Danıştay Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2016/3887 Esas 2017/6194 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/3887
Karar No : 2017/6194

Temyiz Eden ve
Karşı Taraf (Davacı) :
Vekili :
Temyiz Eden ve
Karşı Taraf (Davalı) :
Vekili :
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davacı tarafından savunma verilmemiştir. Davalı idare tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Düşüncesi: İdare Mahkemesi kararının; aracın kiralanamamasından kaynaklı gelir kaybına ve muhtemel zararın karşılanmasına yönelik tazminat istemi açısından dava konusu işlemin reddine ilişkin kısımlarının hukuka uygun olduğundan onanması, davacının aracının yakılması neticesinde oluşan zarara yönelik verilen dava konusu işlemin iptali ile kasko şirketince ödemesi yapılan bedel üzerindeki maddi zararın tazminine yönelik Karar Verilmesine Yer Olmadığına ilişkin kısımlarının davacının zararının karşılandığı gerekçesiyle bozulması ve mahkeme tarafından davacı tarafın talebi olmamasına rağmen talep dışında hüküm kurulan manevi tazminat isteminin reddine ilişkin kısmın taleple bağlılık kuralı gereği bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi'nce; tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; davacının sahibi bulunduğu ... plaka sayılı otobüsün terör örgütü mensuplarınca yakılması neticesinde oluştuğu öne sürülen zararın tazmini istemiyle yapılan başvurunun reddine yönelik 28.12.2008 tarih 980 sayılı Zarar Tespit Komisyonu Kararının iptali ile sosyal risk ilkesi uyarınca 19.226,22-TL tutarındaki zararın idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince; Dairemizin … gün ve E:… K:… sayılı kararı ile verilen süreye ilişkin bozma kararına uyularak dosya esası incelenmiş, davacının aracının olay tarihinden kasko tarafından ödeme yapılana kadar yaklaşık 2 ay süreyle çalışmaması nedeniyle muhtemel gelir kaybının ödenmesi istemi yönünden; 5233 sayılı Yasanın 7. maddesinde, 5233 sayılı Yasa hükümleri uyarınca karşılanacak zararlar sayılmış olup, ticari faaliyet çerçevesinde mahrum kalınan kazanç ve muhtemel gelir kayıpları karşılanacak zararlar kapsamına girmediğinden davacıya ait aracın çalışmaması nedeniyle muhtemel gelir kaybına bağlı tazminat talebinin 5233 sayılı Yasa çerçevesinde karşılanmasına olanak bulunmadığı, davacının aracının yakılması neticesinde oluşan zarar açısından ise; 5233 sayılı Kanunun 5/b. maddesi uyarınca sigorta şirketlerince ödenen tazminatların zarar miktarından mahsup edilmesi suretiyle tazmin edilecek tutarın belirlenmesi gerekmekte olup, buna göre davalı idarece terör örgütü mensuplarınca yakıldığı sabit olan otobüsünün gerçek piyasa değeri hesaplanıp, sigorta şirketince kasko poliçesi üzerinden ödenen tutar düşüldükten sonra kalan zararın giderilmesi gerektiği, iptal kararı üzerine idarece yapılacak inceleme üzerine ödenecek tazminat tutarı belirleneceğinden bu aşamada tazminat açısından karar verilmesine yer olmadığı; dava konusu işlemin, kasko şirketince ödeme yapıldığı gerekçesiyle davacının talebinin reddine ilişkin kısmın iptaline, muhtemel zararın karşılanmasına yönelik talebin ve manevi tazminat isteminin reddine ilişkin kısmın ise reddine, söz konusu aracın kiralanamamasından kaynaklı tazminat istemi açısından reddine, kalan tazminat istemi (davacının kasko şirketince ödemesi yapılan bedel üzerindeki zararın tazminine yönelik) hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Davacı ve davalı idare tarafından Mahkeme kararının aleyhe olan kısımlarının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.
5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun’un 2. maddesinin (d) bendinde terör dışındaki ekonomik ve sosyal sebeplerle uğranılan zararlar ile güvenlik kaygıları dışında kendi istekleriyle bulundukları yerleri terk edenlerin bu sebeple uğradıkları zararlar Kanun kapsamı dışında tutulmuş; Valilikler nezdinde oluşturulacak komisyonların görevlerini belirleyen 5. maddesinde; zarar görenin veya mirasçılarının başvurusu halinde Kanun kapsamına giren bir zararın bulunup bulunmadığını tespit etmek ve kamu kurum ve kuruluşlarınca uygulanmış projelerin, zararın giderilmesine katkılarını araştırmak bu görevler arasında sayılmış; aynı Kanunun 7. maddesinde ise; a) Hayvanlara, ağaçlara, ürünlere ve diğer taşınır ve taşınmazlara verilen her türlü zararlar; b) Yaralanma, engelli hale gelme ve ölüm hallerinde uğranılan zararlar ile tedavi ve cenaze giderleri; c) Terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle kişilerin mal varlıklarına ulaşamamalarından kaynaklanan maddi zararlar, bu Kanuna göre sulh yoluyla karşılanabilecek zarar kalemleri arasında sayılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacının sahibi olduğu ... plaka sayılı otobüsün, … İli, … İlçesi, ... Mahallesi'nde park halinde bulunmakta iken terör örgütü mensuplarınca kundaklandığı ve aracın tamamıyla yakılması neticesinde oluştuğu öne sürülen zararın tazmini istemiyle 5233 sayılı Yasa uyarınca yapılan başvurunun, 28.12.2008 tarih 2008/1-74-5 sayılı Zarar Tespit Komisyonu Kararı ile: "söz konusu aracın Kasko sigorta kapsamında olduğu ve sigorta şirketi tarafından 78.000,00-TL ödeme yapıldığı, 5233 sayılı Yasa ve ilgili yönetmelik uyarınca, iş görememezlik, manevi tazminatı kapsamadığından ayrıca zararların karşılanmış olduğundan" bahisle reddine karar verilmesi üzerine, anılan işlemin iptali ile aracın yakılması nedeniyle uğranılan 19.226,22-TL tutarındaki zararın; idareye başvuru tarihi olan 28.04.2008 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi yönünde karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkeme kararının muhtemel zararın karşılanmasına ve söz konusu aracın kiralanamamasından kaynaklı gelir kaybına yönelik tazminat istemi açısından dava konusu işlemin reddine ilişkin kısmının hukuka uygun olduğu, bozulmasını gerektirecek yasal bir sebebin bulunmadığı görülmüştür.
Öte yandan, Mahkeme kararında "manevi tazminat isteminin reddine ilişkin kısmı yönünden ise reddine," denilmekteyse de; davacı tarafın dava dilekçesindeki talepleri arasında manevi tazminat olmadığı ve bunu temyiz dilekçesinde de açıkça belirttiği görülmüştür. İdari yargılama usulünün yerleşik içtihatlarından olan "taleple bağlılık" ilkesi uyarınca, idari yargı mercilerinde açılan davalarda; İdare Mahkemelerinin, davacıların talep sonucu ile bağlı oldukları gözönünde tutularak bu kısma ilişkin hüküm kurulmasında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Davacının aracının yakılması neticesinde oluşan zararının, davacının aracının ... Sigorta A.Ş. tarafından kasko sigortalı olduğu ve sigorta tarafından 22.04.2008 tarihinde 78.000,00-TL sigorta bedeli üzerinden davacının güncel kasko poliçe prim borcu olan 864,00-TL düşülerek kalan 77.136,00-TL'nin ödenmesi suretiyle tamamen karşılandığı anlaşıldığından davacı talebinin reddi yönünde hüküm kurulması gerekirken dava konusu işlemin iptali ile davacının kasko şirketince ödemesi yapılan bedel üzerindeki zararın tazminine yönelik kısım için iptal kararına bağlı olarak verilen Karar Verilmesine Yer olmadığı Kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu durumda bozma kararına bağlı olarak idare mahkemesi tarafından yeniden karar verileceğinden davalı idarenin başvuru, karar ve vekalet harcına yönelik temyiz talepleri hakkında bu aşamada değerlendirme yapılmasına gerek olmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının; davacı tarafın temyiz taleplerinin reddi ile söz konusu aracın kiralanamamasından kaynaklı gelir kaybına ve muhtemel zararın karşılanmasına yönelik tazminat istemi açısından dava konusu işlemin reddine ilişkin kısımlarının ONANMASINA, davalı tarafın araç zararına yönelik temyiz talebinin kabulü ile davacının aracının yakılması neticesinde oluşan zarara yönelik verilen dava konusu işlemin iptali ile kasko şirketince ödemesi yapılan bedel üzerindeki maddi zararın tazminine yönelik Karar Verilmesine Yer Olmadığına ilişkin kısımlarının ve talep dışında hüküm kurulan manevi tazminat isteminin reddine ilişkin kısmın BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01/11/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.