17. Hukuk Dairesi 2015/8091 E. , 2018/1447 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalılar ... ve .... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin 14/02/2010 tarihinde ... Plaka sayılı araç ile Havaalanı istikametinden ... istikametine doğru seyir halinde iken ... mevkiinde aracının lastiğinin patlaması üzerine aracını emniyet şeridine çektiğini, araçtan inip bagajda bulunan uyarı için gerekli ekipmanı çıkarmak için aracın arka tarafına geçtiğinde kaza tarihinde trafikte davalılardan ... adına kayıtlı olan ..."un sevk ve idaresinde bulunan ...plaka sayılı aracın arkadan çarpmak suretiyle müvekkilinin ağır bir şekilde yaralanmasına sebebiyet verdiğini, kazaya karışan ...plaka sayılı aracın diğer davalı ... tarafından zorunlu mali mesuliyet sigortası ile sigortalandığını, ... Adli Tıp Şube Müdürlüğünün Adli raporunda da kaza dolayısıyla, kişinin yaralanmasının basit bir tıbbi müdahaleyle giderilebilecek ölçüde hafif nitelikte olmadığını, müvekkilinin bacağındaki kırıklar dolayısıyla protez takılmış olduğunu, protezin tekrar değiştirilmesi gerektiğinden müvekkilinin yeniden ameliyat olacağını, fazlaya ilişkin her türlü dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla müvekkilinin meydana gelen kazadan dolayı alamadığı maaşından kaynaklanan kaybına ilişkin olarak şimdilik kaza tarihinden itibaren işleyecek
yasal faizi ile birlikte 5.000,00 TL’nin, müvekkilinin geçirdiği ameliyat ve tedavi giderleri ve tedavi için ..."dan ..."a geliş gidiş uçak bedeli ile ilgili olarak da fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte 3.000,00 TL’nin, ayrıca gerek hastanede yattığı dönemde gerekse de evde geçirdiği tedavi süresince sürekli olarak bir kişinin yardımına ihtiyaç duyan müvekkil yönünden yine fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla kaza tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte 1.000,00 TL bakıcı bedelinin ilk iki davalı yönünden kaza tarihinden davalı ... yönünden ise dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak müvekkiline verilmesine, müvekkilinin kaza dolayısıyla yaşadığı acı ve ıstırabın telafisi olmayacak ise de davalı araç şoförün yoğun kusuru da göz önünde bulundurularak müvekkilinin uğradığı manevi zarar nedeniyle davalı ... şirketi haricindeki diğer iki davalıdan 20.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen alınarak müvekkillere verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı ... Türk Sigorta Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davayı hiç bir şekilde kabul anlamına gelmemekle birlikte ...plakalı aracın 07.09.2009-2010 tarihli trafik poliçesi ile sigortalandığını, müvekkili şirketin davalının sigortacısı olarak üçüncü kişilere verilen zarardan doğan sorumluluğu kusur oranında ve iş bu poliçeler ile belirlenen limitlerle sınırlı olduğunu, ayrıca 6111 sayılı kanun SGK Genel Sağlık Sigortası Kanunlarında ve kararnamelerde yapılan değişikliklerle trafik sigortaları kapsamında talep edilmekte olan tedavi giderleri ve geçici iş görmezlik ödeneklerinin tasfiye usulü değiştirildiğini, buna göre bu taleplerin SGK tarafından karşılanacağından müvekkili şirketin herhangi bir tazmin yükümlülüğü bulunmadığını, bu nedenlerden dolayı davanın reddine karar verilmesi talep etmiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davaya konu kazanın meydana geldiği 14.02.2010 tarihinden önce müvekkilinin maliki bulunduğu kazaya karışan ... ticari plakalı aracı 18.06.2009 başlangıç 22.06.2012 bitiş tarihli sözleşmesi ile ... Ticaret Otomotiv İnşaat Taah. A.Ş tarafından ..."a 1 yıllığına kiraya verdiğini, kazanın meydana geldiği tarihte müvekkilinin aracının işleteninin ... olduğunu, kira sözleşmesinin 6. maddesinde kira süresi içinde kiralamış olduğu, ... ticari otomobil ile 3. kişilere maddi ve manevi herhangi bir zarar verdiği taktirde bu zararların tamamından sorumlu olmayı kabul ettiğini, ayrıca kazanın gece saat 00.30 sıralarında meydana geldiğini, davacının aracının emniyet şeridine çekilmediğini, duran aracın görülmesi için yola uyarıcı hiçbir işarette koyulmadığını, gece karanlığında aracın lastiği patlayan davacının yola uyarıcı herhangi bir işaret koymadığından davacının kusurlu olduğunu, kendi kusuru ile yaralanan davacının aracın işleteni olmayan müvekkilin maddi ve manevi tazminattan sorumlu tutulamayacağını, bu nedenlerden dolayı, müvekkilinin aleyhine açılan maddi ve manevi tazminat davasının reddini talep etmiştir.
Davalılardan ... cevap vermemiştir.Mahkemece yapılan yargılama neticesinde, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre davanın kısmen kabulü ile 5.000,00 TL manevi tazminatın davalı ... şirketi dışındaki davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, hükmolunan bu miktara kaza tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat taleplerinin reddine; 7.723,96 TL"nın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, davalı ... şirketinin maddi tazminatlardan sorumlu olduğu miktarın 3.866,00 TL olması nedeniyle sigorta şirketinin sorumluluğunun bu miktarla sorumlu olmasına, hükmolunun 7,723,96 TL için davalılar Münir ve Timurhan yönünde kaza tarihinden itibaren sigorta şirketi yönünden sorumlu olduğu 3,866,00 TL için dava tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm, davalılar ... ve .... vekillerince temyiz edilmiştir.
1) 25.02.2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 13.02.2011 tarihli 6111 Sayılı Yasa’nın 59. maddesi ile 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 98. maddesi değiştirilmiş, buna göre "trafik kazaları nedeniyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer resmi ve özel sağlık kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedellerinin kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacağı", Yasanın geçici 1. maddesi ile de "Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce meydana gelen trafik kazaları nedeniyle sunulan sağlık hizmet bedellerinin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacağı, sözkonusu sağlık hizmet bedelleri için bu Kanun"un 59. maddesine göre belirlenen tutarın %20"sinden fazla olmamak üzere belirlenecek tutarın üç yıl süreyle ayrıca aktarılmasıyla anılan dönem için ilgili sigorta şirketleri ve Güvence Hesabının yükümlülüklerinin sona ereceği," öngörülmüştür.2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91. maddesi ve Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları A-1. maddesinde, sigortacının poliçede belirtilen aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu zorunlu sigorta limitlerine kadar temin edeceği düzenlenmiştir. Karayolları Trafik Kanunu’na göre zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmak zorunludur.Sigorta şirketi, motorlu aracın işletilmesinden kaynaklanan kaza nedeniyle zarar görenlerin tedavisi için ödenen giderleri zorunlu olarak teminat altına alır. Sigorta şirketinin, işleten ve sürücünün yasadan ve sözleşmeden doğan bu yükümlülüğü, 6111 sayılı yasa ile getirilen düzenleme ile sona erdirilmiş bulunmaktadır. 2918 sayılı Yasa"nın 98. maddesinde belirtilen tedavi giderleri yönünden sorumluluğun dava dışı Sosyal Güvenlik Kurumu"na geçtiğinde kuşku yoktur. Buna karşın belgesiz tedavi giderlerinden sigorta şirketinin, işleten ve sürücünün sorumlulukları devam etmektedir.Her ne kadar sağlık kuruluşunda yapılan sağlık hizmetleri giderleri tedavi giderleri kapsamında davalı Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası sorumlu tutulmuş ise de, 25.02.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 sayılı Yasanın 59.maddesi gereği sağlık kuruluşlarında tıbbi tedaviye yönelik faturalı giderlerden SGK sorumlu olması nedeniyle faturalı giderler tespit edilerek, bu giderler yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
Kabule göre de davalı .... sadece maddi tazminat yönünden sorumlu tutulduğu halde, davalı sigortanın maddi ve manevi tazminat ayrımı yapılmadan hükmedilen toplam tazminat miktarı yönünden red ve kabul oranına göre hesaplanan yargılama giderlerinden sorumlu tutulması da doğru olmamıştır.
2)2918 sayılı KTK"nun "işleten ve araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin hukuki sorumluluğu" başlığını taşıyan 85. maddesi uyarınca; bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar. Aynı yasanın 3. maddesi gereğince işleten; araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.Somut olayda; her ne kadar davalı ... yönünden davanın kabulüne karar verilmiş ise de trafik kazasına karışan araç ile ilgili olarak bu davalı tarafından 18.06.2009 günlü adi kiralama sözleşmesi dosyaya sunulmuştur.Davalı ... vekili, her ne kadar husumet itirazında bulunarak aracın ... Ticaret Otomotiv İnşaat A.Ş tarafından ..."a kiraya verildiğini, bu nedenle müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini ileri sürmüş ise de; kira sözleşmesinin 3.kişiler yönünden sonuç doğurması için resmi şekilde yapılması yönünde yerleşik yargıtay kararları olduğu gibi kira sözleşmesinin aracın maliki tarafından yapılmayıp ... Ticaret A.Ş tarafından yapılmış olması nedeniyle de davalının husumet itirazı yönünden ileri sürdüğü beyanlarını kabul etmek mümkün olmadığı gerekçesiyle, adi kiralama sözleşmesi husumet itirazına esas şekilde korunabilir belge mahiyetinde olarak kabul edilmemiş ve davalı aleyhine hüküm tesis edilmiştir.Araç işleteninin zarardan sorumlu olduğu ve işleten sıfatı bulunmayanın sorumluluktan kurtulacağı, davada dava şartı olan husumetin doğru biçimde belirlenmesi için gerekli araştırmanın mahkeme tarafından eksiksiz yerine getirilmesi gerekir. Davalı ... adına trafikte kayıtlı araç dava dışı ...’a kiralandığına göre, tanzim edilen kira sözleşmesinin 3. kişileri bağlayacak güçte bir kira sözleşmesi olup olmadığı, aracın teslim edilip edilmediği, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma olup olmadığı, kira sözleşmesinin ve kira bedelinin maliye ve vergi dairelerine bildirilip bildirilmediği gerektiğinde
işleten ve kiracının ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılmak suretiyle kira sözleşmesinin, fatura, ruhsat ve cari hesap hareketleri gibi yan delillerle desteklenip desteklenmediği, davalı ..."in işletenlik sıfatının devam edip etmediği hususları tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
3)Bozma sebebine göre davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan sebeplerle davalı ....’nin, 2. bentte açıklanan sebeplerle davalı ...’nın temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 3 nolu bentte açıklanan sebeplerle davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ... ve ..."ye geri verilmesine 28.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.