …
İstemin Özeti : Danıştay Sekizinci Dairesinin 21/10/2019 gün ve E:2015/14299, K:2019/9044 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Karar düzeltme istemlerinin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi istemine ilişkin dilekçede öne sürülen düzeltme nedenleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uygun bulunduğundan düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Sekizinci Dairesinin 21/10/2019 tarih ve E:2015/14299, K:2019/9044 sayılı kararı kaldırılarak işin esası yeniden incelendi.
Dava, Yalova İli, Çiftlikköy İlçesi, Taşköprü Beldesi sınırları içinde yer alan Topçular Vapur İskelesinde taksicilik yapan davacıların taksi durağını tahliye etmelerine ilişkin Taşköprü Belediye Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işlemlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, 5393 sayılı Belediye Kanununa göre belediye sınırları içerisinde durak yeri belirleme görevinin münhasıran ilgili belediyenin yetkisinde olmakla birlikte, 5393 sayılı Belediye Kanununun yürürlükte olmadığı dönemde 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun verdiği yetkiye istinaden, davacıların çalıştığı durak yerinin Altınova İlçe Trafik Komisyonunca belirlendiği ve daha önce bağlı oldukları idarelerce de davacılara çalışma ruhsatı ve işyeri açma-çalışma ruhsatı verilmiş olduğu, dava konusu işlem tarihine kadar da davacıların bu şekilde faaliyette bulundukları, usulüne uygun olarak faaliyette bulunan davacıların çalıştıkları durakla ilgili olarak, bu durağın; trafik güvenliğini tehlikeye düşürdüğü veya başka bir nedenle bulunduğu yerde kalmasında sakınca bulunduğu ya da davacıların söz konusu durakta çalışmalarının uygun olmadığına ilişkin olarak kamu yararı amacı doğrultusunda bir tespit yapılıp, davacıların faaliyet gösterebileceği alternatif başka bir durak yeri belirlenmeksizin tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
13/10/1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 12. maddesinde “(Değişik madde: 17/10/1996 - 4199/7 md.) İl ve İlçe Trafik Komisyonlarının kuruluşu ile görev ve yetkileri: a) Kuruluş: İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzeni ve güvenliği bakımından Yönetmelikte gösterilen konular ve esaslar çerçevesinde, illerde vali veya yardımcısının başkanlığında, belediye, emniyet, jandarma, milli eğitim, karayolları ve Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonuna bağlı ilgili odanın temsilcileri; Valilikçe uygun görülen trafikle ilgili üniversite, oda, vakıf ve kamuya yararlı dernek veya kuruluşların birer temsilcisinden oluşan İl Trafik Komisyonu, ilçelerde kaymakamın başkanlığında, aynı kuruluşların yöneticileri veya görevlendirecekleri temsilcilerinin katıldığı İlçe Trafik Komisyonu kurulur...b) Görev ve yetkiler: 1. İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzeni ve güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri almak, 2. Trafiğin düzenli bir şekilde akımını sağlamak bakımından alt yapı hizmetleri ile ilgili tedbirleri almak, trafikle ilgili sorunları çözümlemek, bütün ülkeyi ilgilendiren Trafik Güvenliği Yüksek Kurulunun müdahalesini gerektiren hususları İçişleri Bakanlığına iletmek. 3. Karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere, trafik düzeni ve güvenliği yönünden belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak yolcu ve yük taşıtları ile motorsuz taşıtların çalışma şekil ve şartları, çalıştırılabileceği yerler ile güzergahlarını tespit etmek ve sayılarını belirlemek...'' hükmüne yer verilmiştir.
13/07/2005 tarih ve 25874 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunun 15. maddesinin p bendinde “Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.” belediyelerin görevleri arasında sayılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davacıların faaliyette bulunduğu Topçular Vapur İskelesi durağının daha önce Kocaeli İli Altınova İlçesi sınırları içerisinde yer aldığı, sonrasında Altınova İlçesinin Yalova İline bağlandığı, davacıların durak yerinin Yalova İli Altınova İlçesi Tavşanlı Beldesi sınırları içerisinde yer almakta iken, 27/12/2012 tarih ve 2012/893 sayılı Müşterek Kararname ile Yalova İli Çiftlikköy İlçesi Taşköprü Beldesine bağlandığı, davacıların Altınova Belediye Encümeninin 1993 yılında verdiği geçici çalışma ruhsatı ile taksicilik yapmaya başladıkları, durak yerinin 09/12/1995 tarihinde bir yıllık kira sözleşmesi ile Altınova Şoförler ve Otomobilciler Odası Başkanlığı tarafından kiralandığı, … tarih ve … sayılı Altınova Belediye Başkanlığı yazısında, söz konusu durakta çalışan davacılara Altınova Belediyesince çalışma ruhsatı verildiği ve söz konusu durak için Tavşanlı Belediye Başkanlığı'nın 15/05/2001 tarihli işlemiyle işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlendiği, Altınova İlçe Trafik Komisyonu'nun 18/09/2003 tarih ve 2003/01 Ek Kararı ile Topçular Vapur İskelesinde taksi durağı yeri tespit edildiği, Tavşanlı Esnaf Sanatkarlar ve Şoförler Otomobilciler Odası Başkanlığı'nın 24/08/2007 tarihli yazısı üzerine Tavşanlı Belediye Başkanlığı tarafından, davacıların 15/05/2001 tarihinde Topçular Vapur İskelesi'nde taksi irtibat bürosu ruhsatı aldığı ve ruhsatın halen devam ettiğinin bildirildiği, bilahare bu durağın bulunduğu alanın davalı Taşköprü Belediye Başkanlığı sınırlarına dahil olması sonrasında, davacıların Taşköprü Belediye Başkanlığına müracaatı üzerine, 24/02/2014 tarihli yazı ile davacılar hakkında İlçe Trafik Komisyonunca alınmış herhangi bir kararın bulunup bulunmadığının Yalova İli ile Altınova İlçesi ilgili kamu idarelerinden sorulduğu, Altınova Kaymakamlığı'nın … tarih ve … sayılı yazısı ile Topçular Vapur İskelesinde çalışan ticari taksilerin İçişleri Bakanlığının 29/12/1995 tarih ve 302262 sayılı talimatı doğrultusunda 77 T plaka tescilinin yapıldığı, yine Bakanlık Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü'nün 02/02/2009 tarih ve 2963 sayılı yazısında belirtildiği üzere belediye sınırları içerisinde durak yerlerinin tespiti konusunun 5393 sayılı Kanunun 15. maddesi p bendi uyarınca belediyelerde olduğunun bildirildiği, yine Altınova Belediye Başkanlığı'nın 21/03/2014 tarih ve 220 sayılı yazısı ile davacılara ilişkin belediyece alınmış herhangi bir kararın bulunmadığının bildirildiği, bunun üzerine davalı Belediyece 11/03/2014 tarihinde davacılara gönderilen yazı ile Topçular Vapur İskelesinde yasal olarak taksi ve durak yeri çalıştırabilmeleri için, il ve ilçe trafik komisyonlarından alınan kararların, belediye meclislerinden alınmış durak yeri kararlarının ve belediyesinden alınmış taksi ve durak ruhsatlarının en kısa zamanda Taşköprü Belediye Başkanlığına ulaştırılmasının istenildiği, davacılar tarafından herhangi bir belge sunulmaması üzerine dava konusu 01/07/2014 tarihli işlem ile davacılardan ilgili yazının tebliğ edildiği tarihten başlayarak 15 gün içerisinde hangi odaya ve hangi belediye sınırları içerisine dahil iseler araçlarını oraya çekmeleri, aksi halde kolluk kuvveti ile çıkarılacağına ilişkin dava konusu işlemlerin tesis edilmesi üzerine davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Davalı yanında davaya katılanlar tarafından dava dosyasına sunulan bilgi ve belgelerde, Çiftlikköy İlçe Trafik Komisyonu Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı kararı ile davalı Taşköprü Belediyesi'nin … tarih ve ... sayılı Encümen Kararına göre, belediye sınırları içerisinde yolcu taşımacılığı yapmak üzere ihale edilen, tahditli ticari taksi kullanım hakkının, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 35/a maddesine istinaden yapılan ihale sonucunda aralarında müdahillerinde olduğu 6 kişinin hak sahibi olduğu, bunlara ticari plakaların verilmesine, anılan Belediyenin … tarih ve … sayılı Meclis Kararına göre 3 adet durak yerinin belirlenmesine ve bunlardan birinin de dava konusu edilen taksi durağının isminin ''Topçular İdo İskele Taksi'' olarak belirlenmesi kararlarının verildiği, bahse konu kararın Yalova İl Trafik Komisyonu Başkanlığı'nın ... tarih ve … sayılı kararı ile ihale edilen tahditli ticari taksi plakası hak sahipliğini ihale yoluyla kazananların araçlarına verilen plakaların tescil edilmesine ilişkin kararın kabul edildiği, taksi duraklarına ilişkin yetkinin ise 5393 sayılı Kanunun 15/p maddesi ve ilgili Yönetmelik uyarınca belediyelerde olduğundan kararın bu kısmı yönünden karar alınmasına gerek olmadığı yönünde karar verildiği, ayrıca müdahiller tarafından davacıların Yalova İli Altınova İlçesi belediye mücavir alanında faaliyetinde bulunan kişiler oldukları, Altınova sınırları içerisinde taksicilik faaliyetlerine devam ettikleri, dava konusu durak haricinde Altınova İlçesinde başka duraklarının bulunduğu, bu durakların Mahkemece yapılacak mahallinde yapılacak keşif sonucunda ortaya çıkacağı, davacıların söz konusu taksi duraklarından kazanç sağladıkları ancak müdahillerin için gelir sağlama anlamında yegane durağın dava konusu durak olduğu, davalı Belediye tarafından taksi plakalarının ihalesi yapılırken hak iddiasında bulunmadıkları, konunun ihale öncesinde ilgili yerlerden sordurulduğu, davalı Belediyenin ihalesine davacıların haberleri olduğu halde katılmadıkları, usulüne göre alınmış durak ruhsatlarının bulunmadığı, davacıların durak için ödedikleri kira ya da ecrimisilin olmadığı, ilgili kurumlarla yapılmış bir kira sözleşmesinin de bulunmadığı ileri sürülerek Mahkeme kararının bozulmasının istenildiği görülmektedir.
Olayda, davacıların daha önce Kocaeli İli Altınova İlçesi sınırları içerisinde yer alan Topçular Vapur İskelesi durağında Altınova Belediye Encümeninin 1993 yılında verdiği geçici çalışma ruhsatı ile taksicilik yapmaya başladıkları, durakta çalışan davacılara Altınova Belediyesi'nce çalışma ruhsatı verildiği ve söz konusu durak için Tavşanlı Belediye Başkanlığı'nın 15/05/2001 tarihli işlemiyle işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlendiği, Altınova İlçe Trafik Komisyonu'nun 18/09/2003 tarih kararı ile Topçular Vapur İskelesinde taksi durağı yeri tespit edildiği, Tavşanlı Belediye Başkanlığı tarafından, 15/05/2001 tarihinde Topçular Vapur İskelesi'nde taksi irtibat bürosu ruhsatı alındığı ve ruhsatın halen devam ettiğinin 24/08/2007 tarihli yazı ile bildirildiği görülmekle birlikte Topçular Vapur İskelesi durak yerinin Yalova İli Altınova İlçesi Tavşanlı Beldesi sınırları içerisinde yer almakta iken Müşterek Kararname ile Yalova İli Çiftlikköy İlçesi Taşköprü Beldesi sınırları içerisine dahil edildiği, sonrasında Çiftlikköy İlçe Trafik Komisyonu Başkanlığı'nın 06/03/2014 tarih ve 2014/2 sayılı kararı ile, davalı idarenin 5393 sayılı Kanunun 15/p maddesi çerçevesinde durak yerinin tespiti maksadıyla belediye sınırları içerisinde yolcu taşımacılığı yapmak üzere ihale edildiği, tahditli ticari taksi kullanım hakkının aralarında müdahillerinde bulunduğu 6 kişinin hak sahibi olduğu, bunlara ticari plakaların verilmesine, 3 adet taksi durak yerinin belirlenmesine ve bunlardan birinin de dava konusu edilen taksi durağı olan ''Topçular İdo İskele Taksi'' olarak belirlenmesi ilişkin kararların alındığı, davacıların, davalı tarafından yapılan söz konusu ihaleye katılmadıkları, ayrıca kendilerinden talep edilen durak yeri belgeleri ile belediyesinden alınmış taksi durak ve ruhsatlara ilişkin bilgi ve belgeleri sunmadıkları hususları göz önüne alındığında dava konusu işlemlerin hukuka uygun olup olmadığı hususunun, davacılar yönünden kazanılmış hakkın, davacıların bu durak yeri ile ilgili kira sözleşmesinin, taksi durak ve ruhsatlara ilişkin daha önce alınan herhangi bir kararın bulunup bulunmadığı, kira sözleşmesinin devam edip etmediği, davalı Belediye işlemleri ile bu işlemlerin 5393 sayılı Kanunun ilgili maddesi çerçevesinde hukuka uygun olup olmadığı ve müdahillerin ileri sürdükleri iddiaların ilgili idarelerden de sorularak açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Bu nedenle, dava konusu işlemlerin hukuka uygun olup olmadıklarının belirlenebilmesi amacıyla öncelikle re’sen araştırma ilkesine uygun olarak ilgili kurumlardan Topçular Vapur İskelesi Taksi Durağına ilişkin geçmişte yapılan işlemlere dair gerekli tüm bilgi ve belgelerin getirtilerek davanın taraflarının leh ve aleyhlerine olan delillerin taraf iddiaları da dikkate alınması suretiyle birlikte yeniden bir değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerektiği anlaşıldığından işlemlerin iptali yönünde verilen Mahkeme kararının bozulması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesinin … gün ve E:… , K:... sayılı kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan mahkemeye gönderilmesine, 14/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.