MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
DAVA :Davacı, ... .... Başkanlığının 08/03/2013 tarih, 940 sayılı görev yazıları uyarınca müvekkili banka işyerinde yapılan denetim sonucu hazırlanan 29/11/2013 tarih ve 2.6492.55457.34 sayılı noksanlık ve aykırılıklar konulu bildirimin 5.A ve 8 numaralı bölümlerinde yer alan tespitlerin hukuka aykırı bulunmadığının tespitine, itiraz konusu müfettişlik tespitlerinin ortadan kaldırılmasını talep edilmiştir.
Yerel mahkemece, itirazın kabulü ile ... ... Başkanlığının 08/03/2013 tarih, 940 sayılı görev yazıları uyarınca banka işyerinde yapılan denetim sonunda hazırlanan 29/11/2013 tarih ve 2.6492.55457.34 sayılı noksanlıklar ve aykırılıklar başlıklı tutanak ve ekli belgelerin davacı işvereni bağlayıcı olmadığnın kabulü ve tespitine, karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... ... Başkanlığının 08/03/2013 tarih, 940 sayılı görev yazıları uyarınca müvekkili banka işyerinde yapılan denetim sonucu hazırlanan 29/11/2013 tarih ve 2.6492.55457.34 sayılı noksanlık ve aykırılıklar konulu bildirimin 5.A ve 8 numaralı bölümlerinde yer alan hiçbir somut objektif bulguya yer vermeden, gerçekleştirilen proje denetimi kapsamında sektörün bütününe ilişkin mevcut değerlendirmelerden yola çıkılarak haksız ve hukuka aykırı olarak yapılan müfettiş tespitlerine itiraz etmek zorunluluğu doğduğunu beyanla noksanlık ve aykırılıklar konulu 5.A ve 8 bentlerinde yer alan aykırılık tespitlerinin itirazlarına, bankanın fazla çalışmaya esas ücretinin hesaplanması yönteminin ve ayrıca yönetici ve üstü görev seviyelerindeki çalışanların ücretlerine fazla çalışma ücretlerinin dahil olduğu şeklindeki uygulamasının TİS"in kapsamı dışında bulunan unvanlara yapılan terfi işlemlerindeki usulün hukuka aykırı bulunmadığının tespitine, itiraz konusu müfettişlik tespitlerinin ortadan kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Bakanlığın iş başmüfettişleri tarafından düzenlenen 29/11/2013 tarihli tutanak ile noksanlıklar ve aykırılıklar bildiriminin, 2013 yılında bankacılık sektöründe çalışanların çalışma koşullarının iyileştirilmesi programlı teftişi genel müdürlük ve şube işyerleri dahil olmak üzere Türkiye çapında toplam otuz bir bankada yürütülmekte olan teftişe ilişkin olup teftiş sürecinin halen devam ettiğini, süre verme amacıyla düzenlendiğini ve icrai bir niteliği bulunmadığından dava açmakta hukuki bir yarar bulunmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak, iş müfettişlerinin düzenlediği davaya konu olan çalışma sürelerinin düzenlenmesi ve fazla çalışma ücretlerinin ödenmesi yönündeki tutanağın davacı bankayı bağlayıcı olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
6100 sayılı HMK.’un 106. Maddesine göre;
(1) Tespit davası yoluyla, mahkemeden, bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi talep edilir.
(2) Tespit davası açanın, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında, bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunmalıdır.
(3) Maddi vakıalar, tek başlarına tespit davasının konusunu oluşturamaz.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 92. Maddesine göre ise:
“91 inci madde hükmünün uygulanması için iş hayatının izlenmesi, denetlenmesi ve teftişiyle ödevli olan iş müfettişleri, işyerlerini ve eklentilerini, işin yürütülmesi tarzını ve ilgili belgeleri, araç ve gereçleri, cihaz ve makineleri, ham ve işlenmiş maddelerle, iş için gerekli olan malzemeyi 93 üncü maddede yazılı esaslara uyarak gerektiği zamanlarda ve işçilerin yaşamına, sağlığına, güvenliğine, eğitimine, dinlenmesine veya oturup yatmasına ilişkin tesis ve tertipleri her zaman görmek, araştırmak ve incelemek ve bu Kanunla suç sayılan eylemlere rastladığı zaman bu hususta ... tarafından çıkarılacak İş Teftişi Tüzüğünde açıklanan şekillerde bu halleri önlemek yetkisine sahiptirler.
Teftiş, denetleme ve incelemeler sırasında işverenler, işçiler ve bu işle ilgili görülen başka kişiler izleme, denetleme ve teftişle görevli iş müfettişleri ve işçi şikayetlerini inceleyen bölge müdürlüğü memurları tarafından çağrıldıkları zaman gelmek, ifade ve bilgi vermek, gerekli olan belge ve delilleri getirip göstermek ve vermek; iş müfettişlerinin birinci fıkrada yazılı görevlerini yapmaları için kendilerine her çeşit kolaylığı göstermek, bu yoldaki isteklerini geciktirmeksizin yerine getirmekle yükümlüdürler.
Çalışma hayatını izleme, denetleme ve teftişe yetkili iş müfettişleri ile işçi şikayetlerini incelemekle görevli bölge müdürlüğü memurları tarafından tutulan tutanaklar aksi kanıtlanıncaya kadar geçerlidir. İş müfettişleri tarafından düzenlenen raporların ve tutulan tutanakların işçi alacaklarına ilişkin kısımlarına karşı taraflarca otuz gün içerisinde yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilir”.
Dosya içeriğine göre Bölge Müdürlüğü İş Teftiş Kurulu genel denetim ve teftiş sonrası, işyerinde 4857 sayılı İş Kanunu’nun bazı hükümlerinin eksik uygulanması ile ilgili genel olarak tespitlerde bulunmuşlardır. Çalışanlar tarafından başvuru olmadığı gibi doğrudan işçi adı belirtilerek alacakları olduğu da tespit edilmemiştir. İş Kanunu’nun 92/3 maddesindeki itirazın doğrudan işçinin alacağının belirlenmesi ve işçiye husumet yöneltilerek yapılması gerekir.
Somut uyuşmazlıkta işveren vekili, 92. Madde uyarınca, maddi olaylara dayalı tespit içeren raporun iptalini istemiştir. Bu rapor şu hali ile açılacak davalarda delil niteliğindedir. Rapor bir idari para cezası da içermemektedir. Delil niteliğinde maddi vakıaların tespitini içeren raporun iptalini istemede davacının hukuki yararı yoktur. Davanın 6100 sayılı HMK.’un 114 ve 115. Maddeleri uyarınca hukuki yarar şartı yokluğu nedeni ile usulden reddi yerine kabulü hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, 26.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.