MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Dava dilekçesinde, kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak ... İli Merkez İlçesi .... Köyü 609 ada 12 parsel sayılı taşınmaz bedelinin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Denizli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 17/11/2009 tarih 2009/88-2009/390 E. K sayılı dosyası Yargıtay 5. Hukuk Dairesi"nin 2010/1798 E. 2010/8139 K. sayılı ilamı ile "Kamulaştırmasız el atma davalarında da Kamulaştırma Kanununun kıymet tespit esaslarını düzenleyen 11.maddesi kıyasen uygulanır. Dava konusu taşınmaz arsa niteliğindedir. Kamulaştırma Kanununun 11/1-g maddesi uyarınca, arsalara değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre değer biçilmesi gerekir. Bilirkişi raporunda, getirtilen emsallerin bir kısmının uygun olmadığı açıklandıktan sonra, sonuçta emsallerin satış fiyatlarına göre değil, emsallerin 2009 yılı emlak beyan değerlerine göre ve dava konusu taşınmazın diğer paydaşlarının 2006 yılında açtığı 2006/300 Esas sayılı dosyada belirlenen bedeli, dava tarihine endekslemek suretiyle değer biçildiğinden, bu rapora göre hüküm kurulması mümkün değildir. Taraflara emsal göstermeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re"sen emsal celbi yoluna gidilmesi ve dava konusu taşınmaz değerinin emsal karşılaştırması suretiyle tespiti için yeniden keşif yapılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, eksik inceleme ile hüküm kurulması," doğru görülmediği gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkemece 30.09.2010 tarihli celsede bozma ilamına uyulduğu belirtilmiş ise de gereği yerine getirilmemiştir.
Şöyle ki ;
1-Mahkemece verilen karar, dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğu kabul edildiğine göre Kamulaştırma Yasasının kıymet takdiri esaslarını gösteren 11.maddesinin birinci fıkrasının özellikle arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca kamulaştırma gününden önce özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değerinin tespiti ve bedelin tespitinde etkisi olan diğer unsurlarda dikkate alınarak ikinci fıkra gereğince her unsurun gerekçeleri ve değere katkı oranları ayrı ayrı belirlenip dayanakları gösterilmek suretiyle değerlendirilerek kamulaştırma bedelinin saptanması gerekmektedir.
./..


2015/20240-18466 -2-

Emsalin kamulaştırılan taşınmazla aynı konumda olması, taşınmaza yakın mesafede bulunması, aynı nitelik ve özellikleri taşıması, benzer yüzölçümünde olması veya kamulaştırmaya yakın günlerde satılmış olması zorunlu değildir. Aynı özellik ve nitelikleri taşıyan başka yerlerde bulunan ve kamulaştırma gününden önce satılmış olan taşınmazlar da emsal alınabilir. Bu emsalin satış fiyatına Türkiye İstatistik Kurumu üretici fiyat endeksi uygulanmak suretiyle değerlendirme tarihinde oluşan fiyatları bulunduktan sonra dava konusu taşınmazla karşılaştırılıp incelenerek aradaki farklılıklar belirtilip üstün ve eksik yönleri açıklanmalı, bu nitelik ve farklılıkların taşınmazın değerine olan etkilerinin ne olduğu belirtilmeli ve bu suretle yapılacak karşılaştırma ile dava konusu taşınmazın değeri belirlenmelidir.
Emsal kayıtlar tapu müdürlüğünden getirtildikten sonra bunun imar parseli olup olmadığı da sorulup saptanmalıdır. İncelenen emsal imar parseli olup da dava konusu taşınmazın bu nitelikte olmaması halinde, dava konusu taşınmazın yapılacak karşılaştırmadan sonra bulunacak değerinden, İmar Yasasının 8. maddesinin 2. fıkrası gözetilerek, düzenleme ortaklık payına tekabül edecek oranda indirim yapılması gerektiği de dikkate alınmalıdır.
2942 sayılı Yasa"nın 4650 sayılı Yasa ile değişik 11. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi gereği emlak vergi değerlerinin de dava konusu taşınmazın emsalle karşılaştırılmasında gözönünde tutulması gerekir. Buna göre dava konusu taşınmaz ve emsallerin emlak vergisine esas tutulan asgari m² değerlerinin ilgili belediye başkanlığından 2009 yılı itibarıyla getirtilerek karşılaştırılması ve değerlendirmeye esas alınan oranlar fahiş ölçüde farklı olduğunda bu farklılık ve çelişkinin giderilmiş olması gerekir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazın yer aldığı kentte emsal olabilecek özel amacı olmayan arsa satışlarının bulunmadığının düşünülemeyeceği ve değerlendirmeye esas alınan bilirkişi kurulu raporunun yukarıda açıklanan esaslara uygun düşmediği gözetilmeden, gerekli araştırma ve yeterli incelemeyi içermeyen rapora itibarla hüküm kurulmuş olması nedeniyle bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyulmuş olduğuna göre bozma gerekleri yerine getirilerek, bozma ilamı doğrultusunda bilirkişi raporu alınıp, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken bozma ilamındaki hususları karşılamayan emsal değiştirilmeden bozmadan önceki bilirkişi raporunun aynısını değerlendirmeye alan bilirkişi kurulu raporuna göre hüküm kurulmuş olması,
2-Kabule göre de;
a-Dava konusu taşınmazın amulaştırma (değerlendirme) tarihi olan 12.03.2009 gününden önce, imar planı içinde olup olmadığı, imar planı içinde ise tarihi, ölçeği ve türü (nazım-uygulama), belediye ve diğer altyapı hizmetlerinden, (yol, su, elektrik, çöp toplama, kanalizasyon, aydınlatma gibi) yararlanma durumu, etrafının meskun olup olmadığı, nazım imar planı içinde ise Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu"nun 17.04.1998 gün ve 1996/3-1998/1 sayılı kararı uyarınca (nazım imar planı içinde bulunan ancak, belediye hizmetlerinden yararlanmayan ve meskûn yerler arasında yer almayan bir taşınmazın arsa olarak değerlendirilebilmesi için) bu plan içine alındığı tarih ve plandaki konumu, hangi amaçla plan kapsamına alındığı, yerleşim merkezlerine uzaklığı, sınırları ve mücavir alan içinde yer aldığı belediyenin nüfus ve yapılaşma yoğunluğu, genişleme hızı, taşınmazın altyapı hizmetlerine yakınlığı, ulaşım olanakları, kullanma biçimi itibariyle iskan amacına yönelik yapılaşma imkanları, bu verilere göre taşınmazın nazım planının hazırlanma amacı olan uygulama imar planı kapsamına alınmasının yakın bir olasılık olması vs. hususlarının belediye başkanlığından,
./..


2015/20240-18466 -3-


b-Davaya konu taşınmaz ile emsal taşınmazın ilk tesis tarihinden itibaren tüm tedavülleri ile birlikte tapu kaydının tapu müdürlüğünden,
c-Dava konusu taşınmazın kamulaştırma (değerlendirme) tarihi olan 12.03.2009 değerlendirme, emsal taşınmazın satış tarihi itibariyle imar düzenlemesi sonucu meydana gelen imar parseli olup olmadığının, imar parseli ise düzenleme ortaklık payının düşülüp düşülmediğinin, düşülmüş ise oranınınbelediye imarve tapu müdürlüklerinden,
d-Dava konusu taşınmaz ile somut emsal alınarak incelenen taşınmazın bulundukları cadde veya sokak itibariyle belediyece belirlenen 2009 yılı emlak vergisine esas asgari m² değerlerinin belediye başkanlığından,
e-Emsal taşınmazların bilirkişi raporunda esas alınan satışlarıyla ilgili satış akit tablolarının ilgili tapu müdürlüğünden getirtilerek denetlenmeden karar verilmiş olması,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 14.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.