BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2019/1591 Esas 2019/1704 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/1591
KARAR NO : 2019/1704
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 06/05/2019
NUMARASI : 2018/1171E. 2019/514K.
DAVANIN KONUSU: Zayi Belgesi Verilmesi
İlk derece mahkemesinde görülen zayi belgesi verilmesi talebinin ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonucunda, ilamda yazılı nedenlerle talebin kısmen kabulüne ilişkin verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı dava dilekçesinde özetle; müdürlük görevini ifa ettiği ticari şirketin muhasebe işlerinin SMMM ... tarafından yürütüldüğünü, ... BA-BS formlarını ve diğer kanuni beyannameleri vermeyerek şirketin cezalı duruma düşmesine sebep olduğunu, yapılan araştırma sonucunda ... ofisini terk ederek bu sebeple bir çok işletme sahibini de zor durumda bıraktığını, tüm ticari defterlerin ve şirket karar defterinin uhtesinde kaldığını belirterek, tüm ticari defter ve belgeler için zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ İlk Derece Mahkemesinin istinafa konu kararında; "...Her tacir, kanunen saklamakla yükümlü olduğu ticari defter ve belgelerini dikkat ve özenle saklamak zorundadır.Hal böyle olunca davacının kanunen saklamakla yükümlü olduğu ticari defter ve belgelerinin gerçekleşen yangın, su baskını, yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sonucunda zayi olduğunu ispat edemediği gibi özenle saklamasına rağmen kanunda belirtilen hallerle sınırlı olmak üzere bu hallerden biri sebebiyle zayi olduğu iddiasını ispat edemediğinden..." talebin reddine karar verilmiştir.Bu karara karşı davacı tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF BAŞVURU NEDENLERİ Davacı istinaf başvuru dilekçesinde; ... tarafından kanuni süresi içerisinde verilmesi gereken 2018/Mayıs 8A/BS beyannamelerinin ve 2018/2 dönem kurumlar geçici vergi beyannamelerinin verilmediğini, başka bir mali müşavir teminiyle verildiğini, ofisini terk ederek kaçan ... kendisini ve birçok mükellefini kanun karşısında zor duruma düşürdüğünü, defter evrak ve belgelerinin iradesi dışında çalındığını, Küçükçekmece Cumhuriyet savcılığının 2019/4442 sayılı kovuşturmaya yer olmadığı kararına, Bakırköy sulh Ceza hakimliğine kanuni süre içerisinde itiraz ettiklerini, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına, zayi belgesi verilmesi talebinin kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, TTK'nın 82/7. maddesine dayalı zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince talebin reddine karar verilmiş, bu karara karşı davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi uyarınca istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Mali müşavirler, kendilerine tevdi edilen defter ve belgeleri işlerinin gerektirdiği süre içinde iyiniyetle muhafaza etmek ve işin bitiminde de defter sahibine iade etmek zorundadırlar. Davaya konu ticari defterler, kendisine teslim edilen dava dışı mali müşavirin elinde bulunduğu sırada zayi olduğu iddiasıyla mali müşavir hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunulmuştur. Dava, mali müşavire teslim edilen ticari defterlerin, iade edilmemesi nedeniyle akibeti bilinmeyen davacıya ait ticari defterler hakkında zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir. TTK 82/7. maddesi, "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir." hükmünü haizdir. Madde metninde yangın, su baskını veya yer sarsıntısı ibarelerinden sonra yer alan "gibi" sözcüğüyle, benzer olayların kastedildiği, zıya haline ilişkin sınırlı sayıda bir düzenleme getirilmemesi karşısında, davacı tarafından defterlerin mali müşavire rıza ile verildiği, mali müşavirin görevini yerine getirmediği bu sebeple hakkında suç duyurusunda bulunulduğu, Küçükçekmece Cumhuriyet Savcılığının 2019/4442 sayılı kovuşturmaya yer olmadığı kararına karşı Bakırköy sulh Ceza hakimliğine kanuni süre içerisinde itiraz edildiği anlaşılmaktadır. HMK' nın 385/2 maddesi uyarınca eldeki uyuşmazlığın resen araştırma ilkesine tabi olduğu da dikkate alınarak, dava dilekçesinde bahsi geçen ticari evrak ve belgelerin SMMM ...' a teslim edilmiş olduğuna ilişkin belge ve delilleri bildirmesi için davacıya süre verilerek, ve mali müşavir hakkında diğer gerekli araştırmamalar yapılarak sonuca gidilmesi gerekirken, gerekli araştırma yapılmadan ve deliller toplanmadan karar verilmiş olduğundan, HMK'nın 353/1.a.6. maddesi uyarınca, tarafların esasa dair istinaf nedenleri incelenmeksizin, istinafa konu kararın kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dava dosyasının ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-HMK'nın 353/1.a.6. maddesi uyarınca, işin esasına dair istinaf nedenleri incelenmeksizin, İlk Derece Mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına,2-Davanın, yukarıdaki açıklamalar ışığında yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-Davacı tarafından yatırılan istinaf peşin harcının, ilk derece mahkemesi tarafından, talep halinde iadesine,4-Davacı tarafından istinaf başvurusu için yapılan yargılama giderlerinin, esas hükümle birlikte, İlk Derece Mahkemesi tarafından yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine,5-Gerekçeli kararın İlk Derece Mahkemesince taraflara tebliğine dair; HMK'nın 353/1.a.6. maddesi uyarınca, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 26.12.2019 tarihinde, oy birliğiyle ve kesin olarak karar verildi.