Danıştay 10. Daire 1987/1324 Esas 1990/278 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1990
Karar No : 278
Esas Yılı : 1987
Esas No : 11324
Karar Tarihi : 15/02/990

1- HUKUKA AYKIRI BİÇİMDE YARIŞLARA KATILMASI YASAKLANAN YARIŞ ATININ KAZANDIĞI İKRAMİYELERİN BLOKE EDİLMİŞ OLMASI NEDENİYLE İLGİLİNİN UĞRADIĞI ZARARIN, OLAYDA HİZMET KUSURU BULUNAN İDARECE TAZMİNİ GEREKTİĞİ;
SÖZ KONUSU ZARARIN YASAL FAİZ ORANLARI ÜZERİNDEN HESAPLANACAĞI;
2- ANCAK İLGİLİNİN, YARIŞ ATININ YARIŞLARA GİRMESİ HALİNDE KAZANMASI MUHTEMEL OLAN İKRAMİYELERE YÖNELİK TAZMİNAT İSTEMİNİN, ORTADA GERÇEKLEŞMİŞ BİR ZARAR OLMAMASI NEDENİYLE KABUL EDİLEMEYECEĞİ HK.
Davalı idare tarafından; davacının sahibi olduğu müebbeten yarışlara girmekten men edilmesine ilişkin işlem ile kazandığı ikramiyelerden bir kısmının bloke edilerek başka at sahiplerine ödenmesine ilişkin At Yarışları Yüksek Komiserler Kurulu Kararı sonucunda 1984 yılında atyarışlarına katılamaması nedeniyle mahrum kaldığı belirtilen net ikramiye miktarı ile bloke edilen miktarın zamanında ödenmemesi nedeniyle alınmayan faiz gelirinin toplamının tazmini istemiyle açılan dava sonucunda, ... İdare Mahkemesince 4565.470 lira ikramiye miktarının yasal faizi ile birlikte, 2.550.000 lira ikramiyenin de yasal faiz geliri kaybı olan 466.250 liralık kısmı olmak üzere toplam 5.011.720
liranın temini, fazlaya ilişkin istemin reddi yolunda verilen kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
İdare Mahkemesince idarenin tasarrufunun yol açtığı zarar, emsal olaylara dayanılarak suretiyle, inandırıcı belgelerle kanıtlanmıyan, zararın fiilen mevcut olmasının her zaman aranmayacağı ve gelecekte meydana gelecek olan ve para ile takdiri kabil bir zararın mukakkak ve malum zarar sayılacağı ve tazmin borcunu doğuracağı, davacının belgelere dayanarak kanıtladığı zararın atın yarışlardan yasaklanması işleminden doğduğu, bu yasaklama kararının ise, kesinleşmiş mahkeme kararıyla hukuka uygun bulunmayarak iptal edildiği, iptal edilen işlem nedeniyle davacının maruz kaldığı zararın tazmin edileceğinin tebli olduğu belirtilerek davacı tarafından ikramiye miktarı ile ilgili olarak yapılan hesaplama uygun bulunarak, atın yarışlara katılmadığı 1984 yılı için net 4.565.470 lira ikramiye getireceği ve bu miktarın tazminat olarak davacıya ödenmesi gerektiği belirtildikten sonra kazanılmış olan 2.500.000 lira ikramiyenin davacıya zamanında verilmemesi nedeniyle mahrum kalınan 510.000 lira yasal faiz karşılığı istenilen 510.000 liralık tazminatın ise, ikramiyenin 5.6.1983 tarihinde kazanıldığı ve İdare Mahkemesince bu ikramiyenin bloke edilmesine ilişkin işlemin iptali üzerine 19.5.1985 tarihinde davacıya ödendiği ve onyedi aylık bir süre kazanılmış ikramiyenin verilmediği, bu dönemdeki yasal faizin toplam 466.250 lira olduğu gerekçesiyle bu kadar kısmının tazminine, geri kalan kısmının ise reddine karar verilmiştir.
İdari işlemlerin yasalara ve hukuka aykırılığı kural olarak hizmet kusurunun varlığına kanıttır. Ve bu durumda idarenin sorumlu tutulması tabiidir. Ancak İdari işlemler nedeniyle tazmini gereken bir zarardan söz edebilmek için, zararın gerçekleşmiş olması yada gerçekleşeceğinin kesin olması da gerekmektedir. Gerçekleşmesi olması bulunan zararların tazmin zorumluluğu doğurmayacağı açıktır.
Davacının atının 1984 yılında yarışlara katılması halinde elde edeceği dereceler sonunda kazanacağı belirtilen 4.565.470 lira toplam ikramiyenin tazmini istemi, ihtimale dayalı olup, muhtemel ve tahakkuk etmemiş zarardır. Bu nedenle de yukarıda belirtilen İdare Hukuku kuralları uyarınca bu miktarın davalı idareden tazmini mümkün değildir.
Davacının atının 1983 yılında girdiği yarışmalarda kazandığı 2.550.000 lira ikramiyenin ise, idarenin hukuka aykırı işlemi nedeniyle davacıya onyedi ay geç ödendiği anlaşıldığından bu ikramiyenin bloke edildiği 13.12.1983 tarihinden 3095 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği 19.12.1984 tarihine kadar % 5, bu tarihten sonra paranın ödendiği tarih olan 15.5.1985 tarihine kadar % 30 üzerinden toplam 466.250 lira faiz kaybının davacıya ödenmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, yerinde bulunmayan İdare Mahkemesi kararının 2577 sayılı Yasanın 49.maddesi 1.fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 2.fıkrası uyarınca işin esasına geçilerek aynı gerekçeyle 1984 yılında yarışlara girmemiş olması nedeniyle uğranıldığı belirtilen 4.565.470 liralık zararın tazmini isteminin reddine, 2.550.000 lira ikramiyenin geç ödenmesi nedeniyle uğranılan faiz kaybından 466.250 liralık kısmın davalı idareden tazminine, fazlaya ilişkin kısmına reddine karar verildi.