Danıştay 13. Daire 2018/2567 Esas 2018/2411 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/2567
Karar No:2018/2411

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... İnşaat Nakliyat Petrol Madencilik ve Turizm Sanayi Ticaret A.Ş.
VEKİLLERİ : Av. ..., Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : Karayolları Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, "... - ... - ... İl Yolu Km: 2+500 - 41+855 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı ve Çeşitli İşler Yapım İşi"ne ilişkin 10.09.2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ihalenin iptaline dair Karayolları Genel Müdürlüğü ... Bölge Müdürlüğü'nün 22/03/2018 tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davalı idare tarafından 10/09/2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ihale neticesinde ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak davacı şirketin belirlendiği, ikinci en avantajlı teklif sahibi tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu neticesinde Kamu İhale Kurumu'nca düzeltici işlemler yapılması yönünde karar verildiği düzeltici işlemlerin uygulanması adına idarece 30/09/2015 tarihli ihale komisyonu kararıyla ihalenin iptal edilmesine karar verilmesi üzerine davacı tarafından yargı yoluna gidildiği, mahkeme süreci devam ederken aynı iş için 01/12/2015 tarihinde tekrar ihaleye çıkıldığı yeniden yapılan ihalenin (İKN: 2015/138196) yaklaşık maliyetinin ... TL ve en avantajlı teklif bedelinin ... TL olduğu, 01.06.2016 tarihinde ihale uhdesinde kalan istekliyle sözleşme imzalandığı ve işe başlandığı; iptal edilen ihalede ise yaklaşık maliyetin ... TL ve en avantajlı teklif bedelinin ... TL olduğu, yaklaşık maliyetin artmasına rağmen işin daha düşük maliyetle yapılacağı, Devletin ... TL daha az ödeme yapacağı; ihale yetkilisinin gerekçesi belirtilmek suretiyle ihalenin iptali hususunda takdir yetkisi bulunduğu dikkate alındığında, mahkeme kararları ile gelinen süreç çerçevesinde ihale yetkilisi tarafından kamu yararı, hizmet gerekleri, işin yürütülmesinin aksamaması ile ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması amacıyla ihalenin iptal edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi kendilerinin verdiği, davalı idarenin kendilerini sözleşme imzalamaya davet etmesi ve kendileri ile sözleşme imzalaması gerekirken dava konusu idari işlemle ihale komisyonu kararı olmaksızın ihalenin iptal edildiği, söz konusu işlem nedeniyle telafisi güç ve imkânsız zararların doğacağı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, usul yönünden, davacı tarafından öncelikle Kamu İhale Kurulu'nca verilen kararın iptali için Kamu İhale Kurumu'na karşı dava açılması gerekirken idare aleyhine dava açılmasının usule aykırı olduğu; esas yönünden ise, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Davalı idare tarafından 10/09/2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ihale neticesinde ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak davacının belirlendiği, ikinci en avantajlı teklif sahibi tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu neticesinde yaşanan süreçte iki farklı ihale yapılmış olduğu, ikinci ihalede teklif bedelinin 43.500.050,00 TL olduğu, yaklaşık maliyetin artmasına rağmen işin daha düşük maliyetle yapılacağı, idarenin 4.630.700,00 TL daha az ödeme yapacağı gerekçesiyle ihale yetkilisi tarafından ihalenin iptal edilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca, idari yargı yerlerinde dava açılmadan önce idari bir kuruluşa başvurulmasının kanun ile öngörülmesi durumunda, bu başvuru yerine getirilmeden dava açılması hâlinde idari merci tecavüzünden söz edileceği, bu durumda dava dilekçesinin görevli idare merciine tevdiine karar verileceği anlaşılmaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhalelere yönelik başvurular" başlıklı 54. maddesinin ikinci fıkrasında, "Şikâyet ve itirazen şikâyet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır." kuralına; "Kuruma itirazen şikâyet başvurusu" başlıklı 56. maddesinin birinci fıkrasında, "İdareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55. maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikâyet ve itirazen şikâyet üzerine alınanlar itirazen şikâyete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir." kuralına; 57. maddesinde ise, "Şikâyetler ile ilgili Kurum tarafından verilen nihai kararlar Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde dava konusu edilebilir ve bu davalar öncelikle görülür." kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdarelerce ihalenin iptaline ilişkin verilen kararların öncesinde şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusu bulunması durumunda, idari yargıda dava açılmadan önce itirazen şikâyet yoluyla Kamu İhale Kurumu'na başvurulması gerekmekte; başka bir anlatımla, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusu sonrasında, ihalenin iptaline ilişkin işlemlerin doğrudan dava konusu edilmesi mümkün olmamaktadır. Aksi hâlde zorunlu başvuru yolu olan itirazen şikâyet başvurusu tüketilmeden açılacak davada idarî merci tecavüzü hâli oluşacak, bu nedenle dilekçenin görevli idare merciine tevdiine karar verilecektir.
Öte yandan, ihalenin iptaline ilişkin öngörülen itirazen şikâyet başvurusu hakkında, ihalenin iptal edilmesinin, daha önce yapılan şikâyet başvurusundaki gerekçelerden kaynaklanıp kaynaklanmadığına yönelik bir ayrım 4734 sayılı Kanun'da yapılmadığından, şikâyet ve itirazen şikâyet üzerine alınan ihalenin iptaline ilişkin işlemlerin tümü hakkında itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilecektir.
Bu durumda, ihalenin iptal edilmesinden önce, ihale sürecinde yer alan işlemlere karşı şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu göz önüne alındığında, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri gereğince ihalenin iptaline ilişkin karara karşı doğrudan Kamu İhale Kurumu'na itirazen şikâyet başvurusu yapılması gerektiğinden, Mahkeme tarafından işin esası incelenerek davanın reddi yönünde verilen kararda usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA DİLEKÇESİNİN KAMU İHALE KURUMU'NA TEVDİİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı ....-TL davacı üzerine bırakılmasına,
5. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 15. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca vekâlet ücretine hükmedilmemesine,
6. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde ilk derece ve temyiz aşamalarında kullanılmayan toplam ...-TL yürütmeyi durdurma harçlarının ve fazladan yatırılan ...-TL harcın davacıya iadesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 12/09/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.