MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ


DAVA : Davacı, yetki tespitinin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, yetkisizlik kararı verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde, davalı T.C. ...’nın davalı sendikanın yasanın aradığı çoğunluğu sağladığını tespit ettiğini, söz konusu yetki tespiti kararının müvekkiline 04/05/2015 tarihinde tebliğ edildiğini, ancak davalı bakanlığın yetki tespitine ilişkin kararının hukuka aykırı olduğunu, bu nedenle T.C. ...’nın 03.02/.......... sayılı yetki tespitinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalılar Cevabının özeti:
Davalılara dava dilekçesi tebliğ edilmemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacı işyeri adresinin ......................olduğunun anlaşıldığı bu nedenle yetkili mahkemenin Bakırköy İş Mahkemeleri olduğu gerekçesiyle davanın yetki yönünden reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Uyuşmazlık 6356 sayılı ......................’nun 43. Maddesinde düzenlenen olumlu yetki tespitine itiraz davasıdır. Kanunun 2. Maddesinde işletme toplu iş sözleşmesi ve görevli makam tanımları yapılmış, işletme toplu iş sözleşmesi “İşçi sendikası ile işveren sendikası arasında, birden çok üye işverene ait aynı işkolunda kurulu işyerlerini ve işletmeleri kapsayan toplu iş sözleşmesi” olarak görevli makam ise “İşyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu ................., aynı ................ yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu ...................” olarak belirtilmiştir.
Aynı Kanunun 79. Maddesi uyarınca “ (1) Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.”
43. madde uyarınca “(1) Kendilerine 42 nci madde uyarınca gönderilen tespit yazısını alan işçi veya işveren sendikaları veya sendika üyesi olmayan işveren; taraflardan birinin veya her ikisinin yetki şartlarına sahip olmadığı veya kendisinin bu şartları taşıdığı yolundaki itirazını, nedenlerini de göstererek yazının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren altı iş günü içinde mahkemeye yapabilir.
Dosyaya sunulan yetki tespit belgesi incelendiğinde tespite konu işyerinin ...............adresinde bulunduğu, işyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin ...’ne bağlı bulunduğu, ancak mahkemece dava konusu işyerinin.......... ilçesinde yer aldığı, bu nedenle davaya bakmaya ............... mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle davanın yetki yönünden reddine karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK.’un 138/1 maddesi uyarınca “Mahkeme, öncelikle dava şartları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinden karar verir; gerektiği takdirde kararını vermeden önce, bu konuda tarafları ön inceleme duruşmasında dinleyebilir.” Hükmüne yer verilmiştir.
Toplu İş Uyuşmazlıklarında yetki kamu düzenine aittir. Özellikle yetki tespitine itiraz davalarında, yetkinin işyeri veya işletme düzeyinde olup olmayacağı tartışma konusu olacağı ve buna göre de görevli makamın belirlenmesi de gerekip, yetkili mahkeme buna göre belirleneceğinden, araştırma yapılmadan, taraflar dinlenmeden dosya üzerine karar verilmesi mümkün görülmemektedir. 6100 sayılı HMK. 138. Maddesi ile dosya üzerine dava şartı olan yetki için karar verilmesini olanaklı kılsa da, madde devamında gerektiği takdirde bu konuda tarafların dinlenebileceği açıkça belirtilmiştir. Yetki tespitine itiraz davalarında yukarda açıklandığı üzere gereklilik vardır. Bu gereklilik, yasal düzenlemenin gereği olduğu gibi açıklama ve ispat hakkını da ilgilendirdiğinden hukuki dinlenilme hakkının da ihlaline neden olacaktır. Davalılara dava dilekçeleri tebliğ edilmeksizin, bu konunda açıklamaları beklenmeden, hukuki dinlenme hakları kısıtlanarak dosya üzerinden yetkisizlik kararı verilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 23.02.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.