Danıştay 6. Daire 1991/2255 Esas 1991/1909 Karar Sayılı İlamı

Daire : ALTINCI DAİRE
Karar Yılı : 1991
Karar No : 1909
Esas Yılı : 1991
Esas No : 2255
Karar Tarihi : 08/10/991

775 SAYILI GECEKONDU KANUNUNUN 31.MADDESİ UYARINCA 1979 TARİHİNDE İMAR VE İSKAN BAKANLIĞINCA KAMULAŞTIRILAN VE HAZİNE ADINA KAYDEDİLEN TAŞINMAZLARIN MÜLKİYETİNİN ANILAN KANUNUN 3.MADDESİNE GÖRE KENDİLİĞİNDEN İLGİLİ BELEDİYEYE GEÇMESİNİN MÜMKÜN OLMADIĞI, DEVİR KONUSUNDAKİ YETKİNİN DE MALİYE VE GÜMRÜK BAKANLIĞI'NA AİT BULUNDUĞU HK.
Dava, 775 sayılı Yasada amaçlanan şekilde kullanılmak üzere 1979 yılında Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca kamulaştırılarak Hazine adına tapuya tescil ettirilen taşınmazların (2 no'lu Gecekondu Önleme bölgesi) ... Belediyesi mücavir alan sınırları içinde kalan bölümünün ... Belediyesine devri isteminin reddi yolundaki işlemin iptali isteğiyle açılmış, İdare Mahkemesince, 30.7.1966 tarihinde yürürlüğe giren 775 sayılı Gecekondu Kanununun 3.maddesinde, Yasanın yürürlüğe girdiği tarihte hazinenin, özel idarelerin ve vakıflar idaresi dışındaki katma bütçeli dairelerin mülkiyetindeki arazi ve arsalardan veya devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden belediye sınırları içinde olanların, mücavir alan sınırları içinde kalanlar dahil bu kanunda belirtilen amaçlarda kullanılmak üzere bedelsiz olarak belediyelerin mülkiyetine geçeceğinin açıklandığı, Yasanın yürürlüğünden sonra yasada amaçlanan şekilde kullanılmak üzere kamulaştırılan veya satın alma suretiyle İmar ve İskan Bakanlığınca temin edilecek yerlerle ilgili 31.maddeden ise; temin edilmiş bu yerlerden, gecekonduları ıslah, tasfiye ve önlenmesi amacıyla Bakanlık ve Bakanlığın izni ile belediyelerin halk konutları, nüve konutları ve geçici olarak kullanılmak üzere misafir konutları ve geçici olarak kullanılmak üzere misafir konutları inşası dışında kalanlarının bedelsiz olarak belediyelerin mülkiyetine geçirilmesi gerektiğinin anlaşıldığı, 775 sayılı Kanunda ve bu kanunun bazı hükümlerinin değiştirilmesi hakkındaki 247 ve 250 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik yapılması yolundaki 3414 sayılı Kanununun Geçici 1.maddesinde 11.6.1985 tarihinden önce Gecekondu Kanunu hükümlerine göre İmar ve İskan Bakanlığının yetkisine dayanılarak başlanmış olan iş ve işlemlerin bakanlıkça devam ettirilmesi suretiyle bu kanuna esas olan 250 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımı tarihi olan 9.9.1985 tarihinden itibaren en geç beş yıl içinde yani 9.9.1990 tarihine kadar sonuçlandırılması gerektiğinin açıklandığı 3414 sayılı Kanunun devam etmesi gereken iş ve işlemlerin neden olduğu konusunun 775 sayılı Kanunda öngörülen gecekondu fonunun kurulup, devamlılığının sağlanması, 31.maddede açıklandığı üzere özel mülkiyete konu taşınmazların satın alınması veya kamulaştırılması iş ve işlemlerine devam edilmesi ve madde de tadadi olarak sayılan halk konutları, nüve konutlar ve geçici misafir konutların yapılması gibi iş ve işlemler şeklinde sayılmış bulunduğu, sayılanlar arasında kamulaştırma veya satın alınarak 775 sayılı Kanun amacında kullanılmak üzere temin edilmiş taşınmazların, plan ve arazi uygulaması yapılsın veya yapılmasın bu yerlerin arsa ve arazi olarak konut kooperatiflerine tahsisi yolunda bakanlığa verilmiş herhangi bir yetki yer almadığı, ayrıca 2 no'lu Gecekondu Önleme Bölgesinde kalan ve Büyükşehir Belediye sınırları içinde yer alan 225 hektarlık arazinin Maliye ve Gümrük Bakanlığınca Büyükşehir Belediyesine devredildiği, devir işleminin iptali için davalı Bakanlıkça Belediyeye karşı açılan tapu iptali davasının da Asliye Hukuk Mahkemesince reddedilmiş bulunduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
775 sayılı Gecekondu Kanununun 3.maddesinde, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Özel İdarelerin ve Vakıflar İdaresi dışındaki katma bütçeli dairelerin mülkiyetindeki arazi ve arsalardan veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden, belediye sınırları içinde olanlar ile 6785 sayılı Kanununun 47.maddesine dayanılarak tesbit edilen mücavir sahalarda bulunanların bu kanunda belirtilen amaçlarda kullanılmak üzere bedelsiz olarak ilgili belediyelerin mülkiyetine geçeceği kurala bağlanmış olup, olayda 775 sayılı Gecekondu Kanununun yürürlüğe girdiği 30.7.1966 tarihinden çok sonra 1979 yılında yapılan kamulaştırmalar sonucunda Hazine adına tapuya tescil ettirilmiş bulunan uyuşmazlığa konu taşınmazların mülkiyetinin 775 sayılı kanunun 3.maddesine göre kendiliğinden ilgili belediyeye geçmesi mümkün değildir.
Öte yandan; 14.12.1983 günlü, 18251 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 178 sayılı Maliye ve Gümrük Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13.maddesinin (d) bendinde; Devletin Özel Mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden kamu hizmeti için kullanılması gerekli olanları, genel, katma ve özel bütçeli idarelere tahsis etmek ve tahsis amacının ortadan kalkması veya amaç dışı kullanılması halinde tahsisi kaldırmak Milli Emlak Genel Müdürlüğünün görevleri arasında sayılmış olduğundan; Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca hazine adına kamulaştırılıp hazine adına tapuya tescil ettirilen taşınmazların mülkiyetinin ilgili belediyeye devredilip, devredilmemesi konusunda yetki Bayındırlık ve İskan Bakanlığına değil, Maliye ve Gümrük Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü'ne ait bulunmaktadır. İdare Mahkemesince konunun bu çerçeve içinde incelenerek bir karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle temyize konu ....İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine karar verildi.