BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 26.10.1999-31.05.2013 tarihleri arasında davalı ...’ne bağlı olarak çalıştığını, davalının daha düşük ücrete işçi çalıştırmak için alt işveren şirketlerle hizmet alımı sözleşmeleri yaptığını, ancak davacının asli ve sürekli işlerde çalıştırıldığını, ... 6. İş Mahkemesi nezdinde davacının da aralarında bulunduğu 544 işçi için açılan davalarda davalı ile taşeron firmalar arasında yapılan sözleşmelerin muvazaalı olduğuna, davacının ilk günden itibaren davalının işçisi olduğunun tespitine, davacının toplu iş sözleşmelerinden faydalanması gerektiğine karar verildiğini, bu kararın Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından onandığını, ayrıca ... 44. İş Mahkemesinin 2016/822 esas sayılı dosyasında, davacının, sendika üyeliğinin davalıya bildirdiği 01.03.2011 tarihinden, 31.l2.2012 tarihine kadar toplu iş sözleşmesinden doğan fark alacaklarının tahsili için davacı tarafından açılan davanın kabulüne karar verildiği ve bu kararın Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin kararı ile onandığı, davacının haksız olarak işten çıkartıldığını, feshin geçersizliği nedeniyle ... İş Mahkemesi"nin 2013/298 esas sayılı dava dosyasında, davacının davalı ..."nde işe iadesine, işe başlatılmaması halinde 4 aylık işe başlatmama tazminatı ödenmesine, boşta geçen süre için 4 aya kadar ücret ödenmesine, karar verildiği, kararın kesinleştiği, işe iade için davalı Kuruma 16.10.2014 tarihinde ihtarname gönderilerek başvuru yapıldığını, ihtarnamenin 17.10.2014 tarihinde tebliğ edildiğini, ancak davacının işe başlatılmadığını, bu nedenle iş akdinin 17.11.2014 itibariyle feshedilmiş olduğunu ileri sürerek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işe başlatmama tazminatı, yıllık ücretli izin alacağı, boşta geçen 4 aylık dönem için toplu iş sözleşmesine göre ödenmesi gereken ek ödeme alacağı, yıpranma prim alacağı, yemek ve koruyucu madde alacağı, sosyal yardım bedeli alacağı ile giyim eşyası bedeli alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, yetki, görev, zamanaşımı itirazında bulunduklarını, davacının davalı idareyle hukuki bağı bulunmadığını, davacının dava dışı ... İnş. Taah. Mad. Tic. ve San. Ltd. Şti ve ... Tur. Gıda ve Day. Tüketim Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığı ile yapılan hizmet alım sözleşmesi kapsamında ihaleyi almış olan firmanın bünyesinde çalıştığını, işin tamamen anahtar teslim götürü bedel ihale edildiğinden, davalının daimi personel ve araçlarının bu dönemde hiçbir çalışma gerçekleştirmediğini, yol bakım işinin tamamının yüklenici firma tarafından yapıldığını belirterek, davalı kurumun dava konusu alacaklardan sorumlu olmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Karar, davalı vekili tarafından yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, işçinin kullandırılmayan izin sürelerine ait ücretlere hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada, sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.
Diğer yandan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde ise, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup, madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Somut olayda; davacı, dava dilekçesinde yıllık ücretli izin alacağı talep etmiş, Mahkemece boşta geçen 4 aylık sürenin de ilavesi ile belirlenen 12 yıl 1 ay 25 gün hizmet süresi üzerinden 222 gün izin hakkı bulunduğu kabulü ile yıllık izin ücreti alacağı hüküm altına alınmıştır. Ancak, davacının çalışma süresi boyunca hiç izin kullanmamış olması hayatın olağan akışına aykırı olduğundan, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde düzenlenen “Hakimin Davayı Aydınlatma” ödevi çerçevesinde; Mahkemece, davacı asilin çalışma süresi boyunca ücretli izin kullanıp kullanmadığı, kullanmış ise kaç gün yıllık ücretli izin kullandığı konusunda beyanı alınıp talebin açıklığa kavuşturulması gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 30.03.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.