Danıştay 7. Daire 1992/3943 Esas 1995/593 Karar Sayılı İlamı

Daire : YEDİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 593
Esas Yılı : 1992
Esas No : 3943
Karar Tarihi : 20/02/995
GÜMRÜK YÖNETMELİĞİNİN 1330.MADDESİNİN GÜMRÜK KANUNU HÜKÜMLERİNE AYKIRI OLMADIĞI, GEÇİCİ OLARAK YURDA SOKULAN ANCAK YURTTA KALMA SÜRESİ GEÇTİKTEN SONRA ÇALINDIĞINDAN YURTDIŞI EDİLEMEYEN OTOMOBİLİN GÜMRÜK VERGİ VE RESİMLERİNİN ARANACAĞI HK.
Gümrük Kanununun 12.maddesinde yer alan turistik kolaylıklardan faydalanarak 7.7.1990 tarihinde Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğünden girişi yapılan aracın yurtta kalma süresi sona erdikten sonra çalınması üzerine, söz konusu araca isabet eden gümrük vergi ve resimleri tahakkukuna karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Takip Gümrük Müdürlüğünün işlemi ile bu işlemin dayanağını teşkil eden Gümrük Yönetmeliğinin 1330.maddesinin; 1615 sayılı Gümrük Kanununun 12.maddesinin 6.fıkrasında, çalınmak veya kaza neticesi parçalanmak yüzünden tekrar çıkarılması mümkün olmayan taşıt veya eşyanın vergilerinin aranmayacağının hükme bağlandığı, söz konusu madde hükmünde, çalınma olayının eşyanın yurtta kalma süresi içinde meydna gelmesi gerektiği yolunda bir ibarenin yer almadığı, Gümrük Yönetmeliğinin 1330.maddesinde ise, vergilerin aranmaması halinin, kanuna aykırı bir şekilde, çalınma olayının aracın yurtta kalma süresi içinde gerçekleşmesi koşuluna bağlandığı, bu düzenlemenin, vergide yasallık ilkesine ters düştüğü, idarenin, yasanın verdiği yetkiyi aşarak, Gümrük Yönetmeliğinin 1330.maddesinde yer alan düzenleme ile vergi koyduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
1615 sayılı Gümrük Kanununun 12.maddesinin 1.fıkrasının (a) bendinin birinci paragrafında, "Asıl ikametgahı yabancı memleketlerde olan Türk ve yabancı turistlerin birlikte veya kendilerinden iki ay önce veya sonraki süreler içerisinde getirdikleri 132.maddenin (1-e) fıkrasında yazılı seyahat vasıtaları, av, spor ve diğer eşyalar için vergi teminatı olarak kara seyahatlerinde Uluslararası Turizm ve Otomobil Birliğine mensup Türkiye Turing ve Otomobil Kurumunun veya bunun kefalet ettiği yabancı kurumların verecekleri triptik, gümrük geçiş karnesi veya Bakanlıkça tespit edilecek diğer benzeri belgeleri (bir yıl içinde ihraç şartıyla) kabul olunur." denilmiş, aynı kanunun 1.maddesinin
4.fıkrasında ise, "Bu kanunun 12.maddesindeki asıl ikametgah tabirinin tayininde, yurda ister turizm maksadıyla, ister mesleki bir gaye ile girmiş olsun, bir sene içinde vasati altı aydan fazla bir zaman ikamet eden şahsın, oturduğu binanın sahibi veya kiracısı olması bakımından fark gözetilmeksizin veya nerede oturursa otursun Türkiye'de ikametgahı bulunduğu prensibi kabul olunur" hükmü yer almıştır.
Yukarıda açıklanan madde hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden Gümrük Kanununun 12.maddesinde belirtilen turistik kolaylıklardan yararlanılabilmesi için, asıl ikametgahın yurt dışında bulunması, asıl ikametgahın yurt dışında olması için ise, Gümrük Kanununun 1.maddesinin 4.fıkrası uyarınca, Türkiye'deki ikamet süresinin, 1 yıl içinde vasati 6 ayı geçmemesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Nitekim, Gümrük Kanununun 1.maddesinin yukarıda belirtilen 4.fıkrasının uygulanmasına yönelik olarak düzenlenen Gümrük Yönetmeliğinin 1306 maddesinde, "Triptik, gümrüklerden geçiş karnesi veya II numaralı triptikle Türkiye'ye geçici iolarak sokulacak taşıtlar ile aynı usulden faydalanacak eşyanın, yurda giriş tarihinden itibaren en çok 6 ay için
de ayniyetine uygun olarak tekrar çıkarılması lazımdır.
Belgede gösterilen süre, 6. ayın bitmesinden önce sona ererse taşıtın ve eşyanın 6 ay beklenmeden belgede gösterilen süre içinde yurt dışı edilmeleri şarttır. İhraç keyfiyeti, çıkış gümrüğünce bu belge üzerinde yapılacak vize ve tasdiklerle ispatlanır." denilmek suretiyle konuya açıklık getirilmiş ve turistik kolaylıklardan faydalanmak suretiyle geçici olarak yurda getirilen taşıt veya eşyaların yurtta kalış süresi anılan kanun hükmüne paralel olarak en çok 6 ay ile sınırlandırılmış bulunmaktadır.
Davacı tarafından, Gümrük Kanununun 12.maddesinin 1.fıkrasının (a) bendinin beşinci paragrafında, "Çalınmak ve kaza neticesi parçalanmak yüzünden tekrar çıkarılması mümkün olmayan taşıt ve eşyanın da vergileri aranmaz ve teminat çözülür." hükmünün yer aldığı, söz konusu madde hükmünde, çalınma olayının meydana geldiği süre konusunda herhangi bir düzenleme veya ibare bulunmamasına rağmen, idarece çıkarılan Gümrük Yönetmeliğinin 1330.maddesinde, "Yurtta kalma süresi içinde çalınmak yüzünden tekrar çıkarılması mümkün olmayan taşıt ve eşyanın vergileri aranmaz ve bunlara ait teminat çözülür." denilmek suretiyle, kanun hilafına, çalınan taşıt veya eşyaya ait vergilerin aranmamasının, çalınma olayının "yurtta kalma süresi içinde" meydana gelmiş olması koşuluna bağlandığı, bu haliyle de, anılan yönetmelik hükmünün, Gümrük Kanununun ilgili maddesinde yer alan düzenlemeye aykırı olduğu ileri sürülmekte ise de, gerek Gümrük Kanununun 12.maddesinin 1.fıkrasının (a) bendinin birinci paragrafının parantez içi hükmündeki azami süre olan "bir yıl içinde ihraç şartı", gerekse yukarıda yer alan açıklamalar karşısında, Gümrük Yönetmeliğinin 1330.maddesinde yer alan ve çalınmak yüzünden tekrar çıkarılması mümkün olmayan taşıt ve eşyanın vergilerinin aranmamasının, çalınma olayının yurtta kalma süresi içinde meydana
gelmesi koşuluna bağlanmasında, kanuna aykırı bir husus bulunmamaktadır.
Davacının yurda getirdiği taşıtın yurtta kalma süresinden sonra çalınması nedeniyle tekrar çıkarılamaması üzerine salınan gümrük vergi ve resimlerine karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Kapıkule araç Takip Gümrük Müdürlüğünün 1.5.1992 gün ve 1 sayılı işleminin iptali istemine gelince; Gümrük Yönetmeliğinin 1330.maddesinde, yurtta kalma süresi içinde çalınmak yüzünden tekrar çıkarılması mümkün olmayan taşıt ve eşyanın vergilerininaranmayacağı ve bunlara it teminatın çözüleceği, 1306.maddesinde, triptik, gümrüklerden geçiş karnesi veya II numaralı triptikle Türkiye'ye geçici olarak sokulacak taşıtlar ile aynı usulden faydalanacak eşyanın, yurda giriş tarihinden itibaren en çok 6 ay için de ayniyetine uygun olarak tekrar çıkarılması gerektiği, belgede gösterilen sürenin 6 ayın bitmesinden önce sona ermesi halinde, taşıtın ve eşyanın 6 ay beklenmeden, belgede gösterilen süre içinde yurt dışı edilmelerinin şart olduğu belirtilmi, 1307.maddesinde ise, turistlerin hastlanması, taşıtın arızalanması veya beklenmeyen hallerle kaçınılması elde olmayan sair sebeplerden dolayı kanunda yazılı 6 ay içinde yurt dışına çıkarılmayan taşıt ve eşya hakkında, sürenin uzatılması için müddet bitmeden önce başvurulmak şartıyla Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu vasıtasıyla Bakanlıktan izin alınması gerektiği, en son uzatılan süre içinde de yurt dışına çıkarılmayan taşıt ve eşyaya ait vergilerin aranacağı hükmüne yer verilmiştir.
Olayda, 7.7.1990 tarihinde ... Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğünden 1615 sayılı Gümrük Kanununun 12.maddesinde yer alan turistik kolaylıklardan faydalanılarak yurda girişi yapılan 1980 model ... Marka otomobilin, yurtta kalma süresi geçtikten sonra, 28.4.1991 tarihinde çalındığı, Gümrük Yönetmeliğinin yukarıda açıklanan 1307.maddesi uyarınca süre uzatım talebinin bulunmadığı anlaşıldığından, söz konusu aracın süresi içinde yurt dışı edilmediğinden bahisle yapılan tahakkukta ve bu tahakkukun kaldırılması yolundaki davacı itirazının reddine ilişkin işlemde mevzuata aykırılk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verildi.