MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Dava dilekçesinde, ... İli ... İlçesi ... Mahalle ... ada ... parsel sayılı taşınmazın kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak zemin ve irtifak hakkı bedeli ile ecrimisilin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Mahkemece bozma ilamına uyulmuşsa da gerekleri tam olarak yerine getirilmemiş olup yapılan araştırma ve inceleme ile alınan bilirkişi raporu hükme elverişli değildir.
Şöyle ki;
1-Dava konusu taşınmaza trafo yapılmak ve enerji nakil hattı geçirilmek suretiyle el atılmışsa da hangi tarihte fiilen el atıldığı ve el atma tarihindeki niteliklerinin tespit edilmediği anlaşılmıştır. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 6487 sayılı Yasa ile değiştirilen geçici 6.maddesi uyarınca 09.10.1956 ile 04.11.1983 tarihleri arasında fiilen el atılan taşınmazlarla ilgili bedel talep edilmesi halinde el atma tarihindeki nitelikleri esas alınarak değeri tespit edilmelidir. Buna göre öncelikle taşınmaza fiilen el atma tarihi tespit edilip (idarenin resmi belgeleri, tarafların beyanları, tanık anlatımları vs tüm delillerle) el atma tarihinin yukarıda belirtilen tarihler arasında olduğu anlaşılması halinde bu tarih itibariyle dava konusu taşınmazın imar planı içinde olup olmadığı, imar planı içinde ise ilk olarak imara alınış tarihi, ölçeği ve türü (nazım-uygulama), nazım imar planı içinde ise bu plandaki konumu, hangi amaçla plan kapsamına alındığı, belediye sınırları içinde bulunup bulunmadığı, beldenin gelişme yönünde olup olmadığı, belediye ve diğer altyapı hizmetlerinden (yol, su, elektrik, çöp toplama, kanalizasyon, aydınlatma gibi) yararlanma durumu, etrafının meskûn bulunup bulunmadığı, yerleşim merkezine uzaklığı ilgili belediye başkanlığından sorularak taşınmazın niteliği (arsa-arazi) tespit edilerek sonucuna göre bir değerlendirme yapılması gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması,
2-Davacılar vekili 13.04.2006 tarihli dilekçesi ile ecrimisil istemini 5.220,00 TL olarak ıslah etmiş, 07.04.2009 tarihli dilekçesi ile de el atmanın önlenmesi davasını irtifak hakkı karşılığı olarak ıslah etmiş, mahkemece ikinci kez ıslah yapılamayacağı gerekçesiyle bu dilekçe dikkate alınmadan hüküm kurulmuş, Yargıtay 5.Hukuk Dairesi 2011/14182-2012/923 ve 25.01.2012 tarihli ilamı ile de ayrı davalar olan
ecrimisil istemi yanında el atmanın önlenmesi talebinin yer bedelinin tahsili olarak ayrıca ıslah edilebileceğini, bunun ikinci ıslah olmayacağını belirterek hükmün bozulmasına karar vermiş, mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yargılamaya devamla bilirkişi raporu doğrultusunda hüküm kurulmuştur. Davacılar vekili 07.04.2009 tarihli dilekçede davasını ıslah etmişse de talep olarak herhangi bir bedel belirtmediği gibi faiz isteminde de bulunmamıştır. Davacılar vekiline bu ıslah dilekçesi açıklattırılarak talep ettiği miktar belirlenmeden yazılı şekilde karar verilmesi,
3-Kabule göre de;
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda emsal incelemesi ve dava konusu taşınmazla karşılaştırma yapılmaksızın serbest alım-satım fiyatlarından bahsedilerek genel nitelikteki değerlendirmelerle değer tespit edilmiş olmakla geçersizdir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğu kabul edildiği takdirde Kamulaştırma Yasasının kıymet takdiri esaslarını gösteren 11.maddesinin birinci fıkrasının özellikle arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca değerlendirme gününden önce özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değerinin tesbiti ve bedelin tesbitinde etkisi olan diğer unsurlarda dikkate alınarak her unsurun gerekçeleri ve değere katkı oranları ayrı ayrı belirlenip dayanakları gösterilmek suretiyle değerlendirilerek bedelinin saptanması gerekmektedir.
Emsalin kamulaştırılan taşınmazla aynı konumda olması, taşınmaza yakın mesafede bulunması, aynı nitelik ve özellikleri taşıması, benzer yüzölçümünde olması veya kamulaştırmaya yakın günlerde satılmış olması zorunlu değildir. Aynı özellik ve nitelikleri taşıyan başka yerlerde bulunan ve kamulaştırma gününden önce satılmış olan taşınmazlar da emsal alınabilir. Bu emsalin satış fiyatına Türkiye İstatistik Kurumu toptan eşya fiyatları endeksi uygulanmak suretiyle değerlendirme tarihinde oluşan fiyatları bulunduktan sonra dava konusu taşınmazla karşılaştırılıp incelenerek aradaki farklılıklar belirtilip üstün ve eksik yönleri açıklanmalı, bu nitelik ve farklılıkların taşınmazın değerine olan etkilerinin ne olduğu belirtilmeli ve bu suretle yapılacak karşılaştırma ile dava konusu taşınmazın değeri belirlenmelidir.
Mahkemece tarafların bildireceği veya re"sen belirlenecek emsal kayıtlar tapu müdürlüğünden, emsal alınan taşınmaz ile dava konusu taşınmazın bulundukları cadde ve sokak itibariyle belediyece belirlenen değerlendirme yılına ait emlak vergisine esas asgari m² değerleri ilgili belediye başkanlığından getirtilerek bilirkişi raporunda belirtilen emsal bilgileri kontrol edilmeli ve raporda belirtilen emsal ile taşınmaz arasındaki değer farkı ile vergi m² değerleri arasındaki oran dikkate alınarak denetim yapılmalıdır.
İncelenen emsal imar parseli olup da dava konusu taşınmazın bu nitelikte olmaması halinde, dava konusu taşınmazın bulunacak değerinden, İmar Yasasının 18.maddesinin 2.fıkrası uyarınca düzenleme ortaklık payını karşılayacak oranda indirim yapılması hususu da gözetilmelidir.
Mahkemece tarafların bildireceği veya re"sen belirlenecek emsal kayıtlar tapu müdürlüğünden getirtildikten sonra bilirkişi incelemesi yapılarak yukarıda açıklanan esaslara uygun incelemeyi ve sonucu içeren rapor alınması ve oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
4-Trafo yeri olarak el atılan kısmın davalı ... adına tesciline karar verilmesi gerekirken Hazine adına tesciline hükmedilmesi,
5-Kamulaştırmasız el atma bedeli ile ecrimisil istemi yönünden ayrı ayrı vekalet ücretine karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 03.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.