Danıştay 1. Daire 1996/104 Esas 1996/125 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1996/104
Karar No : 1996/125

Büyükşehir belediyesine komşu ve aynı il'e bağlı ilçe belediyelerinin 1580 sayılı Belediye Kanununun 5 nci maddesi B fıkrası uyarınca Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisine dahil edilip edilemiyeceği hususunda meydana gelen duraksamanın giderilmesi amacıyla istişari görüş istemine ilişkin Başbakanlığın 10.5.1996 günlü ve Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü B.02.0.KKG/174-160/1984 sayılı yazısı ekinde gönderilen İçişleri Bakanlığının 6.5.1996 günlü Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü B.050.MAH.0060001.521.96.34.48/57564 sayılı yazısında aynen:
"… İlçe Belediyesinin … Büyükşehir Belediyesinin sınırları içine alınmasının … İlçe Belediyesi ile Büyükşehir Belediye Meclisince kabul edilerek, 1580 sayılı kanun 5/B maddesi uyarınca işlem yapılmasının talep edildiği ancak Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunun 08.12.1989 tarih E.N: 1988/131, K.N: 1989/170 sayılı kararında, bu konu hakkında yasal boşluk bulunduğu bildirildiğinden yapılacak işlemde tereddüte düşüldüğü bildirilmiştir.
Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunun söz konusu kararı, yine aynı Kurulun 08.06.1990 tarih ve E.N: 1990/355, K.N: 1990/105 sayılı kararı ile kaldırılmıştır. Ancak Büyükşehir İlçe Belediyelerinin Kanunla kurulmalarından dolayı … İlçe Belediyesinin Büyükşehir Belediyesi sınırları içine, 1580 Sayılı Kanun 5/B maddesi uyarınca dahil edilip edilmeyeceği konusunda Bakanlığımızca tereddüte düşülmüştür.
Bu nedenle konu hakkında Danıştay Kanununun 42/f maddesi uyarınca Danıştay Başkanlığından istişari görüş talebinde bulunulması lüzumu hasıl olmuştur.
Takdir ve ifası için arz ederim." denilmekte olduğundan konu incelenerek;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
İstişari görüş istemi; aynı il'e bağlı ve büyükşehir'e komşu bir ilçe belediyesinin 1580 sayılı Belediye Kanunu'nun 5 nci maddesinin B fıkrası hükmünde öngörülen koşullar gerçekleştirilerek büyükşehir belediyesi sınırları içerisine alınıp alınamayacağı ve büyükşehir belediyesi sınırlarının bu katılım sonucu genişletilip genişletilemeyeceği hususunda oluşan duraksamanın giderilmesine ilişkindir.
Dosyanın incelenmesinden; … Büyükşehir Belediye Meclisinin 15.12.1995 günlü ve … sayılı kararıyla 1580 sayılı Belediye Kanunu'nun 5 inci maddesinin değişik B fıkrası gereğince, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı sınırlarının komşu … İlçe Belediyesi sınırlarını da kapsayacak şekilde genişletilmesinin öngörüldüğü, dosyanın … Valiliğince, Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu'nun 8.12.1989 günlü E: 1988/131, K: 1989/170 sayılı kararı ile konu ile hakkında yasal boşluk bulunduğuna hükmedildiği ifade olunarak İçişleri Bakanlığına intikal ettirilmesi üzerine; 1580 sayılı Belediye Kanununun 5 nci maddesinin değişik b fıkrası uyarınca … Belediyesinin … Büyükşehir Belediyesi sınırları içine dahil edilip edilemeyeceği hususunda duraksamaya düşüldüğü anlaşılmaktadır.
1580 sayılı Belediye Kanunu'nun 5 nci maddesinin 3612 sayılı Kanunla değiştirilen B fıkrasında; seksenbinden fazla nüfuslu belediyelerde, belediye meclisinin kararı, idare heyetinin muvafakatı, Valiliğin teklifi ve İçişleri Bakanlığının tasdikiyle belediye sınırlarının kesinleşeceği, tasdik edilmeyen sınır kağıtlarının gerekçesiyle mahalline iade edileceği, sınırın değiştirilmesine ihtiyaç olursa yeni sınırın çizilmesinin aynı usule tabi olduğu hükmüne yer verilmektedir.
Diğer taraftan, büyükşehir belediyelerinin kuruluşu ve yönetimi, 1580 sayılı Belediye Kanununun dışında, 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanunla düzenlenmiştir. Bu Kanunun 5 nci maddesi, büyükşehir belediyelerinin sınırlarını, ismini aldıkları büyük şehirlerin belediye sınırları olarak ilçe belediyelerinin sınırlarını ise bu ilçelerin büyük şehir belediyesi sınırları içinde kalan kısımlarının sınırları olarak tanımlanmakta, ancak, bu sınırların değiştirilmesine olanak sağlayan bir düzenlemeye yer verilmemekte ve konu hakkında yasal bir boşluk bulunmaktadır.
Nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunun 8.12.1989 günlü ve E: 1988/131; K: 1988/170 sayılı kararında da açıklandığı üzere; bu yasal boşluğun giderilmesi amacıyla çıkartılan 4.7.1988 günlü ve 335 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 inci maddesi ile 3030 sayılı Kanunun 4 ncü maddesine dört yeni fıkra eklenmiş ve büyükşehir belediyesi çevresinde ve o ilin sınırları içinde bulunan belediyelerin, mahalli ve müşterek hizmetlerin tek elden yürütülmesinin daha yararlı olacağı durumlarda, 1580 sayılı Belediye Kanununun 7 nci maddesinde gösterilen usullere veya il idare kurulunun uygun görüşü ve İçişleri Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile büyükşehir belediyesi sınırları içine alınabilecekleri yolundaki hükümle bir yandan 1580 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin bu konuda uygulanmasına olanak sağlanmış hemde Bakanlar Kuruluna bu konuda düzenleme yetkisi tanınmış ise'de; 335 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Anayasa Mahkemesinin 8.2.1989 günlü ve E: 1988/88, K: 1989/7 sayılı kararıyla iptal edilmiş bulunmaktadır.
Bu itibarla; mevcut yasal boşluğu doldurmak amacıyla çıkartılan ancak Anayasa Mahkemesince iptal edilen 335 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameden sonra büyükşehir belediye sınırlarının değiştirilmesi konusunda; yeni bir yasal düzenleme yapılmadığından ve halen bu yasal boşluk devam etmekte olduğundan bu boşluk doldurulmadıkça, 1580 sayılı Belediye Kanunu'nun sınır çizimine ilişkin 5 inci madde değişik B fıkrası uyarınca işlem tesisi suretiyle büyükşehir belediyesi sınırında değişikliğe gidilmesinin yasal dayanağı olmadığı görüş ve sonucuna ulaşılmaktadır.
Ayrıca, yukarıda belirtilen Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunun bir büyükşehir belediye sınırları dışında bulunan bir ilçenin Bakanlar Kurulu kararı ile büyükşehir sınırları içine alınma işleminin iptaline ilişkin kararının, yine aynı Kurulun 8.6.1990 gün, 1990/355 E ve 1990/105 sayılı kararı ile davadan feragat nedeniyle kaldırılmış olduğu anlaşıldığından, bu nitelikteki bir kaldırma kararının iptal kararındaki gerekçeyi de berteraf etmesi düşünülemez.
Açıklanan nedenlerle; bir büyükşehir belediye sınırlarının, 1580 sayılı Belediye Kanunu'nun 5 inci maddesinin değişik B fıkrası gereğince, komşu ilçe belediyeyi sınırları içine almak suretiyle değiştirilmesine, mevcut yasal boşluk karşısında olanak görülmediği görüşüne varılmakla dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 7.6.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.