Danıştay 4. Daire 1994/985 Esas 1994/3660 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1994
Karar No : 3660
Esas Yılı : 1994
Esas No : 985
Karar Tarihi : 14/06/994

ÖDEME EMRİNE KARŞI AÇILAN DAVADA TAHAKKUKA KARŞI İDDİALARIN İLERİ SÜRÜLEMEYECEĞİ HK.
Davacı şirket adına 1987 yılı kurumlar vergisine ilişkin borcunu tahsil amacıyla ödeme emri tebliğ edilmiştir. ...Vergi Mahkemesi, … günlü ve … sayılı kararıyla, davacı şirketin 31.12.1984 tarihinden itibaren ticari faaliyetini durdurma kararı aldığı, bu durum vergi mükellefiyetini ortadan kaldırmayacağından, ilgili yıl kurumlar vergisi beyannamesinin verilmemesi nedeniyle re'sen takdir yoluna gidilmesinin yerinde olduğu, ancak davalı idarece, şirketin ilgili dönemde ticari faaliyette bulunduğu ve kurum kazancı elde ettiği yolunda bir tespit yapılmadığı bu durumun 6183 sayılı kanunun 58. maddesi kapsamında değerlendirilebileceği, takdir komisyonunca belirlenen matrah üzerinden yapılan tarhiyatın kesinleşmesi sonucu bu alacağın ödeme emri ile takip edilmesinde isabet bulunmadığı gerekçesiyle ödeme emrini iptal etmiştir. Davalı idare, şirketin bilinen adreslerinde bulunamaması üzerine ilanen tebligat yapıldığını, süresi içinde ödenmediğini ve dava konusu edilmediğini, dolayısıyla düzenlenen ödeme emrinin yasaya uygun olduğunu ileri sürmekte ve kararın bozulmasını istemektedir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 55.maddesinde amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya bildirimde bulunmalarının, bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı ifade edilmiştir. Aynı Kanun'un 58.maddesinde de ödeme emrine itiraz yolları belirtilmiş ve itirazın ancak, böyle bir borcun olmadığı, kısmen ödendiği veya zamanaşımına uğradığı iddialarıyla yapılabileceği açıklanmıştır.
Bu hükümlere göre, kamu alacağının esasına ilişkin iddiaların tahsilat safhasında iddia edilmesine ve incelenmesine olanak bulunmamaktadır.Kamu alacağının tahsili aşamasında yargı yerince incelenecek olan, tahsilata ilişkin idari işlemlerin hukuka uygun olup olmadığı hususudur.İcra edilmekte olan idari işlemlerin hukuka aykırılıkları, bu işleme karşı açılmış idari davalarda araştırılıp incelenebilir. Davaya konu edilmeden kesinleşmiş idari işlemlerin uygulanmasını sağlamak üzere tesis edilen yeni işlemler nedeniyle açılan davalarda kesinleşmiş hukuki durumların yeniden ele alınarak incelenmesi mümkün değildir.Davacı şirket, 31.12.1984 tarihli yönetim kurulu kararı ile ticari faaliyetini geçici bir süre durdurmuş ve durumu vergi dairesine bildirmiştir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 161.maddesinin ikinci fıkrasında da ifade edildiği gibi işlerin herhangi bir sebeple geçici bir süre için durdurulması işi bırakma sayılmadığından, davacı şirketin beyanname vermesi gerekmektedir. Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen şirket adına takdir komisyonu kararı uyarınca düzenlenen ihbarnamelerin kesinleşmesi üzerine bu borçların ödeme emri ile istenilmesi yasaya uygundur. Davacı şirket her ne kadar ticari faaliyeti olmadığını ileri sürmekte ise de bu iddia, tahakkuka karşı ileri sürülebilecek nitelikte olduğundan, kesinleşmiş hukuki durumların sonucunu ortadan kaldırmayacağı gibi, ödeme emrinin iptali istemi safhasında yeniden incelenmesine de olanak sağlamamaktadır. Bu durumda, 6183 sayılı Kanun'un 58.maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmayan iddiaları esas alarak davacı şirketin ticari faaliyette bulunmadığı gerekçesiyle ödeme emrini iptal eden mahkeme kararında isabet görülmemiştir. Davacının ihbarnamelerin tebliğinde usule aykırılıklar bulunduğu yolundaki iddiası mahkemece incelenip karara esas alınmadığından temyiz safhasında bu iddianın incelenmesi mümkün görülmemektedir. Söz konusu iddiaların bozma kararında sonra mahkemece incelenmesinde bir engel bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına karar verildi.