MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi


Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 04.08.2016 tarihinde verilen dilekçeyle önalım hakkına dayalı tapu iptali tescil talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda davanın kabulüne dair verilen 16.02.2017 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davacı vekili tarafından talep edilmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi"nce istinaf talebinin kabulüyle yerel mahkeme kararının kaldırılarak yeniden hüküm kurulmasına dair verilen kararın davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talebine ilişkindir.
Davacı vekili, davacının hissedar olduğu 30 parsel sayılı taşınmazın 2/265 hissesinin davalı tarafından 45.000,00 TL bedelle 12.12.2014 tarihinde satın alındığını, önalım hakkına dayalı olarak tapu iptali ve tescil talep ettiklerini beyan etmiştir.
Davalı, ön inceleme duruşmasından önce verdiği dilekçede ve ön inceleme duruşmasındaki beyanlarında, ödediği 45.000,00 TL satış bedeli ve 900,00 TL tapu harcının ödenmesi halinde davayı kabul ettiğini, yargılama giderinden sorumlu olmak istemediğini belirtmiştir.
Yerel mahkemece, davanın davalının kabul beyanı nedeni ile kabulüne, dava konusu ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi 30 parsel sayılı taşınmazın 12/12/2014 tarihinde davalıya satışı gerçekleştirilen 2/265 hissesinin davalı adına olan tapu kaydının iptali ile, davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, davacı tarafından .... Bankası ... Şubesi"ne depo edilen 45.900,00 TL ön alım bedelinin karar kesinleştiğinde faizi ile birlikte davalıya ödenmesine, peşin alınan harcın alınması gereken 1.045,14 karar ve ilam harcından mahsubu ile eksik kalan 276,65 TL harcın davacıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydedilmesine, davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir.
Davacı vekili, yerel mahkemece verilen kararın yargılama gideri ve vekalet ücretine yönelik kısımlarının hukuka aykırı olduğunu, davalıya yükletilmesi gerektiğini belirterek istinaf talebinde bulunmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesince, davacı vekilinin istinaf isteminin HMK"nın 353/1-b-2 maddesi gereğince kabulüne, ... (...) 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2016/399 Esas-2017/91 Karar sayılı kararının kaldırılmasına, davanın davalının kabul beyanı nedeni ile kabulüne, dava konusu ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi 30 parsel sayılı taşınmazın 12/12/2014 tarihinde davalıya satışı gerçekleştirilen 2/265 hissesinin davalı adına olan tapu kaydının iptali ile, davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, davacı tarafından .... Bankası ... Şubesi"ne depo edilen 45.900,00 TL ön alım bedelinin karar kesinleştiğinde faizi ile birlikte davalıya ödenmesine, alınması gereken 3.073,96 TL harçtan peşin alınan 768,49 TL harcın mahsubu ile eksik kalan 2.305,47 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydedilmesine, davacı tarafından yapılan 855,74 yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davacı kendisine vekille temsil ettirdiğinden AAÜT gereği 5.399,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, taraflarca mahkeme veznesine depo edilen gider ve delil avanslarından artan kısımların karar kesinleştiğinde ve istek halinde taraflara iadesine, peşin yatırılan 31,40 TL istinaf karar harcının istek halinde davacıya iadesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
TMK"nın 733. maddesi gereğince yapılan satışın alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi zorunludur.
Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirdiği tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer.
Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
TMK’nın 733/3. maddesi gereğince üç aylık hak düşürücü sürenin başlaması için öğrenme yeterli olmayıp yapılan satışın, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi gerekir. Noter aracılılığıyla bildirimde bulunulmamışsa iki yıllık hak düşürücü süre içerisinde önalım hakkına dayanılarak tapu iptali ve tescil istenebilir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.09.2005 tarihli, 2005/6-358 E, 470 K. sayılı kararı da bu doğrultudadır.
Somut olaya gelince; bölge adliye mahkemesi kararında, davalının ön inceleme duruşmasından önce verdiği dilekçede ve ön inceleme duruşmasında, ödediği 45.000,00 TL satış bedeli ve 900,00 TL tapu harcının ödenmesi halinde davayı kabul ettiğini beyan etmiş olması nedeniyle, davalı tarafından davanın kabul edildiği nazara alınarak davalı aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilirken Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi"nin 6/1 maddesi uyarınca, avukatlık ücretinin yarısına ve Harçlar Yasasının 22. maddesi uyarınca, alınması gerekli harcın 1/3"üne hükmedilmesi gerekirken davalının kabul beyanı değerlendirilmeden yargılama giderlerine hükmedilmiş olması doğru görülmemiş ise de bu husus kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HMK’nın 370/2. maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi tarafından verilen hüküm sonucunun 5. bendinin çıkartılarak yerine "Alınması gerekli 1.024,65 TL harçtan, peşin alınan 768,49 TL. harcın mahsubuyla 256,16 TL harcın davalıdan tahsiliyle Hazineye gelir kaydedilmesine", 7. bendinin çıkartılarak yerine "Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden AAÜT gereği 2.650,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine" yazılması suretiyle düzeltilmesine, hükmün DÜZELTİLMİŞ ve değiştirilmiş bu şekli ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesi Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 03.10.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.