MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Muhdesatın Tespiti
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Çanakkale 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Çanakkale 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 16.11.2017 tarihli ve 2015/784 Esas, 2017/385 Karar sayılı kararıyla davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiş, Mahkeme hükmüne karşı davalı ... tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmiş olup, bu kez davalı ..."ın Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü:

KARAR

Davacı vekili, tarafların 9 ada 1 parsel sayılı taşınmazın hissedarı olduklarını, dava konusu taşınmaz hakkında Çanakkale Sulh Hukuk Mahkemesi’nde ortaklığın giderilmesi davası açıldığını, 69.675,00 m² yüzölçümlü taşınmazın yaklaşık 39.000,00 m²"lik kısmı üzerine dikilen 2.550 adet şeftali ağacının, arazinin sulanması için kurulan 1/4 hisseli elektrik trafosunun, trafodan sulama kuyusuna getirilen elektrik hattının, sulama için açılan sulama kuyusunun, sulamak için monte edilen sulama motorunun, fidanların her birine çekilen sulama sisteminden oluşan muhdesatın vekil edenine aidiyetine karar verilmesini talep etmiş, davacı vekili 14.11.2017 tarihli dilekçesi ile ağaç ve artezyen kuyusu dışındaki taleplerinden vazgeçtiklerini, ağaçlar ve artezyen kuyusu talepleri bakımından davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ..., ağaç fidelerinin taşınmaza kiracı tarafından dikildiğini ve tüm masrafların kiracının kira karşılığında yaptığını, davacının taşınmaza hiçbir masraf yapmadığını, dikilen fidelerin sulanması için kurulan trafonun da kiralayan tarafından yapıldığını ve masrafın kiracı tarafından ödendiğini, davacının hiçbir ödeme yapmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.

Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, 9 ada 1 parsel sayılı taşınmazın üzerinde bulunan 2550 adet toplam 579.845,00 TL değerindeki şeftali ağaçlarının muhdesatının davacı ... tarafından dikildiğinin tesptine karar verilmesi üzerine, Mahkeme hükmüne karşı davalı ... tarafından istinaf yoluna başvurulduğu, Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun harç, vekalet ücreti ve yargılama gideri yönünden kabulüne karar verilmiş olup, hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, muhdesatın tespiti isteğine ilişkindir.
1. Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davalı ...’ın aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı ...’ın diğer temyiz itirazlarına gelince;
Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 Sayılı TMK mad. 684/1). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK mad. 718). 22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı"nda da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK mad. 722, 724 ve 729). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın mülkiyetinin arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez.
Ne var ki; çoğun içinde az da vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın mülkiyetinin aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin/ait olduğunun tespitine karar verilmesi gerekir.
Somut olayda; dosya içeriği ve toplanan delillere göre dava konusu muhdesatların davacıya ait olduğu sabit olmuştur. Mahkemece muhdesatların davacıya ait olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken, davacı ... tarafından dikildiğinin tespitine karar verilmesi doğru değildir. Ne var ki bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, hükmün 1086 sayılı HUMK"un 438/7. maddesi uyarınca aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanması yoluna gidilmiştir.
SONUÇ: Davalı ...’ın sair temyiz itirazlarının (1) nolu bentte yazılı nedenlerle reddine, davalı ..."ın temyiz itirazları yukarıda (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi"nin hükmünün 1. bendindeki “...davacı ... tarafından dikildiğinin...” kelimelerinin hüküm fıkrasından çıkarılmasına, yerine “... muhdesatların davacıya ait olduğunun tespitine” kelimelerinin yazılmasına; hükmün 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3. maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK"un 438/7. fıkrası gereğince DÜZELTİLEREK ONANMASINA, dosyanın Yerel Mahkemeye iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 22.02.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.