MAHKEMESİ : 5. Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 29.04.2013 gününde verilen dilekçe ile mirasın hükmen reddi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 28.05.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Gelir İdaresi Başkanlığı vekili ve ... Başkanlığı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R
Davacılar vekili, 12.07.2012 tarihinde vefat eden muris..."ın ve/veya şirket alacaklılarının davacılardan murisin borçlarını ödemelerini istediklerini, murisin müdürü olduğu ... Mühendislik İnşaat Mak. San. Tic. Ltd. Şti."nin davalı ..."ya yüksek miktarda borcunun bulunduğunu, bu borçla ilgili olarak ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/557 Esas sayılı dosyasında yargılamanın devam ettiğini, şirketin vergi dairesine, murisin ve şirketin vekalet ücretinden dolayı davalı Erol Turgut"a da borcunun bulunduğunu, murisin terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde, ..."nin taraf gösterilmesinin hukuka aykırı olduğunu, 3 aylık yasal süre içinde açılmayan davanın reddinin gerektiğini, davacıların ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/557 Esas sayılı dosyasında davalı olduklarını ve kötüniyetli olarak eldeki davayı açtıklarını, dava şartlarının oluşup oluşmadığının mahkemece araştırılması gerektiğini, dava açılmasına sebep olunmadığından yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmamaları gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde, dava şartlarının oluşup oluşmadığının terekeyi sahiplenme durumunun mahkemece araştırılması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...cevap dilekçesinde, murisin hem şahsi hem de şirketi temsilen kendisine vekalet verdiğini, davanın süresinde açılmadığını, şirkete yönelik vekilliğinin devam ettiğini, davacıların murisin borçlarından önceden beri haberdar olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı Gelir İdaresi Başkanlığı vekili ve ... Başkanlığı vekili temyiz etmişlerdir.
Dava, TMK"nin 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir. Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2). Mirasçılar Türk Medeni Kanunu"nun 610. maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilir. Türk Medeni Kanunu"nun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Dava alacaklılara husumet yöneltilerek görülür. Bu davada yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı zamandaki ikametgahı mahkemesidir. Ayrıca Türk Medeni Kanununun Velayet Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması da zorunludur.
Davanın kabulüne karar verilmiş ise de mahkemece yapılan araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin murisin ölüm tarihinde borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak, bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi, mirasçının mirası kabul anlamına gelen davranışlarda bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir.
Dosya içeriğinden ... Vergi Dairesine olan borcun, murisin şahsi vergi borcu değil, ortağı ve yöneticisi olduğu ... Mühendislik İnşaat Mak. San. Tic. Ltd. Şti."nin borcu olduğu anlaşılmaktadır. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanunun 22.7.1998 tarihli 4369 sayılı Kanunla değişik 35. maddesi hükmüne göre; limited şirket ortakları, şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu olurlar ve bu Kanun gereğince takibe tabi tutulurlar. Aynı Kanuna 25.5.1995 tarihli 4108 sayılı Kanunla ilave edilen Mükerrer 35. madde hükmüne göre de; tüzel kişilerin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacakları, kanuni temsilcilerin şahsi mal varlıklarından bu Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. Şu halde açıklanan yasa hükümleri gereğince, murisin temsilcisi olduğu limited şirketin, şirketin malvarlığından tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan vergi borcundan temsilcisi olarak da şahsi sorumluğu söz konusudur. Murisin yasal mirasçısı olan davacılar hakkında, amme alacaklısı tarafından henüz takibe geçilmemiş olması, yasal mirasçıların borç tehdidi altında olmadıkları anlamına gelmez. Öyleyse, bu işten anlayan bilirkişi veya bilirkişiler eliyle murisin "yasal temsilcisi" olduğu limited şirketin defter, kayıt ve belgeleri üzerinde inceleme yaptırılarak şirketin aktif ve pasifinin saptanması ve murisin şirketin kamu borcundan dolayı sermaye hissesi oranında şahsen sorumlu olacağı miktarın bu suretle belirlenmesi, amme alacağının şirketin malvarlığından tamamen tahsili mümkün ise bu halde davacıların borca batıklığın tespitini istemekte hukuki yararlarının bulunmayacağı gözetilerek isteğin reddedilmesi, değil ise murisin ölüm tarihi itibarıyla tespit edilen terekesi aktifinin borcu karşılamaya yeterli olmaması halinde isteğin kabulüne karar verilmesi gerekir.
Ayrıca, murisin ... Vergi Dairesine olan borcunun kaynağının ve ölüm tarihi itibariyle miktarının araştırılmadığı görülmektedir. ... Vergi Dairesinin cevabi yazısına ekli vergi inceleme raporlarında 4700063954 hesap numaralı gelir vergisi mükellefi olan murisin, ... Çelik İnşaat ve Tic. A.Ş."ye taşeron olarak mühendislik faaliyeti vermekte olduğu yazılıdır. Murisin bu vergi mükellefiyetinin ... Mühendislik İnşaat Mak. San. Tic. Ltd. Şti."den mi yoksa bireysel ya da başka bir şirketten mi kaynaklandığı anlaşılamamaktadır. O halde, murisin ... Vergi Dairesine olan borcunun kaynağının ve ölüm tarihi itibariyle miktarının araştırılmalı, mükellefiyetin başka bir şirket ortaklığı ve/veya temsilciliğinden kaynaklandığının anlaşılması halinde yukarıdaki açıklamalar ışığında bu şirket için de bilirkişi raporu alınmalıdır.
Diğer yandan, ... Başkanlığının cevabi yazısında ödeme emirlerinin eklenilmesiyle yetinildiği, murisin ... Başkanlığına olan borç miktarının ölüm tarihi itibariyle tespit edilmediği anlaşılmaktadır. ... Ticaret Sicil Müdürlüğünün cevabi yazısına göre murisin şirket ortaklığının devam ettiği, 12.04.2005 tarihli karara göre de 10 yıl süreyle temsil ve ilzama yetkili kılındığı görülmektedir. Murisin şirket hisselerinin davacı mirasçılar tarafından devralınıp alınmadığı araştırılmamıştır. Murisin ... A.Ş., ... Şubesi 84634 ve 97286 numaralı hesaplarında ölüm tarihinden sonra işlem hareketinin olmasına rağmen incelenmediği, davacı mirasçıların mirası kabul anlamına gelebilecek davranışlarda bulunup bulunmadıklarının tespit edilmediği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenlerle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Gelir İdaresi Başkanlığı vekili ve ... Başkanlığı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.11.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.