Danıştay 10. Daire 1994/7750 Esas 1995/2059 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 2059
Esas Yılı : 1994
Esas No : 7750
Karar Tarihi : 18/04/995

KAMU İHALELERİNDE REKABET KOŞULLARININ OLUŞMASI VE KAMU YARARININ EN İYİ BİÇİMDE KARŞILANMASI İÇİN İHALE KONUSU MAL VEYA HİZMETİN TEKNİK ÖZELLİKLERİNİN AÇIK ŞEKİLDE ŞARTNAMEDE BELİRLENMESİ GEREKTİĞİ; YETERLİ AÇIKLIK TAŞIMAYAN ŞARTNAMEYLE İHALE YAPILMASINDA HUKUKA UYGUNLUK BULUNMADIĞI HK.
Dava, ... Büyükşehir Belediyesi ... Genel Müdürlüğü'nün belediye otobüslerinde ücret denetimi ve toplutaşım planlamasını sağlamak amacıyla ihtiyacı olan "Otomatik Kart İptal Değerlendirme ve Otomasyan" sistemi ile ilgili olarak açılan ihalenin iptali istemiyle açılmıştır.
... İdare Mahkemesi … gün ve … sayılı kararıyla; dosyanın incelenmesinden, davalı idarelerce kent içi otobüs ulaşım sisteminin daha iyi çalışmasını sağlamak, kurum gelirlerini arttırmak ve toplu taşım planlamasını sağlamak amacıyla kartlı bilet iptal sistemi alımına karar verilmesi üzerine teknik şartname hazırlanarak yurt içi ve yurt dışı tekliflere açık bir ihale şartnamesi hazırladığı, ilgili firmaların verdiği tekliflerin değerlendirildiği ve sonuçta işin kalite, zaman ve fiyat itibariyle en uygun görünen teklifi yapan … firmasına ihale edildiğinin anlaşıldığı, davalı idarelerce, halen birkaç çeşit olan bilet kullanımını kolaylaştırmak ve Ankaray ve Metro Projeleri ile uyumlu hale getirmek amacıyla yapılan ihalede taşımacılık sektöründe otomasyon konusunda uzman üç öğretim üyesinin raporu değerlendirilerek dökümanterli manyetik kart sisteminin tercih edildiği, oysa davacının elektronik kartlı sistemi teklif ettiği, fiyat ve şartnameye uygunluk açısından her iki firmanın tekliflerinin karşılaştırılması sonucunda da işin en uygun teklifi yapan firmaya ihale edildiği, ihalede herhangi bir usulsüzlük bulunmadığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir.
Davacı, ihaleyi alan firmanın teklifinin pek çok hususta şartnameye aykırı olduğu; ihaleyi alan firmanın teklifindeki manyetik kartlı sistem ile kendilerinin teklif ettikleri elektronik kartlı sistemin karşılaştırmalı olarak incelenmesi sonucu Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu tarafından düzenlenen ve elektronik kartlı sistemin üstünlüklerini belgeleyen raporun gözardı edildiği savlarıyla anılan kararın temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Kamu hizmetinin en iyi biçimde yürütülebilmesi amacıyla, idarelerin mal ve hizmet alımı için yapılan ihalelerde, alımı öngörülen mal veya hizmetin teknik özelliklerinin açık ve kuşkuya yer bırakmayacak şekilde teknik şartnamede belirlenmesi gerekir. Teknik şartnamede bulunması gereken bu açıklık ve belirginlik, rekabet koşullarının tam olarak oluşması ve kamu yararının gereğidir.
Dava ve temyiz dosyasının incelenmesinden; dava konusu ihale ile alınmak istenilen sistemle ilgili cihazların temel özelliklerinin,
a- Normal kağıt bilet kullanan cihazlar,
b- Manyetik şeritli kart şeklinde bilet kullanan cihazlar,
c- Elektronik (chip) kart şeklinde bilet kullanan cihazlar olmak üzere üç farklı teknolojiden biri üzerine kurulu olduğu, ihaleyle ilgili teknik şartnamede herhangi bir teknolojinin zorunlu tutulmadığı, sadece cihazların ve biletlerinin hızlı, emniyetli çalışması ve sahtekarlığa karşı güvenilir teknik özelliklere sahip olmasının arandığı anlaşılmaktadır.
İhaleyle ilgili teknik şartnamenin 2.2.5. maddesinde, kart iptal cihazlarının, yolcuların binmelerini hızlandıracak niteliğe sahip olması gerektiği; 2.2.6. maddesinde kart iptal cihazlarının iptal işlem hızının 0,5 saniyeyi geçmemesi gerektiği, 3.9, maddesinde ihaleye katılacak firmaların sistemde kullanılacak kartların kopya edilemeyeceğini, sistemin teknik özelliklerini de belirterek ayrıntılı bir şekilde yazılı olarak teyit etmek zorunda oldukları; 3.10. maddesinde, garanti süresi içinde iki kezden fazla arıza yapan cihazların ücretsiz olarak yenileri ile değiştirileceği kurala bağlanmıştır.
İhaleyi alan firmanın teklifindeki manyetik kart sistemi ile elektronik (chip) kart sisteminin karşılaştırılması sonucu elde edilen bulguların yer aldığı, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu tarafından düzenlenen 8.9.1992 tarihli raporun incelenmesinden; chip kart cihazında tüm işlemin 0,5 saniyede, manyetik kart cihazlarında ise 1,5 saniye ile 3,5 saniye arasında biteceği; Chip Kartların kopya edilip çoğaltılmasının mümkün olmadığı, manyetik kartların manyetik trackları aynı olan herhangi bir manyetik okuyucu ile okunup bir başka karta kaydedilebileceği anlaşılmaktadır.
Ayrıca, teknik şartnamenin 3.10 maddesinde, garanti süresi içinde iki kezden fazla arıza yapan cihazların ücretsiz olarak yenileri ile değiştirileceği hüküm altına alınmış olmasına karşın, EGO genel Müdürlüğü ile ihaleyi alan … firması arasında imzalanan ihale sözleşmesinin 17. maddesinde, geçici kabul yapıldıktan sonra, bir cihazda ilk ay içerisinde arıza meydana gelirse veya ilk yıl içinde iki kez arıza yaparsa söz konusu cihazın yenisi ile değiştirileceği kabul edilmiştir.
Öte yandan dava konusu ihale kararında "metro ve raylı sistemle uyum" sağlanması amacıyla manyetik kartlı sistemin tercih edildiği belirtilmesine karşın, ihaleyi alan firmanın önerdiği cihazda kullanılacak olan termal biletlerin raylı sistemde kullanılamayacağı dosyadaki belgelerden anlaşılmaktadır.
Esasen ihale kararıyla teknik şartnamenin değiştirilme olanağıda bulunmamaktadır.
Bu durumda, alımı öngörülen cihazlarda hangi sistemin kullanılacağının teknik şartnamede gösterilmemesi, teknik şartnamenin temel konularda yeterince açık hükümler içermemesi, ihaleyi alan firmanın teklifinin temel bazı özellikler itibariyle teknik şartnameye aykırı olması, ihale kararıyla teknik şartnamede değişiklikler yapılmış olması karşısında, dava konusu ihale kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle davacının temyiz isteminin kabulüyle ... İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verildi.