Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/3236 Esas 2022/6421 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçi tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Şikayetçinin, 28/07/2021 tarihli memur işleminin iptali ile ihalesi yapılan taşınmaz ile ilgili olarak fazla ödenen Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Tapu Harcının iadesini talep ettiği, mahkemece; şikayetin reddine karar verildiği, şikayetçinin istinaf yoluna başvurması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf talebinin esastan reddine karar verildiği, kararın şikayetçi tarafından temyiz edildiği anlaşılmıştır.
Mahkemenin, davanın esası hakkında yargılama yapabilmesi (davayı esastan inceleyebilmesi) için varlığı veya yokluğu gerekli olan hâllere dava şartları denir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114. maddesinin 1. bendinin (b) alt bendi gereğince yargı yolunun caiz olması dava şartı olup 115. maddesine göre ise mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler.
Dava şartı noksanlığının tespit edilmesi halinde ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 115/2. maddesi gereğince dava şartı yokluğundan usulden ret kararı verilmesi gerekmektedir.
Somut olayda; Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ile Tapu Harcının tahsil edildiği noktasında tartışma bulunmamaktadır. Bu bağlamda vergilerin ve harcın iadesinin muhatabı vergi dairesi olmuştur.
Bu kapsamda açılan davada da; 3065 sayılı Kanun, 488 sayılı Kanun ile 492 sayılı Kanun hükümleri gereğince katma değer vergisi,damga vergisi ile tapu harcına ilişkin uyuşmazlığın görüm ve çözümü görevi, idari yargı içerisinde yer alan vergi mahkemelerine ait bulunmaktadır. Nitekim Uyuşmazlık Mahkemesi’nin 2021/524 Esas, 2022/120 Karar no ve 28/02/2022 tarihli kararı, 2014 / 934 Esas, 2014 / 978 Karar nolu ve 17/11/2014 tarihli kararı ile 2021/593 Esas, 2022/61 Karar no ve 28/02/2022 tarihli kararı aynı doğrultudadır.
O halde mahkemece yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken işin esasının incelenerek yazılı şekilde hüküm kurulması, istinaf başvurusu üzerine de Bölge Adliye Mahkemesince, başvurunun esastan reddine karar verilmesi isabetsiz olup ilk derece mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nin 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nin 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesinin 19/01/2022 tarih ve 2021/2098 E.- 2022/46 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, Eskişehir 4. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 19/10/2021 tarih ve 2021/404 E. - 2021/616 K. sayılı kararının resen BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, bozma nedenine göre şikayetçinin temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 30/05/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.