14. Hukuk Dairesi 2018/1152 E. , 2018/4854 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 17. Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 24.05.2016 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkına dayalı ... iptali ve tescil talebi üzerine yapılan muhakeme sonunda; davanın kabulüne dair verilen 13.06.2017 günlü hükmün ... Bölge Adliye Mahkemesince istinaf yoluyla incelenmesi davalı ...Gayrimenkul Yatırım Danışmanlık İnşaat Taahhüt San. Tic. A.Ş. vekili tarafından talep edilmiştir. Bölge adliye mahkemesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davalı ...Gayrimenkul Yatırım Danışmanlık İnşaat Taahhüt San. Tic. A.Ş. vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 26.06.2018 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı vekili Av. ... geldi. Karşı taraftan gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra açık duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KA R A R
Davacı vekili 24.05.2016 tarihli dilekçesi ile (dava değeri 700.000 TL) davacı vakfın ... İlçesi 926 ada, 3 parsel sayılı (1903 m2 arsa cinsli) taşınmazın 1/2 hissesinin maliki olduğunu, taşınmazın diğer 1/2 hissesinin maliki ... Petrol Ürünleri San. Tic. AŞ"nin hissesini 08/03/2016 tarihinde 700.000,00 TL bedelle davalı şirkete sattığını haricen öğrendiklerini, noterden ihtar keşide edilmediğini belirterek önalım hakkına dayalı ... iptali ve tescil istemiştir.
Davalı vekili, taşınmazın gerçek satış bedelinin 6.700.000,00 TL olup davacı tarafın bunu başından beri bildiğini, bazı zorunlu nedenlerden dolayı tapuda satış bedelinin 700.000,00 TL gösterildiğini, tapuda paydaş olan ... Petrol AŞ"nin mali zorluk çektiği nedeni ile hisseyi devir almayı teklif ettiklerini, satış bedelinin 700.000,00 TL olmadığını, satıcı ... Petrol A.Ş."nin...Finansal Kiralama Anonim Ortaklığına olan 6.000.000 TL borcun davalı şirketin diğer grup firması ... Petrol A.Ş. tarafından ödendiğini, yine 700.000 TL ... Petrol A.Ş."ye ... Petrol A.Ş. tarafından ödenmiş olup davalı şirketin grup firması tarafından...."ye 6.000.000 TL ödenince tapunun davalı şirket adına devir edilmesi istenildiğinde önceki malik...Finansal A.Ş. tapuyu önce borçlusu olan ... Petrol A.Ş. adına devir edeceklerini, onların da davalı şirkete devir edeceğini beyan etmeleri üzerine ... tarafından varılan anlaşma gereğince önce ... Petrol A.Ş."ye devir edilmiş olup aynı günde davalı ...A.Ş. adına devir edilmiş olduğunu, bu nedenle satışın tüm aşamalarında ve gerçek satış bedelinin 6.700.000,00 TL olduğundan davacının haberdar olduğunu, davacı tarafın satım işlemleri sırasında fikrinin alındığını, onlar tarafından bu satışa karşı "herhangi bir sıkıntı olmayacağı" yönünde cevap verildiğini, davacının sonradan açtığı bu davanın MK"nun 2 maddesine aykırılık oluşturduğunu, gerçek satış bedeli üzerinden eksik harcın tamamlanması ve 6.700.000,00 TL gerçek satış bedelinin depo edilmesi, aksi halde davanın reddi gerektiğini,...Finansal Şirketi ile yapılan sözleşmenin tarihinin 28/10/2015, tapuda işlem tarihinin ise 30/05/2016 olduğunu, dolayısı ile satışı bildiğinden yasal süre geçtikten sonra kötü niyetle bu davayı açtığını, dava konusu taşınmaz üzerinde bütün hissedarların bölünmüş alanları mevcut olduğunu, bu kullanım şeklinin uzun süreden beri bu şekilde süre geldiğini ve hissedarların bu kullanma biçimine herhangi bir itirazları da olmadığını, davacının dava tarihinden sonra hissesi için 01.06.2016 tarihli davalı şirketin grup firması olan ... Petrol A.Ş. ile yazılı kira sözleşmesi yaptığını beyanla TMK 2. maddesi gereğince ve ayrıca fiili taksim yönünen davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın 3 aylık hak düşürücü süreden sonra açıldığı yolundaki davalı savunmasına itibar olunmamıştır.
Davalı işin esası bakımından, taksimin varlığını ileri sürmüş olup, 03.02.2017 tarihinde yapılan keşifte, 17.03.2017 tarihli keşif raporuna göre bir kısım binalar ve pompa düzeneği bulunan taşınmazın fiilen ikiye ayrıldığına ilişkin arz üzerinde bir işaret - bölüşüm tespit olunmamıştır. Dava konusu 1/2 payın davalıya satış tarihi olan 08.03.2016 tarihi itibarı ile intifalı değerinin 5.379.803,14 TL olduğu keşif raporunda belirtilmiştir.
Dava konusu 3 parsel sayılı 1903 m2 arsa cinsli taşınmazın ... kaydında 20.10.2010 tarihinden itibaren 15 yıl süreli intifa hakkının dava dışı ... Akaryakıt Ticaret Limited Şirketine ait olduğu ... kaydında yazılıdır.
Davalı diğer bir neden olarak söz konusu hisseye 700.000 TL değil, 6 Milyon Yedi yüz bin ödendiğini ileri sürmüş bu konuda davacı ile yapılmış 1/6/2016 tarihli kira sözleşmesi ve finansal kiralama şirketi ile yapılmış kira sözleşmeleri ve ödeme belgelerini ibraz etmiştir.
Davacı Vakfın, dava dışı ... Petrol A.Ş. ile 1/6/2016 tarihinde yaptığı kira sözleşmesinin bu davanın 24/5/2016 tarihinde açılması nedeni ile bu davadan doğan haklarına etkili bulunmadığı, diğer bir anlatımla şufa hakkını ortadan kaldıran niteliğinin olmadığı kabul edilmiştir.
Davalı firma önceki malik ... Petrol A.Ş."nin 28/10/2015 tarihinde Yapıkredi Finansal A.Ş. ile yaptığı borç tasfiye sözleşmesini dayanak göstererek ödemelerin kendileri tarafından yapıldığını ve bundan sonra tapuda devir gerçekleştiğini beyan etmiş ise de; söz konusu ödemelerin ......AŞ adına yapıldığı, tasfiye tutarının davacıya satış bedeli olarak yansıtılmasına imkan bulunmadığı, akit tablosunda ilave 6.000.00,00 TLnin yer almadığını, tasfiye protokolünde bu satış ile ilgili bir bağın da bulunmadığı, Denizbank ödemelerinin... ... Petrol ... A.Ş. adına gerçekleştirildiği nedeni ile bu ödemelerin ... bedelinden sayılmasına imkan bulunmadığı anlaşılmıştır.
Nitekim ... Petrol... AŞ"nin muavin defter kayıtlarının Denizbank"tan yapılan ödemeleri teyid ettiği, davalının kardeş şirket olduğundan bahisle, bu ödemelerin ...... AŞ"nin yaptığı ödeme sayılması yolundaki beyanlarının da nazara alınamayacağı kabul edilmiştir.
Verilen depo kararı ile 700.000 TL ... Adliyesi Şubesindeki vadeli hesaba ve davalı ...AŞ adına depo ettirilmiş, davacının kanuni şufa hakkını süresinde kullandığı" gerekçesiyle, davanın kabulüne, 926 ada 3 parseldeki 1/2 payın kanuni şufa hakkı nedeni ile ... kaydının iptali ile davacı adına kayıt ve tesciline, depo edilen satış bedelinin kararın kesinleşmesi ile davalıya ödenmesine 13.06.2017 tarihinde karar verilmiştir.
Davalı vekili istinaf başvurusu üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b/1. maddesi gereğince esastan reddine 02.11.2017 tarihinde karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ...Gayrimenkul Yatırım Danışmanlık İnşaat Taahhüt San. Tic. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
Önalım davasına konu payın ilişkin bulunduğu taşınmaz paydaşlarca özel olarak kendi aralarında taksim edilip her bir paydaş belirli bir kısmı kullanırken bunlardan biri kendisinin kullandığı yeri ve bu yere tekabül eden payı bir üçüncü şahsa satarsa, satıcı zamanında bu yerde hak iddia etmeyen davacının tapuda yapılan satış nedeniyle önalım hakkını kullanması TMK’nın 2. maddesinde yer alan dürüst davranma kuralı ile bağdaşmaz. Kötüniyet iddiası 14.02.1951 tarihli ve 17/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi mahkemece de kendiliğinden nazara alınması gerekir. Bu gibi halde savunmanın genişletilmesi söz konusu değildir. Önalım davalarında fiili taksime değer verilmesi için taksimin yazılı olarak yapılması ya da taşınmazın çok sayıda paydaşının bulunması halinde tüm paydaşları tarafından fiilen kullanılan bölümlerin olması gerekmez. Davacının kullandığı ve davalıya pay satan kişilerin kullandığı ayrı ayrı bölümler var ise satıcı zamanında kullanıma karşı çıkmayan, o yerde hak iddia etmeyen davacının tapuda pay satışı nedeni ile önalım hakkını kullanması Türk Medeni Kanununun 2. maddesinde yer alan dürüstlük kuralı ile bağdaşmayacağı kabul edilmektedir. Eylemli paylaşmanın varlığı halinde davanın reddi gerekir.
Somut olayda; mahkemece davalının fiili taksim savunması yönünden yapılan araştırmalar hüküm kurmaya yeterli değildir. Davacı tanıkları duruşmada dinlenmiş, davalı tanıkları ise tanıkların adresi bulunmadığı açıklamasına göre davalı tanıklarının dinlenmesine imkan bulunmadığına karar verilmiştir. Taşınmaz üzerinde fiili taksim olup olmadığı varsa taşınmazın hangi bölümünün kimler tarafından ve ne şekilde kullanıldığı hususları açıklığa kavuşturulamamıştır. Bu nedenle mahallinde yeniden keşif yapılarak HMK 259/2 maddesi gereğince tarafların tüm delilleri keşifte değerlendirilip, tanıkları taşınmaz başında dinlenerek davacının kullandığı ve davalıya pay satan kişinin kullandığı ayrı ayrı bölümler bulunup bulunmadığı belirlenerek, çelişkili beyanlar varsa giderilerek ve tanıklarca gösterilecek yerler fen bilirkişisi tarafından düzenlenecek krokide denetime elverişli şekilde işaretlenmek suretiyle fiili taksimin mevcut olup olmadığı saptanmalı, varılacak sonuca göre öncelikle fiili taksim savunması yönünden bir karar verilmelidir.
Eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeplerle temyiz itirazlarının kabulüyle yukarıda açıklanan nedenlerle HMK 373/1. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesi Dairesine GÖNDERİLMESİNE, bozma sebebine göre davalı ...Gayrimenkul Yatırım Danışmanlık İnşaat Taahhüt San. Tic. A.Ş. vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 1630 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 26.06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.