Danıştay 7. Daire 1993/501 Esas 1995/1371 Karar Sayılı İlamı

Daire : YEDİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 1371
Esas Yılı : 1993
Esas No : 501
Karar Tarihi : 30/03/995
İLGİLİ BAŞMÜDÜRLÜK KARARINA KARŞI DAVA AÇILMADIĞINDAN TAHAKKUKUN KESİNLEŞMESİ SONUCU DÜZENLENEN ÖDEME EMRİ YERİNDE OLDUĞU HK.
Gümrük Müdürlüğünce tescil edilen beyanname kapsamı sanayi tipi röntgen filmi için salınan katma değer vergisi ile ek verginin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrini; iptali istenilen ödeme emrine dayanak olan tahakkukun kaldırılması istemiyle açılan davada ...Vergi Mahkemesinin ... gün ve ... sayılı Gümrük Kanununun 84.maddesinde yer alan idari itiraz yoluna başvurulmadan dava konusu edildiği, bu nedenle dava dosyasının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 15/1-e maddesi uyarınca idari merci tecavüzü olduğu gerekçesiyle Maliye ve Gümrük Bakanlığına gönderilmesine karar verildiğinin anlaşıldığı, bu durumda, 1615 sayılı Kanunun 84.maddesinde yer alan idari başvuru kesinleşmeden ödeme emri düzenlenmesinde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle iptal eden ....Vergi Mahkemesinin ... gün ve ... sayılı kararının; ....Vergi Mahkemesince idari merci tecaavüzü nedeniyle dava dosyasının idareye gönderilmesi yönünde verilen karar üzerine, ilgili gümrük başmüdürlüğünce, idari işlem tesis edilerek mükellefine tebliğ edilmekte birlikte, söz konusu başmüdürlük kararına karşı idari yargı yoluna başvurulmadığı gibi, tahakkuk eden kamu alacağıödenmediğinden, uyuşmazlık konusu vergilerin tahsili amacıyla ödeme emri düzenlenmesinde isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Gümrük vergisi tahakkuklarına karşı yapılacak itirazlar, 1615 sayılı Gümrük Kanununun 78.maddesinde düzenlenmiş, aynı kanunun 79.maddesinde de; "Tahakkuku yapan memurlar, yaptıkları tahakkukları mükellefe veya temsilcisine veya gümrük komisyoncusuna bildirerek beyanname vesair tahakkuk kağıtları üzerinde imza alırlar. Bu suretle tahakkuka bilgi edinmekten, beyanname ve tahakku kağıdını imzalamaktan çekinenlere yazılı tebligat yapılır. İtiraz, ancak bu fıkrada yazılı imza veya yazılı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde yapılabilir." hükmü yer almıştır.
1615 sayılı Kanunun "İtirazın incelenmesi" başlıklı 81.maddesinde, "İtirazlar bir dilekçe ile tahakkuku yapan idare kanalı ile bağlı bulunduğu gümrük müdürlüğüne yapılır ve müdürlükçe bir ay içinde incelenerek karara bağlanır.
Müdürlükçe itiraz yerinde görülmezse mütalaası ile birlikte belge ve numuneler beyan olunan normal fiyat ile vergi miktarı Bakanlıkça tespit edilecek değere kadar olan anlaşmazlıklar için, bağlı bulundukları gümrükler başmüdürlüklerine, bu miktardan fazla olan kıymet ve vergiler için de Gümrük Genel Müdürlüğüne gönderilir. Bu itirazlar başmüdürlüklerce iki ay, Genel Müdürlükçe üç ay içinde incelenir ve bir karara bağlanır.
Başmüdürlüklerce veya Genel Müdürlükçe itiraz yerinde görülürse tahakkukun buna göre yapılması gümrüğe tebliğ olunur. Ayrı bir uygulama kararına varılmış ise bu karar da ilgili gümrük vasıtasıyla itiraz sahibine tebliğ edilir.." hükmüne yer verilmiş, Gümrük Kanununun uygulanmasına ilişkin olarak çıkarılan Gümrük Yönetmeliğinin 413.maddesinin 2. fıkrasında, belge ve örnekler üzerine yapılan incelemeler sonunda, Başmüdürlüklerce veya Genel Müdürlükçe mükellef itirazının ret veya kabul olunacağı, veyahut ayrı bir uygulama kararına varılacağı ve durumun ilgili gümrüğe ve bu kanal ile mükellefe bildirileceği, 3.fıkrasında, mükellefin itirazı yerinde görüldüğü veya varılan ayrı uygulama kararı mükellefçe kabul olunduğu takdirde, tahakkukun buna göre düzeltileceği açıklandıktan sonra, 414.maddesinde de, mükelleflerin, Genel Müdürlük kararlarına karşı idari yargı yoluna başvurabilecekleri belirtilmiştir.Dosyanın incelenmesinden, 4.12.1989 tarihinde, yükümlü şirkete tebliğ edilen tahakkuka karşı, 2.1.1990 tarihinde doğrudan vergi mahkemesi nezdinde açılan davada dava dosyasının idari merci tecavüzü nedeniyle ilgili gümrük müdürlüğüne gönderilmesi yönünde karar verildiği, bu kararın idare tarafından 15.5.1991 gün ve 9993 sayılı yazı ile yükümlüye bildirilmesi üzerine, yükümlü şirketin itirazı hakkında idari işlem tesis edilerek, bu işlemle birlikte dava dosyasının mahkemeye geri gönderilmesi yolundaki başvurusundan sonra, gümrük başmüdürlüğünce tesis edilen 26.3.1991 gün ve 44 sayılı itirazın süreden reddine ilişkin işlemin ilgili gümrük müdürlüğünün yazısı ekinde yükümlüsüne tebliğ edildiği, dava açılmamak suretiyle tahakkukun kesinleşmesi üzerine de, uyuşmazlık konusu ödeme emrinin düzenlendiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, tahsili kabil hale gelen amme alacağı için ödeme emri düzenlenmesinde kanuna aykırılık bulunmadığından, mahkemece, yazılı gerekçeyle ödeme emrinin iptali yolunda verilen kararda isabet görülmemiştir.
Her ne kadar, davacı tarafından gümrük başmüdürlüğüne yapılan itirazın, süreden reddine ilişkin işlemin taraflarına tebliğ edilmediği ileri sürülmüş ise de, söz konusu kararın ilgili gümrük müdürlüğünün 4.10.1991 gün ve ... sayılı üst yazısı ekinde tebliğ edildiği dosyadaki belgelerin incelenmesinden anlaşılmaktadır. Kaldı ki, tahakkukun tebliği üzerine, ....Vergi Mahkemesininin ... esasına kayıtlı olarak açılan ve dosyanın idari merci tecavüzü nedeniyle ilgili gümrük müdürlüğüne gönderilmesi ile sonuçlanan davanın 15 günlük idari itiraz süresi geçirildikten sonra 2.1.1990 tarihinde açılmış olması karşısında bu iddia, tahakkukun kesinleşmesini engelleyici nitelikte değildir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulmasına karar verildi.