Danıştay 9. Daire 1988/3557 Esas 1990/1088 Karar Sayılı İlamı

Daire : DOKUZUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1990
Karar No : 1088
Esas Yılı : 1988
Esas No : 3557
Karar Tarihi : 28/03/990

MÜLKİYETİ HAZİNEYE AİT TAŞINMAZ ÜZERİNE İETİFAK HAKKI TESİSİ SURETİYLE YAPILAN İNŞAATLARDAN DOLAYI 492 SAYILI HARÇLAR KANUNUNA BAĞLI 4 SAYILI TABLONUN 13/A POZİSYONUNA GÖRE HARÇ MÜKELLEFİYETİNİN DOĞMASI, İÇİN ARSANIN MUTLAKA TAPUDA YÜKÜMLÜ ADINA KAYITLI OLMASI GEREKMEDİĞİ HK.
Uyuşmazlık; mülkiyeti hazineye ait olan taşınmaz üzerine irtifak hakkı tesisi suretiyle yapılan inşaatlardan dolayı 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı 4 sayılı tablonun 13/a pozisyonuna istinaden tahakkuk ettirilip makbuzla ödenen tapu harcının iadesi istemiyle açılan davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararının temyizen bozulması istemidir.
492 sayılı Harçlar Kanununun 57.maddesinde Tapu ve Kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanların tapu ve kadastro harçlarına tabi olacağı belirtilmiş, 4 sayılı tarifenin 3239 sayılı Kanunun 96/B maddesiyle değişik 13/a fıkrasında da, arsa ve arazi üzerine yeniden inşa olunacak bina vesair tesislerin tescilinde emlak (bina) vergisi değeri üzerinden binde otuz oranında harç alınacağı, aynı maddenin son fıkrasında da tapu siciline tescil yapılmaması halinde de bu harcın tahsilinin aynı esaslara göre yürütüleceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan madde hükümleri uyarınca harç mükellefiyetinin doğması için arsanın tapu sicilinde kayıtlı olması yeterli olup, tapu kaydının arsa üzerine bina inşa eden kişi adına yapılmış bulunması şartının getirilmediği, tapu siciline tescil yapılmaması halinde de bu harcın tahsilinin maddede yazılı aynı esaslar dahilinde alınacağı belirtilmiştir.
Arsanın mutlaka tapuda yükümlü adına kayıtlı olması gerekmemektedir.
Diğer taraftan aynı Kanunun 58.maddesinde harcın mükellefi ve kimler tarafından ödeneceği altı bend halinde açıklanmış ve anılan maddenin (f) fıkrasında ise lehine işlem yapılmış olanların harcı ödemekle mükellef oldukları belirtilmiştir.
Yukarıda sözü edilen madde hükümlerinin birlikte incelenmesinden, arsa ve arazi üzerine bina inşa edilmesi durumunda harç alacağının doğduğu ve binayı inşa eden kişinin ise harcın yükümlüsü olduğu anlaşılmaktadır.
Olayda ise, mülkiyeti hazineye ait taşınmazın irtifak hakkı tesisi suretiyle 49 yıllığına kullanma hakkının elde edilmesi sonucu üzerine inşa edilen bina (turistik tesis) lerden dolayı tahakkuk eden tapu harcının mükellefi yükümlü şirket olması gerekirken, vergi mahkemesince harç mükellefi olunabilmesi için inşa edilen binanın mülkiyetinin iktisabınında şart olduğu gerekçesiyle verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz konusu Vergi Mahkemesi kararının, davacının diğer iddialarının incelenerek varılacak sonuca göre yeniden bir karar verilmek üzere bozulmasına dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine karar verildi.