Danıştay 10. Daire 1992/2358 Esas 1994/450 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1994
Karar No : 450
Esas Yılı : 1992
Esas No : 2358
Karar Tarihi : 03/02/994

OLAĞANÜSTÜ HALİN UYGULANMAKTA OLDUĞU İLDE, ŞİDDET HAREKETLERİNİ ÖNLEMEKLE YÜKÜMLÜ İDARENİN, 2935 SAYILI YASANIN 11/M MADDESİNDEN KAYNAKLANAN YETKİSİNİ KULLANARAK TOPLANTI YAPILMASINA İZİN VERMEMESİNDE HUKUKA AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
Dava, … isimli derginin … irtibat bürosu çalışanlarından oluşan düzenleme kurulunun anılan derginin kuruluş yıldönümünü kutlama toplantısı düzenlemesine izin verilmemesine ilişkin Valilik onayı ile bunun bildirilmesine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesi; güvenlik bakımından hassasiyeti olan bölgede yapılacak toplantı ve yürüyüşlere izin verilmesinde idareye tanınan takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı, idarenin, bölgenin hassasiyeti ile birlikte hukukun üstünlüğü prensibini esas almak ve Anayasa ile tanınan hakları engellememek durumunda olduğu, takdir yetkisinin sınırsız tutulmasının, sadece bölgenin hassasiyeti ön planda tutularak Anayasa ile tanınan hakların kullanılmasının engellenmesi sonucunu doğurabileceği, toplantıya izin verilmemesinde 2911 sayılı Yasanın 17.maddesinde belirtilen amaçları güden fiillerin işlenmesinin kuvvetle muhtemel bulunduğu belirtilmekte ise de, söz konusu fiillerin işlenip işlenmeyeceğine ilişkin somut kanıtların bulunmadığı, toplantıyı düzenleyecek kişiler hakkında bilgi fişlerinin bulunmasının yasal olarak çıkartılan derginin yıldönümünün kutlanamayacağı sonucunu doğurmayacağı,idarece ileri sürülen ve kapalı toplantıyı yasaklamaya gerekçe gösterilen hususların yeterli olmayıp, soyut iddialar niteliğinde bulunduğu işlemin bu haliyle hukuka aykırı görüldüğü gerekçesiyle dava konusu işlemleri iptal etmiştir.
Davalı idare anılan kararın hukuka aykırı olduğu iddiasıyla temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Anayasanın 34.maddesinin 4.fıkrasında, "Kanunun gösterdiği yetkili merci, kamu düzenini ciddi şekilde bozacak olayların çıkması veya milli güvenlik gereklerinin ihlal edilmesi veya Cumhuriyetin ana niteliklerini yoketme amacını güden fiillerin işlenmesinin kuvvetle muhtemel bulunması halinde belirli bir toplantı ve gösteri yürüyüşünü yasaklayabilir veya iki ayı aşmamak üzere erteleyebilir." hükmü yer almıştır.
2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunun 3.maddesi 1.fıkrasında; herkesi önceden izin almaksızın bu kanun hükümlerine göre silahsız ve saldırısız olarak kanunların suç saymadığı belirli amaçlarla toplantı ve gösetiri yürüyüşü düzenleme hakkına sahip olduğu; 17.maddesinde de, Bölge Valisi, Vali veya Kaymakamına, kamu düzenini ciddi şekilde bozacak olayların çıkması veya milli güvenlik gereklerinin ihlal edilmesi veya Cumhuriyetin ana niteliklerini yok etmek amacını güden fiillerin işlenmesinin kuvvetle muhtemel bulunması halinde veya Devletin Ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünün, genel ahlakın ve genel sağlığın korunması amacıyla belirli bir toplantıyı yasaklayabileceği veya iki ayı aşmamak üzere erteleyebileceği belirtilmiştir.
2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanununun "Şiddet Hareketlerinde Alınacak Tedbirler" başlıklı 3.bölümünde yer alan 11.maddesiyle belirtilen "genel güvenlik, asayiş ve kamu düzenini korumak, şiddet olaylarının yaygınlaşmasını önlemek amacıyla Yasanın 9.maddesinde öngörü tedbirlere ek olarak alınabilecek tedbirler" arasında (m) bendinde, kapalı ve açık yerlerde yapılacak toplantı ve gösteri yürüyüşlerini yasaklamak,
ertelemek izne bağlamak veya toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin yapılacağı yer ve zamanı tayin, tesbit ve tahsis etmek, izne bağladığı her türlü toplantıyı izletmek, gözetim altında tutmak veya gerekiyorsa dağıtmak yetkisi idareye tanınmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, davalı idarece, "… isimli derginin kuruluş yıldönümünü kutlamak amacıyla, bu derginin … irtibat bürosu çalışanların oluşan düzenleme kurulu tarafından kapalı salonda gerçekleştirilmek istenilen toplantıya; bölgede aynı amaçla yapılan toplantılarda muhtelif olaylar olduğu, düzenleme kurulu üyelerinin hakkında, yasadışı örgütler adına faaliyette bulunmak yolunda bilgi fişleri bulunduğu, toplantıda gösterilecek slayt asıllarının verilmediği ve yapılacak konuşma metnininde incelenmesinden toplantının milli güvenlik gereklerini ihlal edici nitelik taşıdığı gerekçesiyle izin verilmediği anlaşılmaktadır. Olağanüstü halin uygulanmakta olduğu ilde şiddet hareketlerini önlemek ve ilgili tedbirleri almakla yükümlü idarenin bu amaçla 2935 sayılı Yasanın yukarıda açıklanan 11/m maddesinden doğan yetkisini kullanarak tesis ettiği işlemde hukuka aykırılık bulumamakta olup aksi yolda verilen İdare Mahkemesi kararında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin 2577 sayılı Yasanın 49.maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulünen … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve … sayılı kararın bozulmasına karar verildi.