Danıştay 4. Daire 1990/1894 Esas 1992/295 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1992
Karar No : 295
Esas Yılı : 1990
Esas No : 1894
Karar Tarihi : 30/01/992

KURUM KAZANCINDAN İNDİRİLEBİLECEK İHRACAT İSTİSNASI MİKTARININ KURUM KAZANCINDAN FAZLA OLMASI HALİNDE GELİR VERGİSİ TEVKİFATININ SADECE İSTİSNANIN UYGULANABİLDİĞİ KURUM KAZANCI ÜZERİNDEN YAPILACAĞI HK.
Taraflar 1984 yılı için yükümlü şirket adına resen takdir yoluyla salınan kurumlar, gelir (stopaj) vergileri ile kesilen kaçakçılık cezasını, kurumlar vergisini terkin, gelir stopaj vergisini ise vergi aslını aynen cezayı kusura tahvil suretiyle tadilen tasdik eden Vergi Mahkemesi kararına yönelik taraflar temyiz isteminin reddine dair Dairemiz kararının düzeltilmesini istemektedirler.
Vergi Dairesi Müdürlüğünün kararın düzeltilmesi istemine ilişkin dilekçesinde ileri sürdüğü sebeplerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54.maddesinde yazılı olanlardan hiçbirine uymadığı anlaşıldığından Vergi Dairesi Müdürlüğünün kararın düzeltilmesi isteminin reddine karar verildikten sonra, yükümlünün kararın düzeltilmesi istemine ilişkin dilekçesinin tetkikinde, öne sürülen sebeplerin kararımızın bununla ilgili hüküm fıkrasının düzeltilmesini gerektirecek nitelikte olduğu görüldüğünden Dairemizin 1990/920 sayılı kararının gelir (stopaj) vergisi ve buna ait cezaya ilişkin hüküm fıkrasının ortadan kaldırılmasına karar verilerek yükümlü temyiz istemi esastan incelendi:
Uyuşmazlık, Kurumlar Vergisi Kanununun 8/6.maddesine göre kurum kazancından indirilebilecek ihracat istisnası miktarının kurum kazancından fazla olması halinde, Gelir Vergisi Kanununun 94/A-8.maddesi uyarınca yapılacak vergi tevkifatının sadece istisnanın uygulanabildiği kurum kazancı üzerinden mi, yoksa istisnanın uygulanamayan kısmınıda kapsayan matrah üzerinden mi yapılacağı hususuna ilişkindir. 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 8/6.maddesinde sanayi ürünü ihraç eden ve yıllık ihracat tutarı 250.000 Amerikan Doları veya muadili yabancı para karşılığı Türk Lirasını aşan imalatçı kurumların bu ihracattan sağladıkları hasılatın % 20 sini kurum kazancından indirebilecekleri belirtilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94/A-8.maddesinde Kurumlar Vergisi Kanununun 8.maddesinin 11 ve 16 numaralı bentlerinde yazılı kurumlara, kurumlar vergisinden muaf veya müstesna tutulan kazançlar üzerinden sermayeye iştirak nispetinde hesaplanan kar payları hariç olmak üzere, dağıtılsın veya dağıtılmasın kurumlar vergisine tabi kurumların, Kurumlar Vergisi Kanununun 8.maddesinin 2,3,11 ve 16 numaralı bentleri dışında kalan kurumlar vergisinden muaf veya müstesna kazanç ve iratlar üzerinden vergi tevkifatı yapılması öngörülmüştür.
Bu hükümlerin birlikte incelenmesinden asıl amacın Kurumlar Vergisi Kanununun 8/6.maddesinde belirtildiği gibi ihracattan sağlanan hasılatın % 20 sinin kurum kazancından indirilmesi olduğu, ancak bu şekilde bulunan istisna tutarının kurumlar vergisine tabi net kazancın üzerinde olması halinde hasılat miktarı esas alınarak stopaja tabi matrahın hesaplanamayacağı, indirim sonucu kurumlar vergisine tabi bir matrah kalmaması halinde stopajın kurumun net kazancı üzerinden yapılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Zira 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94/8-A maddesinde öngörülen stopaj matrahı kurumlar vergisinden muaf veya müstesna tutulan kazanç (net kazanç) la ilgili olup, hasılatın matrah olarak kabul edilerek stopaja tabi tutulamayacağı açıktır.
Davacı şirketin ihtilaflı dönemde kurumlar vergisi yönünden yararlanabileceği dış navlun hasılatı istisnası tutarı Mahkeme kararında da belirtildiği gibi 24.747.282 liradır. Buna mukabil davacı kurumun bu dömende sağladığı kurum kazancının 16.465.728 liradan ibaret kaldığı ve bu suretle istisna tutarının ancak bir kısmını indirebildiği anlaşılmaktadır. Buna rağmen daha fazla geliri olmadığı için kurum kazancından indirilmesi olanağı bulunmayan miktarın da gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmasında isabet yoktur.
Bu nedenlerle, yükümlü temyiz isteminin kabulüne, ...Vergi Mahkemesi kararının gelir (stopaj) vergisi ve buna ait cezaya ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına karar verildi.