Hırsızlık suçundan sanık ..."in, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 491/ilk, 59/2 ve 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanun’un 4. maddesi uyarınca 750.000 Türk lirası ağır para cezası ile cezalandırılmasına, cezasının 647 sayılı Kanun’un 6. maddesi gereğince ertelenmesine dair Kırşehir Asliye Ceza Mahkemesinin 21/08/1997 tarihli ve 1997/477 esas, 1997/654 sayılı kararının infazı sonrası, hükümlünün memnu hakların iadesi talebinin, bahse konu kararda hak mahrumiyeti bulunmadığından bahisle reddine ilişkin Kırşehir 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 05/05/2016 tarihli ve 1997/477 esas, 1997/654 sayılı ek kararını müteakip, hükümlünün arşiv kaydının silinmesi talebinin kabulüne ve arşiv kaydının silinmesine dair Kırşehir 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 23/05/2016 tarihli ve 1997/477 esas, 1997/654 sayılı karar aleyhine Yüksek Adalet Bakanlığınca verilen 13/06/2017 gün ve 94660652-105-40-9823-2016 sayılı kanun yararına bozma talebine dayanılarak dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 29/06/2017 gün ve 2017/39252 sayılı tebliğnamesiyle dairemize gönderilmekle okundu.
Kanun yararına bozma isteyen tebliğnamede;
Kırşehir 1. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 05/05/2016 tarihli ek kararın kesinleştirme aşaması sırasında, Adli Sicil ve İstatistik Genel müdürlüğünün 07/06/2016 tarih ve 13524483. 11- 44703- 2016/38505/32979 sayılı yazısına istinaden, bu kez aynı Mahkemece anılan kararın kaldırılmasına dair verilen 09/06/2016 tarihli ek kararın hukuken yok hükmünde bulunduğu değerlendirilerek yapılan incelemede,
Dosya kapsamına göre,
1- Kırşehir 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 05/05/2016 tarihli ve 1997/477 esas, 1997/654 sayılı ek kararı yönünden; 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu"nun 6290 sayılı Kanun ile değişik 12. maddesi gereğince arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren arşivden silinme süresinin hesaplanacağı, somut olayda mahkemesince kararda hak yoksunluğunun söz konusu olmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verildiği anlaşılmakla, her ne kadar sanık hakkındaki mahkumiyet kararında her hangi bir hak yoksunluğu yer almasa da adli sicil arşiv kaydının bulunmasının yasaklanmış hak kavramına dahil olduğu, 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu"nun 13/A maddesinin "" (3) Yasaklanmış hakların geri verilmesi için, hükümlünün veya vekilinin talebi üzerine, hükmü veren mahkemenin veya hükümlünün ikametgâhının bulunduğu yerdeki aynı derecedeki mahkemenin karar vermesi gerekir. (4) Mahkeme bu husustaki kararını, dosya üzerinde inceleme yaparak ya da Cumhuriyet savcısını ve hükümlüyü dinlemek suretiyle verebilir. (5) Yasaklanmış hakların geri verilmesi talebi üzerine mahkemenin verdiği karara karşı, hükümle ilgili olarak Ceza Muhakemesi Kanununda öngörülen kanun yoluna başvurulabilir."" şeklinde olduğu nazara alındığında, hak yoksunluğuna neden olan mahkumiyet bakımından mahkemesince yapılacak değerlendirmede sanığın hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda kanaate ulaşılması durumunda yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilmesi gerektiğinin gözetilmemesinde,
2- Kırşehir 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 23/05/2016 tarihli ve 1997/477 esas, 1997/654 sayılı ek kararı yönünden; karar tarihinde yürürlükte bulunan 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu"nun 6290 sayılı Adli Sicil Kanunu İle Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"un 3. maddesi ile eklenen 3. fıkrasında “İkinci fıkrada sayılanlar dışında, birinci fıkra gereğince işlem yapılarak arşive alınan kayıtlar 3682 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen sürelerin dolduğu veya ertelenmiş olan mahkûmiyetin esasen vaki olmamış sayıldığı hallerde bu tarih esas alınarak Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinir.” şeklindeki düzenleme nazara alındığında, 6290 sayılı Kanun"un yürürlüğe girdiği 11/04/2012 tarihinden itibaren adlî sicil arşiv kayıtlarının silinmesi işleminin münhasıran Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce yapılması gerektiğinin gözetilmemesinde isabet görülmediğinden 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozma talebine dayanılarak ihbar olunmuştur.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Sanığın 20.05.2016 tarihli dilekçesi üzerine Kırşehir 1. Asliye Ceza Mahkemesince verilen “arşiv kaydının silinmesine” dair 23.05.2016 tarihli ek karardan sonra, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünün 07.06.2016 tarihli yazısına istinaden, bu kez aynı mahkemece anılan kararın kaldırılmasına dair verilen 09.06.2016 tarihli ek kararın hukuken yok hükmünde bulunduğu kabul edilerek yapılan incelemede;
1- Kırşehir 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 05.05.2016 tarih ve 1997/477 E., 1997/654 K. sayılı ek kararı yönünden;
Yerel mahkemenin 21.08.1997 gün ve 1997/ 477 - 654 sayılı kararı ile 765 sayılı TCK"nın 49l/ilk, 59 ve 647/4-6. maddeleri uyarınca mahkûmiyetine karar verilen hükümlü ...’in 05.05.2016 tarihli dilekçesi ile işe gireceği için memnu haklarının iadesine karar verilmesini talep ettiği, Kırşehir 1. Asliye Ceza Mahkemesinin aynı tarihli ek kararı ile “memnu hakların iadesi yönünde talebin, kararda her hangi bir hak mahrumiyeti bulunmadığından reddine” karar verildiği anlaşılmıştır.
Yasaklanmış hakların geri verilmesi, belli bir suç veya cezaya mahkûmiyete bağlı olarak gerek Ceza Kanunu’nda, gerekse diğer kanunlarda öngörülen çeşitli hak yoksunluklarının kaldırılmasını sağlayan hukuki bir düzenleme olup, 765 sayılı TCK’nın 121 ve 124. maddeleri ile 1412 sayılı CMUK’nın 416 ve 420. maddelerinde yer alan "yasaklanmış hakların geri verilmesi" kurumuna, 5237 sayılı TCK"da ve 5271 sayılı CMK"da yer verilmemiş, 19.12.2006 tarihinde yürürlüğe giren ve 5560 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun"un 38. maddesiyle 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’na 13/A maddesi eklenmek suretiyle tekrar düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile ceza mahkûmiyetinden doğan müebbet hak yoksunluklarının giderilmesi amaçlanmıştır.
5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’na eklenen 13/A maddesinde, 5237 sayılı TCK dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya belli bir cezaya mahkûmiyete bağladığı hak yoksunluklarının giderilebilmesi için, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebileceği, bunun için, Türk Ceza Kanunu"nun 53. maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları saklı kalmak kaydıyla, mahkûm olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık bir sürenin geçmiş olması gerektiği belirtilmektedir. Yasaklanmış hakların geri verilmesi için cezanın infaz edilmiş olması ve kişinin infazın tamamlanmasından itibaren üç yıllık süre içerisinde yeni bir suç işlememesi ve hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda mahkemede bir kanaatin oluşması gerekecektir.
Bu itibarla, mahkûm olduğu erteli hapis cezası 10.09.1997 tarihinde kesinleşen hükümlünün talebinin yukarıda izah edilen 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’na eklenen 13/A maddesi kapsamındaki yasaklanmış haklarının iadesi niteliğinde olup, mahkemece talebin kabulü ile bu yönde araştırma yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi nedeniyle 1 no’lu kanun yararına bozma istemi yerinde görülmekle, (KIRŞEHİR) 1. Asliye Ceza Mahkemesinden verilip kesinleşen, 05.05.2016 gün ve 1997/477 E., 1997/654 K. sayılı kararın, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesinin 3. fıkrası uyarınca BOZULMASINA, aynı maddenin 4. fıkra (a) bendi uyarınca sonraki işlemlerin mahkemesince yerine getirilmesine,
2- Kırşehir 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 23.05.2016 tarih ve 1997/477 E., 1997/654 K. sayılı ek kararı yönünden;
11.04.2012 tarihinde Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 6290 sayılı Kanunla, 5352 sayılı Adlî Sicil Kanunu"nun geçici 2. maddesine eklenen 3. fıkra uyarınca, 11.04.2012 tarihinden itibaren arşiv kaydının silinmesi işlemlerinin, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce yerine getirileceğinin gözetilmemesi nedenleriyle kanun yararına bozma istemleri yerinde görülmekle, (KIRŞEHİR) 1. Asliye Ceza Mahkemesinden verilip kesinleşen, 23.05.2016 gün ve 1997/477 E., 1997/654 K. sayılı kararın, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesinin 3. fıkrası uyarınca BOZULMASINA, aynı maddenin 4. fıkra (a) bendi uyarınca sonraki işlemlerin mahkemesince yerine getirilmesine, 13.12.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.