9. Hukuk Dairesi 2018/10156 E. , 2021/566 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Antalya 9. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : Alanya 1. İş Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... 13. Bölge Müdürlüğü vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 26/06/2014 tarihinde ... 13. Antalya Bölge Müdürlüğüne bağlı olarak davalı şirket tarafından yapılmakta olan ... yol yapım inşaatı şantiyesinde topograf (harita etüd görevlisi) olarak çalışmaya başladığını ve davalı işverenler tarafından hiçbir neden yokken haksız ve sebepsiz olarak işine son verildiği 10/10/2016 tarihine kadar aralıksız olarak çalıştığını, şantiyede haftanın 7 günü ve resmi tatillerde kullandırılmayıp çalışmasına devam ettiğini, topograf olarak 06.30-19.00 saatleri arasında günlük toplam 12,5 saat aralıksız olarak çalıştığını, bu çalışma karşılığı ek bir ödeme yapılmadığını, işten çıkarıldığı tarihte aylık net ücretinin 4.200,00 TL olduğunu, 26/06/2014 tarihinde işten çıkartıldığını, 10/10/2016 tarihine kadar aralıksız çalışmış olmasına rağmen 01/10/2014 tarihine kadar çalışmaları Sosyal Güvenlik Kurumu"na bildirilmeyip sigortasız çalıştırıldığını, maaşlarının bir kısmının bankadan bir kısmının elden ödendiğini, yıllık izinlerinin kullandırılmadığını ve ücretinin ödenmediğini iddia ederek; kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti alacağı, maaş alacağı, asgari geçim indirimi alacağı, fazla mesai ücret alacağı, hafta tatili ücreti, resmi tatil ücret alacağının faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, müvekkili idarenin ihale mevzuatı hükümleri doğrultusunda Alanya-Gazipaşa 5.Bl.Hd.Yolu km: 26+000+64+400 kısmına toprak işleri, sanat yapıları ve BSK üst yapı inşaat işini üstlenen diğer davalı firma ile 08/01/2013 tarihinde sözleşme akdedildiğini, müvekkili idarenin ihale mevzuatı hükümleri doğrultusunda Alanya-Gazipaşa 5.Bl.Hd.Yolu km: 26+000+64+400 kısmına toprak işleri, sanat yapıları ve BSK üst yapı inşaat işini üstlenen diğer davalı firma ile 08/01/2013 tarihinde sözleşme akdedildiğini, sözleşme uyarınca firmanın çalışanlarını kendisinin seçtiğini, davacının diğer davalı şirket tarafından istihdam edildiğini, müvekkili idarenin değil, ihale ile iş alan yüklenici firmanın çalışanı olduğunu, müvekkili idarenin ihale makamı olduğunu, asıl işverenin diğer davalı şirket olduğunu, İş Kanunun 36/2.maddesi uyarınca müvekkili idarenin ücret alacaklarını üç aylık tutarından fazlası için sorumluluk düşmediğini, müvekkili idarenin bu hükme göre kıdem tazminatı, ihbar tazminatı izin ücretinden herhangi bir şekilde sorumlu tutulamayacağını, belirli iş sözleşmesinde kararlaştırılan sürenin dolmasıyla sona ermesi halinde kıdem ve ihbar tazminatına hükmedilemeyeceğini, haftanın yedi günü yaklaşık olarak 14 saat boyunca aralıksız çalışma iddiasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davacının maaşı ile ilgili sorumluluğunun yüklenici firmaya ait olduğunu, taleplerin zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... İnşaat Güvenlik Sistemleri A.Ş. vekili, davacının müvekkili şirkette 01/10/2014 tarihinde işe başladığını ve işinden 10/10/2016 tarihinde ayrıldığını, davacının ücretinin bordrolarda gözüken ve tamamı banka hesabına yatırılan ücret olduğunu, elden ödeme yapılmadığını, çalışmasından doğan fazla mesai ücret alacağı olmadığını, müvekkili şirkette resmi tatillerde ve dini bayramlarda çalışma olmadığını, davalının bu kalemler açısından alacağı bulunmadığını, hafta tatili yaptırıldığını, ücreti ile birlikte asgari geçim indirimi alacaklarının ödendiğini, banka kayıtları ve maaş bordroları görüleceği üzere 2016 yılı Temmuz, Ağustos, Eylül ve Ekim ayları maaşlarının ödendiğini, yıllık izinlerini kullandığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, yapılan yargılama sonucunda toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, davalı şirketin istinaf başvurusu yerinde görülmediğinden esastan reddine, davalı idarenin istinaf başvurusu ise harç yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu :
Kararı, davalı ... 13. Bölge Müdürlüğü vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere ve temyiz edenin sıfatına göre, davalı ... 13. Bölge Müdürlüğü"nün aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- İhale makamının işçilik alacaklarından sorumluluğu konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 36. maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hakedişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Bu düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, belli şartlarla ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. İhale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise, işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret her hak ediş dönemi için “son üç aylık temel ücret” olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.
İhale makamı olan kamu kurumunun, her hak ediş dönemine ilişkin son üç aylık ücretten sorumluluğu, Yasadan doğan bir sorumluluktur. İşverenle ihale makamının birlikte dava edilmesi durumunda, müştereken müteselsilen sorumluluğa dair karar verilmelidir. İhale makamının tek başına dava edildiği durumlarda, işçinin mükerrer yararlanmasını önlemek için işverence sözü edilen ücretlerin ödenip ödenmediği araştırılmalıdır.
Dairemizin kararlılık kazanmış olan uygulamasına göre, anahtar teslimi suretiyle ihale edilen işlerde, kamu makamlarının fazla çalışma, hafta tatili ile bayram ve genel tatili alacakları yönlerinden sorumluluğu bulunmamaktadır (Yargıtay 9.H.D. 19.1.2010 gün 2009/12074 E, 2010/378 K.).
Somut olayda davalı ... ... Gazipaşa 5. BL.HD. Yolukm:26+000+64+400 kısmına ilişkin toprak işleri, sanat yapıları ve BSK üst yapı inşaat işini ihale ile diğer davalı ... İnşaat Güvenlik Sistemleri A.Ş. firmasına vermiştir. Davalı ... 13. Bölge Müdürlüğü yukarıda açıklandığı üzere ihale makamı olup, davacının kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil alacaklarından dolayı bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Davalı İdarenin ihale makamı olarak sorumluluğu yukarıdaki esaslara göre davacının sadece son üç aya ilişkin ücret talebinden ibarettir. Davacının tüm taleplerinden davalı ihale makamının diğer davalı ile birlikte müteselsil sorumluluğuna karar verilmesi bu nedenle hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 13.01.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.