Danıştay 8. Daire 1991/152 Esas 1992/265 Karar Sayılı İlamı

Daire : SEKİZİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1992
Karar No : 265
Esas Yılı : 1991
Esas No : 152
Karar Tarihi : 18/02/992

BİR KAMU HİZMETİNİN YÜRÜTÜLMESİ İÇİN BU AMACI GERÇEKLEŞTİRECEK DÜZEYDE ÖDENTİ ALINMASININ DOĞAL OLDUĞU HK.

… Ağaç Mamülleri ve Orman Ürünleri İhracatçılar Birliği Üyesi davacıdan istenen yıllık ödentinin iptali istemiyle açılan davada; dava konusu yıllık ödentinin mali yükümlülük olduğu, mali yükümlülüklerin Anayasaya göre yasa ile konulması gerektiği, bir yasanın mali bir yükümün konusunu belli ederek ilgililere yükletilmesine izin vermesi o yükümün yasa ile konulmuş sayılmasına yetmiyeceği, bu nedenle dava konusu işlemin hukuka ve Anayasa kurallarına aykırı olduğu gerekçesiyle iptal eden, ...İdare Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istemidir. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Yasanın 26.maddesinde İhracatçı Birliklerinin bağlı kuruluşları olduğu, bunların kuruluş, işleyiş iş alanları, organları ve üyeliğe ilişkin esasları ile üyelerin hak ve yükümlülüklerini gösteren sözleşmelerin Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacağı öngörülmüş, bu maddeye dayanılarak da … karar sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İhracatçılar Birliği tip sözleşmesi 6.2.1986 gün ve 19303 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe konulmuştur.

Tip sözleşmesinin 6.maddesi, birlik üyesinin yıllık ödenti ödemek zorunda olduğunu, bu ödenti tutarını ve oranını saptamanın ise Genel Kurulun Görevlerinden olduğu belirtilmiştir.
Bilindiği gibi Kamu Kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları belli bir meslekten olanların ortak gereksinimlerini karşılamak, meslek çalışmalarını kolaylaştırmak ve mesleğin genel çıkarlarına uygun olarak gelişmelerini sağlamak ve bunların birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde güveni ve dürüstlüğü egemen kılmak için kurulurlar. Bu çalışmaları yürütebilmeleri ise maddi olanaklara bağlıdır. Olayda davalı idarece bu meslek çalışmalarını yürütebilmek için alınan dava konusu yıllık ödenti her ne kadar üyeler için bir yükümlülük ise de; sözü edilen yasa uyarınca kurulması zorunlu birliğin giderlerinin üyelerinden alınacak ödentilerle karşılanması gerekeceğine de kuşku yoktur. Bir mesleğin yapılabilmesi için yasaların öngördüğü örgüt üyeliğinin günün ekonomik koşullarına göre olağan sayılabilecek en az düzeydeki bir ödenti yükümlülüğüne bağlanmasını, vergi, resim, harç ve benzeri ödemelerle karıştırmamak gerekir. Tüm kamu kurumu niteliğindeki kuruluşların üyeliği için bir ödentinin ödenmesi zorunludur. Bu zorunluluğun yasada yer almaması bu konudaki kuralın iptali için bir neden oluşturmaz. Çünkü bu kamu hizmetinin yürütülebilmesi için bu amacı gerçekleştirecek düzeyde ödenti alınmasını doğal karşılamak gerekir. Açıklanan nedenlerle İdare Mahkemesince verilen kararda hukuka uyarlık bulunmadığından bozulmasına karar verildi.