17. Hukuk Dairesi 2017/1739 E. , 2018/2737 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacı ve davalılar ...Sigorta AŞ., ... Gıda Taah Tic. ve San. Ltd Şti vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, dava dilekçesinde; müvekkilinin 19.08.2013 tarihinde ... Mah. ... Sokakta ... Otomotiv İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. isimli işyerinin yanına ... plakalı aracın park ettiğini, ... plakalı tankerden metil alkol boşaltılması esnasında yangın çıktığını, ... Otomotiv İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti yetkilisi ..., ... plakalı araç şoförü ..., ... plakalı araç sahibi ... Finansal Kiralama A.Ş., ... plakalı aracı işleten ... Gıda Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. ve aracı sigortalayan ...nin sorumlu olduğunu, müvekkilin uğradığı zararın tazmini için ... 8. İcra Müdürlüğü"nün 2014/4538 sayılı dosyası ile ilamsız takip yapıldığını, davalıların icra takibine haksız ve kötüniyetli olarak yaptığı itirazın iptaline, %20’den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı ... Oto. İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. ve ... vekili cevap dilekçesinde; somut olayda ticari bir iş söz konusu olmadığından asliye hukuk mahkemesinin görevli olduğunu, öncelikle bu yönün nazara alınmasını ve görevsizlik kararı verilmesini, olayda müvekkillerin kusursuz olduğunu, zarara neden olan olayda yangının araçtaki teknik arızadan kaynaklandığı ve yaklaşık bir metre mesafedeki davacının aracına sıçradığını, davacının uyarılara rağmen aracını güvenli bir mesafeye çekmediğini kusuru düşüldükten sonra kalan davalılara yüklenebilecek zarara isabet edebilecek olan tazminatın tamamen kaldırılmasını, mahkeme farklı kanaatte ise hakkaniyet indirimi yapılmasını, davacının ancak dava konusu olabilecek bir olay için yaptığı icra takibi kötü niyetli olduğundan müvekkillerin ayrı ayrı %20 tazminata hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.Davalı ...vekili cevap dilekçesinde; olay incelendiğinde yanıcı maddeyi taşıyan aracın şoförü, tahliye işlemlerine başlamadan önce, tespit isteyen ..."dan davaya konu aracını bulunduğu yerden kaldırmasını, burada yanıcı madde boşaltacağını belirttiğini, fakat davacının aracını 3-4 metre ileri almakla yetindiğini ve haksız fiile sebebiyet vermesi nedeniyle taraflarına kusur atfedilemeyeceğinden davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; ödeme emrinde borcun neden ve niteliğini belirten hiçbir belge belirtilmediği gibi ödeme emrinin ekine de eklenmediğinden, öncelikle davacının icra inkar tazminatına hak kazanabilmesi için alacağın likit olması gerektiğini, ancak bu özellikleri taşımadığından haklı ve hukuki bir itirazda bulunan müvekkil şirketin icra inkar tazminatına mahkum edilmemesini istemiştir. Davalı ...Ş vekili cevap dilekçesinde; davaya konu olan tankerin, Finansal Kiralama Kanunu çerçevesinde, ... Gıda. Taah. Tic. ve Ltd. Şti.’ne finansal kiralama yolu ile kiralandığını, söz konusu araçta müvekkili şirketin finansal kiralama mevzuatı gereğince mülkiyet hakkına sahibi olduğunu, fiili kullanım ve her türlü faydalanma hakkının kiracıya ait olduğunu, mülkiyet hakkı sahibi olan müvekkilinin 3. şahıslara verilen zarardan sorumlu olmadığını, kiracı ile akdedilen sözleşmenin 5/D maddesinde bu konuda hüküm bulunduğunu, bu hüküm gereğince sorumluluğunun olmadığını savunmuştur.Mahkemece, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre, davanın kısmen kabulü ile davalı ...Ş. ve ... yönünden davanın reddine,davalı ... Nakliyat Ltd. Şti. ve ...nin ... 8.İcra Müdürlüğü"nün 2014/4538 sayılı takip dosyasında 3.465,00 TL asıl alacak, 225,93 TL işlemiş faiz, 165,37 TL yargılama giderine ilişkin itirazlarının iptali ile asıl alacağa takip tarihi olan 15/04/2014"ten itibaren değişen oranlarda yasal faiz yürütülmesine, davalı ..."un ... 8.İcra Müdürlüğü"nün 2014/4538 sayılı takip dosyasında 3.960,00 TL asıl alacak, 258,21 TL işlemiş faiz, 189,00 TL yargılama giderine ilişkin itirazlarının iptali ile asıl alacağa takip tarihi olan 15/04/2014"ten itibaren değişen oranlarda yasal faiz yürütülmesine, davalı ... Ltd. Şti"nin ... 8.İcra Müdürlüğü"nün 2014/4538 sayılı takip dosyasında 2.475,00 TL asıl alacak, 161,39 TL işlemiş faiz, 189,13 TL yargılama giderine ilişkin itirazlarının iptali ile asıl alacağa takip tarihi olan 15/04/2014"ten itibaren değişen oranlarda yasal faiz yürütülmesine, davacının ve davalının şartları oluşmayan icra inkar ve kötü niyet tazminatı istemlerinin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ve davalılar ... Sigorta AŞ., ... Gıda Taah. Tic. ve San. Ltd Şti vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-Mahkemece toplanıp değerlendirilen delillere göre, davalı ... AŞ. olaydaki tankerin maliki ise de, dosyamız içerisinde bulunan davalı ... AŞ. ile davalı ... Gıda Taah Tic. ve San. Ltd. Şti. arasında noterde düzenleme şeklinde yapılan finansal kiralama sözleşmesine göre işleten sıfatı kiralama yoluyla ... Gıda Taah Tic. ve San. Ltd Şti geçtiğinden, olayda davalı ... AŞ.’nin işleten sıfatı kalmamasına, boşaltma yapan aracın işletme halinde olduğunun kabul edilmesine göre, davalılar ... Sigorta AŞ. ve ... Gıda Taahüt Tic. Ve San. Ltd. Şti. vekillerinin tüm; davacı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2-6100 Sayılı HMK"nın 26/1 maddesinde, hakimin tarafların talebiyle bağlı olacağı, ondan fazlasına veya başka birşeye karar veremeyeceği, duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verileceği düzenlenmiş, yine aynı Yasa"nın 124.maddesinde davada taraf değişikliğinin ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkün olduğu, ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan değişiklik talebinin, karşı taraf imzası aranmaksızın hakim tarafından kabul edileceği hükmüne yer verilmiştir.Dava, İİK’nın 67. maddesinden kaynaklanan itirazın iptali davasıdır. Dava dilekçesinde davalı olarak gösterilmeyen kişi, dava açıldıktan sonra ihbar ya da dahili dava dilekçesiyle davada taraf sıfatını kazanamayacağı gibi, ıslah yoluyla dahi davada taraf değişikliğinin olanaklı bulunmadığı ve husumetin mahkemece re"sen dikkate alınması gözetilmeden takibe itiraz etmeyen hakkında usulüne uygun olarak açılmış dava bulunmayan davada taraf sıfatı taşımayan davalı konumundaki ... hakkında hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
3-Davalılar hakkında 12.126,88 TL toplam alacak için icra takibi yapılmış, icra takibine itiraz etmeleri üzerine itirazlarının iptali ile takibin devamına karar verilmesi talep edilmiştir.
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 61.maddesi ise "birden çok kişi birlikte bir zarara sebebiyet verdikleri veya aynı zarardan çeşitli sebeplerden dolayı sorumlu oldukları taktirde haklarında müteselsil sorumluluğa ilişkin hükümler uygulanır." hükmünü öngörmektedir. Davalılar arasında müteselsil sorumluluk ilişkisi bulunmaktadır. Bu durumda tazminattan davalıların müştereken ve müteselsilen sorumluluğuna karar verilmesi gerekirken, ayrı ayrı tazminattan sorumluluklarına karar verilmesi de doğru görülmemiştir.
4-Davadan önce yapılan delil tespiti sonucu davacının uğradığı zarar 11.000,00 TL olarak tespit edilmiştir. Yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunda da davacının zararının 11.000,00 TL tespit edilmesine rağmen mahkemece, davalıların 9.900,00 TL"den sorumlu tutulmaları doğru değildir.
5-Olay günü davalı ... Otomotiv İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti işyerinin tankerden metil alkol boşaltımı sırasında tanker şoförü ... ve boşaltım yapılan şirket işyerinin yetkilisi ... hakkında yapılan ceza yargılaması sonunda şüphelilerin cezalandırılmasına karar verilmiş Yargıtay"ca suçun ön ödeme kapsamına alındığı anlaşıldığından, sanıkların hukuki durumunun yeniden değerlendirilmesinde zorunluluk bulunması gerekçesiyle bozulmuştur.
Borçlar Kanunu"nun 53.maddesinde; "Hakim, kusur olup olmadığına yahut haksız fiilin faili temyiz kudretini haiz bulunup bulunmadığına karar vermek için ceza hukukunun mesuliyete dair ahkamiyle bağlı olmadığı gibi ceza mahkemesinde verilen beraat kararı ile de mukayyet değildir. Bundan başka ceza mahkemesi kararı kusurun takdiri ve zararın miktarını tayin hususunda dahi hukuk hakimini takyid etmez." şeklinde düzenlenmiş ve kural olarak bağımsızlık ilkesi benimsenmiştir. Madde bu yönüyle irdelendiğinde; hukuk hakimi kural olarak ceza mahkemesinin beraat kararı ile bağlı değildir. Ancak; aynı olay nedeniyle ceza yargılamasında hükme dayanak yapılan maddi olgular ile bağlıdır. Burada hemen vurgulanmakta yarar vardır ki, hukuk hakiminin ceza kararındaki maddi olgularla bağlılığının ölçüsü; beraat kararında suçun sanık tarafından işlenip işlenmediğini kesin olarak delilleriyle tespit edilip edilmediği olmalıdır. Yasadaki açık düzenleme, yerleşen yargısal uygulama ve bilimsel görüşler karşısında; kusurun ve zarar miktarının takdiri hususundaki kararın, diğer söyleyişle fiilin işlendiği sabit olduğu halde kusurluluğa ya da kusursuzluğa ilişkin saptamanın tek başına hukuk hakimini bağlayacağını kabule olanak bulunmamaktadır. (Hukuk Genel Kurulu, 2002/19-16E, 2002/47 K) Borçlar Kanunu"nun 53. maddesi gereğince, hukuk hâkimi ceza hâkiminin tespit ettiği kusurla bağlı değil ise de, ceza mahkemesince tespit edilen fiilin hukuka aykırılığı ve illiyet bağını saptayan maddi vakıalar yönünden ceza mahkemesi kararı ile bağlıdır. Bu nedenle, ceza mahkemesinde mahkûm olan tarafın hukuk mahkemesince kusursuz sayılması mümkün değildir.Bu itibarla, hakkında ceza davası açılan davalı ... Oto. İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. yetkilisi ... yönünden ceza mahkemesi kararının kesinleşip kesinleşmediğinin araştırılarak, kesinleşme durumunda Borçlar Kanunu"nun 53. maddesine göre değerlendirme yapılması, henüz kesinleşmemişse sonucunun beklenmesi gerekirken, davalı ..."un eldeki dosyadaki bilirkişi raporu göz ardı edilerek kusursuz kabul edilip, yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.SONUÇ: Yukarıda 1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalılar ... Sigorta AŞ., ... Taah Tic. ve San. Ltd Şti vekillerinin tüm, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine; 2), 3), 4) ve 5) nolu benttede açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, aşağıda dökümü yazılı 378,49 TL kalan harcın temyiz eden davalılar ... Sigorta AŞ ve ... Gıda Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti"den alınmasına 19.03.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.