Danıştay 10. Daire 1988/2131 Esas 1990/773 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1990
Karar No : 773
Esas Yılı : 1988
Esas No : 2131
Karar Tarihi : 04/04/990

MARK KARŞILIĞI TÜRK LİRASI EK PRİM TAHSİLİNE İLİŞKİN İŞLEMİN DAYANAĞI TEBLİĞ MADDESİ İPTAL EDİLMİŞ OLMAKLA, BU MADDE UYARINCA TESİS EDİLEN İŞLEMİN İPTALİNE TAHSİL EDİLEN PRİMİN YASAL FAİZİYLE BİRLİKTE İADESİ GEREKECEĞİ, ANCAK MARKIN DEĞERİNDE MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİK SONUCU DOĞAN FARKIN YASAL FAİZ ORANIYLA UYGULANAN YÜKSEK FAİZ ORANI ARASINDAKİ FARKIN İDARENİN TAZMİN SORUMLULUĞUNU GEREKTİRMEDİĞİ HK.
Yurt dışında işçi olarak çalışan davacıdan, bedelsiz ithal yoluyla yurda getirdiği mesleki alet ve makinanın ithali için 38.500 DM.karşığı Türk Lirası ek prim tahsil edilmiş, dava da bu işlem ile dayanağı 88/2 sayılı Bedelsiz İthalat Tebliğinin 10.maddesi 5.fıkrasının (a) bendinin iptaline, tahsil edilen ek primin iadesine, ayrıca markın ulaşacağı değer itibariyle, prim tahsil tarihiyle iade edildiği tarih arası farkın tazminine, bu bedele mark değeri üzerinden yıllık %9.125 yada Türk Lirası karşılığı kısa vadeli kredilere uygulanan reeskont haddi üzerinde veya enflasyon oranında faiz yürütülmesine, ancak her halde ödeme tarihi itibariyle yasal faiz uygulanmasına faiz olarak yasal faizin uygulanması halinde, yasal faiz oranı %30 ile uygulanan yüksek faiz arasındaki fark olarak 13.500.000 lira olmak üzere toplam 54.644.925 liranın tahsiline hükmedilmesi istemiyle açılmıştır.
Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca düzenlenerek 16.1.1988 günlü ve 19696 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 88/2 sayılı Bedelsiz İthalat Tebliğinin 10.maddesinin iptali istenilen 5.fıkrası (a) bendi Danıştay Onuncu Dairesinin 1989/2140 sayılı kararı ile iptal edilmiş olduğundan davanın bu kısmı hakkında karar ve
rilmesine yer olmadığına;
Davanın, davacıdan ek prim tahsiline edilmesine ilişkin işlemin iptaline ve tahsil edilen primin faiziyle birlikte iadesine hükmedilmesi istemine yönelik kısmına gelince;
Dava konusu ek prim tahsiline ilişkin işlemin dayanağı tebliğ maddesi iptal edilmiş olmakla, bu madde uyarınca tesis edilen işlemin iptali ve tahsil edilen prim tutarının iadesi gerekir.
Öte yandan, davacı tahsil edilen ek primin iadesinin yanı sıra, markın ulaşacağı değer itibariyle prim tahsil tarihi ile iade edildiği tarih arası fark olarak 13.500.000 liranın da tazminini istemekte ise de; bu husus kurulumuzca idarenin tazmin sorumluluğunu gerektirir nitelikte değerlendirilmemiştir.
Ayrıca, Dairemizce, davacıya iade edilmesi öngörülen ek prim tutarına %30 yasal faiz yürütülmesi gerektiği kabul edilmiş olmakla birlikte, davacının yasal faiz oranı %30 ile uygulanan yüksek faiz arasındaki fark olarak 13.500.000 liranın tahsiline hükmedilmesi yolundaki istemi, söz konusu fark, idarenin tazmin sorumluluğunu gerektirir nitelikte değerlendirilmediğinden, kurulumuzca yerinde görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacıdan prim alınmasına ilişkin işlemin iptali ne, tahsil edilen 27.644.925 liranın, tahsil tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya iadesine, fazlaya ilişkin işlemin ise reddine karar verildi.