MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi


Bucak ... Hakimliği ..."a vasi atanması hususunda ihbarda bulunmuş, mahkemece ..."a yasal danışman atanarak kısıtlanmasına karar verilmiş, hüküm kısıtlı adayı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
... Sulh Ceza Mahkemesinde bir suçtan dolayı yargılanan sanık ... hakkında alınan sağlık kurulu raporuna dayanılarak ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ve vasi tayini için ihbarda bulunulmuştur. Mahkemece Bucak Devlet Hastanesinden sağlık kurulu raporu alınmış, raporda hafif mental retardasyon saptandığı, vasi tayinin gerekmediği, müşavir tayininin uygun olduğu bildirilmiştir. Mahkemece kısıtlı adayına duruşma günü tebliğ edilmeksizin, savunması ve beyanları alınmadan vasi adayı duruşmada hazır edilerek kısıtlı adayına yasal danışman atanmasına karar verilmiştir.
1-Vesayete ilişkin hükümler kamu düzenine ilişkindir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 382/2b-19. maddesinde vesayet işlerinin çekişmesiz yargı işi olduğu, 385. maddesinde niteliğine uygun düştüğü ölçüde basit yargılama usulünün uygulanacağı, 317. maddesinde ise, davalıya tebligat yapılması gerektiği düzenlenmiştir.
Aynı Kanunun 320/1. maddesinde: “Mahkeme, mümkün olan hallerde tarafları duruşmaya davet etmeden dosya üzerinden karar verir.” hükmü öngörülmüştür. Mahkemece, bu madde hükmü gözetilerek, dosya üzerinden karar verilmişse de, varılan sonucun maddenin yanlış yorumlanmasından kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Öncelikle belirtmek gerekir ki; anılan maddeye göre, duruşma yapmadan karar verilebilmesi için, hukuken bunun mümkün olması gerekir. Başka bir anlatımla, ancak hukukun cevaz verdiği hallerde duruşma açmadan dosya üzerinden karar verilebilir. (Örneğin ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları gibi) veya kanunun duruşma açılmadan dosya üzerinden karar verilmesinde hakime takdir hakkı tanındığı hallerde dosya üzerinden karar verilebilir. (Örneğin İİK.nun 17-18. maddelerinde öngörülen şikayet davası gibi) Kanunun açıkça duruşma açılarak yargılama yapılmasını emrettiği hallerde dosya üzerinden karar verilemez
HMK.nun hukuki dinlenme hakkı başlıklı 27. maddesi uyarınca davanın tarafları, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip olup, bu hak yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunmasını da içerir.
Hukuki dinlenme hakkının gereği olarak, taraflar duruşmaya çağrılmadan hüküm verilememesi, Anayasanın 36. maddesi ile düzenlenen iddia ve savunma hakkının kullanılmasına olanak tanınması ilkesinin doğal bir sonucudur. Aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılama hakkının da en önemli unsurudur.
Gerçekten savunma hakkını güvence altına alan T.C. Anayasasının 36. maddesi ile 6100 Sayılı HMK.nun 27. maddesinde açıkça belirtildiği üzere, mahkemece davanın tarafları, dinlenmek ve savunması alınmak üzere kanuni şekillere uygun olarak davet edilmedikçe hüküm verilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle, taraflara duruşma için tebligat çıkarılıp duruşma açılmak suretiyle inceleme yapılması gerekirken, kısıtlı adayının dinlenmek ve savunması alınmak üzere kanuni şekillere uygun olarak davet edilmeden hüküm kurulması,
2-Mahkemece alınan raporda ise ..."da hafif mental retardasyon saptandığı, vasi tayinin gerekmediği ve müşavir tayininin uygun olduğunun bildirildiği ancak ceza dosyasında alınan sağlık kurulu raporunda ..."da orta derecede zeka geriliğinin saptandığı, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını kavrayamayacağı,davranışlarını yönlendirme yeteneğinin azalmış olduğu, TCK 32/1. maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinin bildirildiği anlaşılmakla raporlar arasındaki çelişkinin, Adli Tıp İhtisas Dairesinden rapor alınarak giderilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 29.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.