18. Hukuk Dairesi 2014/19177 E. , 2015/7991 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, .... sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
1-2942 Sayılı Yasanın 4650 Sayılı Yasa ile değişik ll.maddesinin l.fıkrasının (f) bendi uyarınca bilirkişi kurulları, arazi niteliğindeki taşınmazın, kamulaştırma tarihindeki mevki ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirini esas tutarak, bedelin tespitinde etkili olacak bütün nitelik ve unsurları ve her unsurun ayrı ayrı değerini belirtmek suretiyle ve ilgililerin de beyanını dikkate alıp gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak değerini tespit etmelidir. Yargıtayın yerleşmiş uygulamalarında ise, bilirkişi kurullarınca taşınmazın sulu veya kuru niteliğine göre münavebeye alınan ürünlerin dekar başına ortalama verimini ile üretim giderlerini ve kg. başına ortalama satış fiyatlarını içeren veri cetvelleri tarım müdürlüğünden getirtilip, değerlendirmenin bu verilere uygun biçimde yapılması, iklim şartları, arazinin toprak ve topografik yapısı ve bölgesindeki konumu, (büyük yerleşim yerlerine uzaklığı vd.) dava konusu taşınmazın bulunduğu yerle benzer nitelikte olan ülkemizin değişik yörelerindeki arazilerinin değerlendirilmesinde, (değeri önemli şekilde etkileyen kanıtlanmış, farklı ve özel bir faktör bulunması hali hariç) sulu tarım arazilerinde kapitalizasyon faizi oranının % 5, kuru tarım arazilerinde ise %6 alınması suretiyle bedel belirlenmesi gerekir.
Buna göre; taşınmaz kuru tarım arazisi olarak kabul edildiğinde öncelikle bilirkişi tarafından münavebeye alınan ürünlerin kuru tarım arazilerinde ekilmesi mutad ürünler olup olmadığı, değil ise ekilmesi mutad olan ürünlerin neler olduğu gıda tarım ve hayvancılık ilçe müdürlüğünden sorularak, bu ürünlere ait dekar başına ortalama verimi, kg başına satış fiyatı ve üretim giderleri getirtilerek, bu veriler esas alınmak suretiyle ve %6 kapital faiz oranı uygulanarak kamulaştırma bedelinin tespiti gerekirken, yetersiz araştırma, eksik inceleme ile düzenlenen ve %5 kapital faiz uygulayan rapora göre karar verilmesi, 2-Kamulaştırma Yasasının 11. maddesinin son fıkrasına göre, kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesisinde, kamulaştırma nedeniyle taşınmazda oluşacak değer düşüklüğü kamulaştırma bedelidir. Bilirkişi kurulu raporlarında taşınmaz üzerinde bulunan ağaçların bedeli de zemin bedeline eklenerek toplam bedel üzerine irtifak değer kaybı uygulanarak kamulaştırma bedeli belirlenmiş ise de, dosyadaki bilgi ve belgelerden ağaçların taşınmazdaki konumu, iletim hatlarının izdüşümünde bulunup bulunmadığı veya izdüşümü mesafesi ile irtifak nedeniyle zarar görüp görmedikleri anlaşılamamaktadır. Mahkemece bu konuda bir araştırma yapılmadan, tespit edilen ağaç bedelinin dava konusu taşınmazın toplam bedeline eklendikten sonra toplam bedel üzerinden irtifak bedelini hesaplayan bilirkişi raporunun karara esas alınması,
3-2942 sayılı Kamulaştırma Yasasının 4650 sayılı Yasayla değişik 15. maddesinin son fıkrasında; bilirkişilerce -aynı Yasanın 11. maddesinin (f) bendi hükmü gözetilerek- yapılacak değer tespitinde, idarece belgelerin mahkemeye verildiği günün (dava tarihinin) esas tutulacağı öngörüldüğünden, davanın açıldığı 2013 yılına ait verilerin esas alınarak kamulaştırma bedelinin tespit edilmesi gerekirken, bilirkişi kurulunca henüz 2013 yılına ait verilerin oluşmadığı gerekçesi ile taşınmazın değerlendirilmesinde 2012 yılı verilerinin esas alınmak suretiyle belirlenen m² değerine endeks uygulanarak 2013 yılı değerine ulaşılması,
4-Kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmazın idare adına tescili davalarının niteliği itibariyle vekille temsil edilen davacı yararına maktu avukatlık ücretine hükmedilmemesi,
5-Mahkemece tespit edilen ve davalılar adına bankaya yatırtılan kamulaştırma bedelinin hükümle birlikte davalılara ödenmesine karar verildiğine göre, işletilen faizin dava tarihinden itibaren dört aylık sürenin bitiminden karar tarihine kadar olacağının hükümde gösterilmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 11.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.