MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ


Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğini iddia ederek, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş İlişkileri Kanunu’nun 25. maddesi uyarınca sendikal tazminatın davalı işverenden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Vekilinin Cevabının Özeti:
Davalı işveren vekili, 6356 sayılı Kanunun 25. maddesinin 5. fıkrasında sendikal tazminat davasının iş güvencesi kapsamındaki çalışanlar tarafından açılabileceğini, davacının iş güvencesi kapsamında olmadığını, davacının sendikal nedenlerle işten çıkartıldığı iddiasının asılsız olduğunu, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
C) Yargılama Süreci ve Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda 6356 sayılı Yasanın 25. maddesi gereğince sendikalı işçinin iş güvencesinden faydalanabilmesi 4857 sayılı Yasanın 18. maddesinde düzenlenen şartların gerçekleşmesi koşuluna tabi tutulduğu, davacının işyerinde kıdeminin 6 aydan az olduğu, iş güvencesi kapsamında kalmadığı, bu nedenle sendikal tazminat talep edemeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Söz konusu karar davacı vekilince temyiz edilmiş olup, Dairemizin 25.03.3014 tarih ve 2013/13994 Esas, 2014/10050 Karar sayılı ilamı ile bozulmuştur.
Bozma ilamında özetle, ".. Mahkemece 25. maddenin 5. fıkrasının düzenleniş şekli dikkate alınarak iş güvencesi kapsamında kalmayan davacı işçinin sendikal tazminat isteyemeyeceği anlamı yükletilmiş ve gerekçe yapılmıştır. Aslında düzenleme 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 ve devamı maddelerinde düzenlenen kuralın aynısıdır. Kurala başkaca bir anlam ve özellikle iş güvencesi kapsamında olmayanların sendikal tazminat güvencesinden yoksun olacağı anlamı yüklenmemelidir. Zira aynı madde de işe alınırken ve iş sözleşmesi devam ederken sendikal ayrımcılığa bağlanan yaptırımın, fesih gibi daha ağır sonuçlar doğuran bir haksız fiile (ki sendikal nedenle fesih) uygulanmayacağını düşünmek yukarda sayılan Uluslararası sözleşmelere, insan haklarına, Anayasa’daki temel hak ve hürriyetlere, eşitlik ilkesine ve sosyal hukuk devletinin gereklerine aykırıdır. Kanun koyucunun hangi gerekçeyle olursa olsun, hele insan hakları konusunda farklı davranabileceği, onları daha etkin bir güvenceden mahrum bırakabileceği düşünülmemelidir. Bir iş hukuku kuralının, bu hukuk alanına ait ilkelerden bağımsız yorumlanması da söz konusu olamaz. Kaldı ki maddede ve maddenin gerekçesinde açıkça iş güvencesi kapsamında olmayanların sendikal tazminat isteyemeyecekleri yönünde bir ifade de yoktur.
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25/5 fıkrada yapılan düzenleme ile iş güvencesi kapsamında sayılmayan işçi gruplarının feshe karşı sendikal tazminattan yararlandırılmaması; Uluslar arası Çalışma Örgütü (ILO) Denetim Organlarının (Uzmanlar Komitesi, Sendika Özgürlüğü Komitesi) raporlarındaki değerlendirmelerinde açıkça görüleceği üzere “örgütlenme özgürlüğünün teminatına ilişkin genel tutumuna ters düşmektedir. Ayrıca düzenleme iş güvencesi kapsamında olanlar ve olmayanlar arasında doğrudan ayrımcı bir uygulamaya gittiği için de ILO’nun 87 ve 98 sayılı Sözleşmelerine aykırılık teşkil etmektedir.
Yukarda belirtildiği gibi sendikal haklar en üst normlarca korunmaktadır. Her ne kadar 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25. Maddesinde açıkça düzenlenmese de iş güvencesi hükümleri kapsamında kalmayan işçilerin sendikal nedenle fesih gerçekleşmesi ve ispat edilmesi halinde, Uluslararası ve Anayasa’nın normatif hükümleri, aynı maddenin işe girerken ve işe sözleşmesi devam ederken sendikal ayrımcılıkta öngördüğü yaptırım gibi sendikal tazminat isteminde bulunabileceklerinin kabulü gerekir. Bu nedenle mahkemenin aksi yöndeki kararı isabetsizdir.
Mahkemece davacının sendikal nedenle fesih iddiasına ilişkin ispat yükü kendisinde olduğu hatırlatılarak 25. maddenin 6 ve 7. fıkraları kapsamında tarafların delilleri toplanmalı ve sonucuna göre karar verilmelidir. " gerekçesi ile bozulmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına ara karar ile uyulmasına karar verildikten sonra yapılan yargılama sonucunda; feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine, davacının iş sözleşmesinin sendikal nedenlere feshedildiği gerekçesi ile de sendikal tazminata hükmedilmiştir.
D) Temyiz:
Bozma sonrası verilen karar süresinde taraflarca temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Somut olayda; davacı, iş sözleşmesinin sendikal nedenlerle feshedildiği iddia ederek sendikal tazminat talebinde bulunmuştur.
Mahkemece, davacının işyerindeki kıdeminin 6 aydan az olduğu, iş güvencesi kapsamında kalmadığı, bu nedenle sendikal tazminat talep edemeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Karar süresinde davacı vekilince temyiz edilmiş ve Dairemizin 25.03.3014 tarih ve 2013/13994 Esas, 2014/10050 Karar sayılı ilamı ile söz konusu karar bozulmuştur.
Bozma ilamında özetle, davacının iş güvencesi kapsamında olmamasının sendikal tazminat talebinde bulunmasına engel olmadığı ve ispat yükünün davacıda olduğu da dikkate alınarak, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25. maddesinin 6 ve 7. fıkraları kapsamında tarafların delillerini toplandıktan sonra yapılacak değerlendirmeye göre karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir.


Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilmiş ve sonrasında yapılan yargılama sonucunda; davacının işe iadesine ve feshin sendikal nedenlere dayandığı gerekçesi ile de sendikal tazminata hükmedilmiştir.
Mahkemece, Dairemizin bozma ilamına uyulmasına karar verilmesine ve davacının sendikal tazminat talebinde bulunmasına rağmen, taleple bağlılık kuralına aykırı şekilde davacının işe iadesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkemenin davacının iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğine dair gerekçesi yerinde ise de, talep ve bozma ilamı doğrultusunda sadece sendikal tazminat talebinin hüküm altına alınması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile işe iadeye de karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 10.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.