MAHKEMESİ : İ...5. İŞ MAHKEMESİ

Davacı, kıdem tazminatı ile ihbar tazminatı alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı ve davalılardan ...İnşaat Mühendislik Taah ve Tic A.Ş. avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı ... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş nezdinde işe başladığını, iş akdinin bu davalı işverence tek taraflı feshedildiğini, diğer davalıların asıl işveren konumunda olduklarını, fesih sonrası kıdem tazminatı ve ihbar tazminatının ödenmediğini belirterek, kıdem ve ihbar tazminatının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic. A.Ş. vekili, istenilen rakamların gerçeği yansıtmadığını, rakamların kabul edilebilir olmadığını, davanın reddi gerektiğini savunurken,
Davalılar... Gayrimenkul Geliştirme İnşaat Taah ve Tic,A.Ş, ...Uluslararası İnşaat Turizm Pazarlama A.Ş, ... Gayrimenkul Yatırım İnşaat Ticaret A.Ş. ve ... Gayrimenkul Yatırım İnşaat ve Ticaret A.Ş. Vekili; Davacı ile davalılar arsa maliki ... Gayrimenkul Geliştirme İnşaat Taah ve Tic,A.Ş. ile ... Uluslararası İnşaat Turizm Pazarlama A.Ş ve ... Gayrimenkul Yatırım İnşaat Ticaret A.Ş. ve... Gayrimenkul Yatırım İnşaat ve Ticaret A.Ş. arasında işçi-işveren ilişkisi bulunmadığını, davada pasif husumet ehliyeti bulunmadığından davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, davacının çalıştığı şirketin... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş" olduğunu, husumetin bu davalı şirkete yöneltilmesi gerektiğini, dava takip yetkisi dava şartından olduğundan davanın sıfat yokluğundan usulden reddi gerektiğini, davacının kötü niyetli olarak arsa sahibi 4 şirkete sonumluluk yükleme çabasına girdiğini, inşaat yapım işinin davalı ... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş" ye ihale edildiğini, arsa maliki olunması ile üst işveren olunmasının hususunun farklı olduğunu, davalı ... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş" nin çeşitli alt işverenliklerle inşaat yapım işini alt işverenliklere taşeronluk sözleşmeleri ile verdiğini, davacı yönünden asıl işverenin davalı ... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş" olduğunu, üst işverenin bu şirket olduğunu, davacının çalışmasının bu şirket faaliyet alanı içinde olduğunu, SGK işyeri bildirgelerinin bu şirket tarafından verildiğini, inşaat yapım işinin anahtar teslimi veya işin bütünüyle bir işverene devri durumunda üst işveren-alt işveren ilişkisinin ve dayanışmalı sorumluluğun söz konusu olamayacağını, davacının iddia ettiği alacaklardan ancak davalı ... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş" ile alt taşeron şirketler nezdinde bir çalışması varsa bu alt taşeron firmaların sorumlu olabileceğini, ihalenin asıl işveren olan davalı .... Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş"nin akde aykırı ve kusurlu davranışlarından noter ihtarnamesi ile feshedildiğini, fesih sonrası davalının sahada hiç bir işçisinin çalışmadığı gibi, şantiyeden tahliye edilen bu şirkete ait malvarlığı da bulunmadığını, davanın reddi gerektiğini belirtmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, avacının davalı... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş" işçisi olarak davalı... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş" ile arsa maliki olan diğer davalı şirketler arasında imzalanan 24/06/2009 tarihli yapım sözleşmesi kapsamında yapılması kararlaştırılan inşaat işi ile ilgili olarak kalıpçı kalfası olarak 02/01/2010 ve 31/10/2011 tarihleri arasında çalıştırıldığı,davacının en son brüt 3.250 TL aylık ücret aldığı, yaptırılacak inşaat işinin anahtar teslimi suretiyle davalı ...İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş"ye diğer arsa malikleri tarafından verildiği, işin tüm yönetiminin ve üstleniminin davalı ... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş"de olduğu, işgücü, makina ve ekipmanların davalı... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş".ye ait olduğu, diğer davalılara ait olmadığı bu sebeple davalılar arasında asıl işveren- alt işveren ilişkisi bulunmadığı, davacının tüm işçilik hak ve alacaklarından işvereni olan davalı ... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş".nin sorumlu tutulması gerektiği, davacının iş akdinin haklı veya geçerli neden olmaksızın işvereni olan davalı ... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic. A.Ş tarafından feshedildiği, davacının kıdem tazminatına hak kazandığı, kıdem tazminatının davalı ... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş.ce ödendiğinin ispatlanamadığı, davacının iş akdinin yasal ihbar önellerine uyulmadan sonlandırılması sebebiyle davacının ihbar tazminatına hak kazandığı, ihbar tazminatının davalı ... İnşaat Mühendislik Taah.ve Tic.A.Ş.ce ödendiğinin ispatlanamadığı gerekçesi ile davalı ... İNŞAAT MÜH. TAAH. TİC. Anonim Şirket yönünden kabulüne, diğer davalılar yönünden reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar davacı ve davalı ...İNŞAAT şirket vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı ... İNŞAAT"ın temyiz itirazları yerinde değildir.
2. Davacı vekilinin temyizine gelince;
4857 sayılı İş Kanunu"nun 2/6 maddesi uyarınca, “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir.
Alt işverene verilen iş, işyerinde mal veya hizmet üretiminin yardımcı işlerinden olmalıdır. Asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi durumunda ise, verilen iş işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olmalıdır.
Asıl alt işveren ilişkisinin gerçekleşmesi için, asıl işverenin mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işi yada asıl işin bir bölümünü alt işverene vermesi gerekir. Verilen iş, mal veya hizmet üretimine ilişkin olmayan bir iş ise, bu tür bir ilişki doğmaz.
Alt-asıl işveren arasındaki ilişki, niteliğine göre, eser, taşıma, kira gibi sözleşmelere dayanır. Alt işveren üstlendiği işi sözleşme koşulları doğrultusunda, ama kendi adına ve bağımsız bir biçimde yürütür. Çalıştırdığı işçilerle kendi adına iş sözleşmesi yapar; gerekli talimatları verir; işçilere ücretlerini kendisi öder; ücret bordrolarını düzenler; SSK primlerini yatırır.
Öncelikle asıl iş, yardımcı iş ve anahtar teslimi iş kavramları üzerinde durmak gerekir.
Asıl iş, mal ve hizmet üretiminin esasını oluşturan iştir ve bu iş doğrudan üretim organizasyonu içinde yer alır ve üretimin zorunlu unsurdur. Asıl işverenin faaliyet alanına göre belirlenir.
Yardımcı iş, işyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin olmakla beraber, doğrudan üretim organizasyonu içerisinde yer almayan, üretimin zorunlu bir unsuru olmayan, ancak asıl iş devam ettikçe devam eden ve asıl işe bağımlı olan iştir.
Anahtar teslimi işten bahsedilmesi için;
Alt işverenin asıl işverenden aldığı işin,
Asıl işverenin sigortalı çalıştırdığı işe göre ayrı ve bağımsız bir nitelik taşıması,
İşyerindeki üretimle ilgisinin olmaması veya asıl işin tamamlayıcısı niteliğinde bulunmaması, verilen işin asıl iş yada yardımcı iş niteliğinde olmayıp, başkaca bağımsız bir iş olması gerekir.
Burada önemli olan asıl işverene ait “iş” kavramının hangi iş olduğudur. Asıl işverene ait olan ve alt işverenin yapacağı iş, asıl işverenin ürettiği mal ve hizmet süreci içinde veya tamamlayıcı olmalıdır.
İşin bir bölümünde işçi çalıştırmayan, işin tamamını anahtar teslimi ve ihale yolu ile başkasına devreden ve işten elini çeken kişi asıl işveren olarak nitelendirilemez.
Görüldüğü gibi anahtar teslimi işte, işverenin asıl faaliyet alanı olan mal ve üretim alanı dışında bir yapım işi sözkonusudur.
Bu anlamda asıl işverenin faaliyet alanı olmadığı ve devamlılık göstermediği sürece anahtar teslimi sureti ile verilen yapım ve inşaat işleri, mal ve hizmet üretimine ilişkin işler olarak kabul edilemez. Zira bir kişinin faaliyet alanı yapım ve inşaat işi ise bu zaten asıl iş kapsamında değerlendirilir. Asıl iş için ise mal ve hizmet üretim unsuru aranmaz.
Dosya içeriğine davalılar ...ULUSLARARASI İNŞAAT TURİZM VE PAZARLAMA A. Şirketi, ... GAYRİMENKUL GELİŞTİRME İNŞAAT TAAHHÜT VE TİCARET A. Şirketi, ... GAYRİMENKUL YATIRIM İNŞAAT VE TİCARET A. Şirketi ve ... GAYRİMENKUL YATIRIM İNŞAAT VE TİCARET A. Şirket ile davacının işvereni olan davalı ... İNŞAAT MÜH. TAAH. TİC. A. Şirketi arasında kat karşılığı inşaat yapılması için eser sözleşmesi imzalanmış ve davacı da bu kapsamda çalıştırılmıştır.... ULUSLARARASI İNŞAAT TURİZM VE PAZARLAMA A. Şirketi,... GAYRİMENKUL GELİŞTİRME İNŞAAT TAAHHÜT VE TİCARET A. Şirketi,... GAYRİMENKUL YATIRIM İNŞAAT VE TİCARET A. Şirketi ve... GAYRİMENKUL YATIRIM İNŞAAT VE TİCARET A. Şirketinin faaliyet alanları içerisinde inşaat işi de bulunmaktadır. Adı geçen davalıların inşaat işi ile de uğraştıkları ve bu faaliyetin kendileri için devamlılık gösterdiği, işten elini çekmediği, şirketler için bağımsız bir iş olmadığı açıktır. Kısaca davalılar faaliyet alanları nedeni ile bu şşi alt işverene vermeden kendileri de yapmaktadırlar. Davalı şirketlerin kuruluş amacaı ve faaliyeti dikkate alındığında, davacının işvereni olan Bahadır İnşaat şirketi ile imzaladıkları sözleşmenin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2/6 maddesi kapsamında asıl-alt işveren ilişkisi olduğu açıktır. Bu nedenle davalı asıl işverenler ... ULUSLARARASI İNŞAAT TURİZM VE PAZARLAMA A. Şirketi, ... GAYRİMENKUL GELİŞTİRME İNŞAAT TAAHHÜT VE TİCARET A. Şirketi, ...GAYRİMENKUL YATIRIM İNŞAAT VE TİCARET A. Şirketi ve ... GAYRİMENKUL YATIRIM İNŞAAT VE TİCARET A. Şirketinin davacının işçilik alacaklarından diğer alt işverenle birlikte müştereken ve müteselsilin sorumlu olması gerekir. Mahkemece yazılı gerekçe ile adı geçen davalılar yönünden davanın husumetten reddine karar vermesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 19/01/2016 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.





KARŞI OY

Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillere kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün onanması gerektiğini düşündüğümden sayın çoğunluğun bozma düşüncesine katılmıyorum. 19.01.2016