Günü : 6.5.2004
Sayısı : 249-306
Taraflar arasındaki “Tescil-Meni Müdahale ve Kal“ davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Menderes Asliye Hukuk Mahkemesi’nce davanın kabulüne dair verilen 11.3.2003 gün ve 2001/191 E, 2003/105 K. sayılı kararın incelenmesi Davalı Y. A. vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 1.Hukuk Dairesi’nin 17.9.2003 gün ve 2003/8514 E, 9033 K. sayılı ilamiyle;
(...Dava, tespit harici yere elatmanın önlenmesi ve tescil isteğine ilişkin olup davacı hazine taşınmaza elattığını ileri sürdüğü şahıs ile birlikte Belediye Başkanlığına da husumet yöneltilmiştir. Davacı Hazine ile davalılardan Belediye 3533 sayılı Yasaya tabi kuruluşlardandır. Sıfatları itibariyle dava konusu taşınmaza ait mülkiyet uyuşmazlığının (aidiyetinin) hakem önünde çözümlenmesi zorunludur.
Hal böyle olunca, mülkiyetin aidiyeti bakımından “tefrik” kararı verilerek eldeki davanın elatmanın önlenmesi ve tescil isteğine hasredilmesi, mülkiyet uyuşmazlığının hakemde çözümlenmesinden sonra tescil ve elatma yönünden bir karar verilmesi gerekirken davanın genel hükümlere göre sonuçlandırılması doğru değildir...)
Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN : Davalı Y.A. vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu"nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, tesbit harici yere elatmanın önlenmesi ve tescil istemine ilişkindir.
A-DAVACININ İSTEMİNİN ÖZETİ:
Davacı Hazine vekili, Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan, fundalık ve çalılık olması nedeniyle tespit harici bırakılan 7000 m2 yüzölçümündeki iki parça taşınmaza davalı Y.A.’ın fidan dikmek suretiyle elattığını ileri sürerek, elatmanın önlenmesi ile muhtesatın kaldırılmasını ve taşınmazların Hazine adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
B-DAVALI CEVABININ ÖZETİ:
Davalı Özdere Belediye Başkanlığı vekili, Belediyenin kanuni hasım olduğunu, davacının davasını ispat etmesi gerektiğini savunmuştur.
Davalı Y. A. vekili; müvekkilinin kendi adına kayıtlı bulunan taşınmazı kullandığını, Hazineye ait taşınmaza müdahalesinin bulunmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C-YEREL MAHKEME KARARININ ÖZETİ:
Yerel mahkeme; “kadastro tespitinde, fundalık ve çalılık olarak tespit harici bırakılan üç parça taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olup, davalı Y.A. tarafından deliceden aşılamak sureti ile zeytin ağacı yetiştirilerek işgal edildiğinin keşfen saptandığı” gerekçesiyle “davanın kabulüne, davalı Y.A.ın elatmasının önlenmesi ile muhtesatın yıkımına ve krokide (A), (B) ve (C) harfleriyle gösterilen dava konusu taşınmazların davacı Hazine adına tesciline” karar vermiştir.
D-TEMYİZ EVRESİ, BOZMA VE DİRENME:
Davalı Y.A. vekilince temyiz edilen karar, Özel Dairece yukarıda yazılı gerekçeyle bozulmuş; Yerel Mahkeme; “3533 sayılı Kanunun, 4916 sayılı Kanunun 24.maddesi ile değiştirilen 4.maddesine göre; uyuşmazlığın taşınmazın aynına yönelik olması nedeniyle, davayı görmeye görevli olduğu” gerekçesiyle önceki kararında direnmiş, direnme kararını davalı Y. A.vekili temyiz etmiştir.
E-GEREKÇE:
Davacı vekili, Belediye sınırları içerisinde bulunan, kadastro tespiti sırasında tescil harici bırakılan taşınmazın, Hazine adına tescili ile elatmanın önlenmesi ve muhtesatın kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Bozma ve direnme kararlarının içerikleri itibariyle Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık, mülkiyetin aidiyeti bakımından uyuşmazlığın genel hükümlere göre mi, hakem önünde mi çözümlenmesi gerektiği noktasındadır.
3533 sayılı Kanunun 4.maddesi “Katma bütçe ile idare edilen daireler, belediyeler, özel bütçe ile idare olunan veya sermayesinin tamamı Devlet, belediye veya özel idarelere ait olan daire ve müesseselerin veya bu daire ve müesseselerden biriyle ikinci maddede yazılı dairelerden biri arasında çıkan uyuşmazlıklar, bulunduğu yerin ve taşınmaza ilişkin uyuşmazlıklarda, taşınmazın aynına yönelik olanlar hariç olmak üzere o taşınmazın bulunduğu yerin ve taraflar değişik yerlerde bulunuyorlarsa davalı durumunda olan daire veya müessesenin ve davalılar birden çok olduğu takdirde bunlardan birinin bulunduğu yerin yüksek dereceli hukuk mahkemesi başkanı veya hakimi tarafından hakem sıfatıyla çözümlenir.” şeklinde düzenlenmiş olmasına rağmen, bu maddede yer alan “uyuşmazlık gayrimenkule ilişkinse o gayrimenkulun bulunduğu yerin” ibaresi, 3.7.2003 tarihli ve 4916 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle, “taşınmaza ilişkin uyuşmazlıklarda, taşınmazın aynına yönelik olanlar hariç olmak üzere o taşınmazın bulunduğu yerin” olarak değiştirilmiş olduğundan, davaya genel mahkeme sıfatıyla bakılıp sonuçlandırılması usul ve kanuna uygun olup, mahkemenin bu konuya ilişkin direnmesi yerindedir.
Ne var ki işin esasına yönelik temyiz itirazları Özel Dairece incelenmediğinden dosyanın davalı Yılmaz Akın vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesi için Özel Daireye gönderilmesi gerekir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan gerekçelere göre Yerel Mahkemenin direnme kararı yerinde olup, davalı vekilinin esasa ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 1.HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 25.5.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.
