9. Hukuk Dairesi 2021/2600 E. , 2021/6604 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, iş sözleşmesinin ... Site Yönetimi ile yapıldığını ancak ... ...’da bulunan ... konutlarının yönetim hakkı ve yetkisinin halen ...’na ait olduğunu, konutların ... adına ... Konut A.Ş. tarafından yönetildiğini, site yönetiminin de anılan şirkete bağlı olduğunu ve davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını davalı işyerinde kapıcı olarak çalışırken iş akdinin işveren tarafından haksız olarak feshedildiğinden bahisle fazla çalışma ve yıllık izin alacakları ile bazı işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalıların Cevaplarının Özeti:
Davalılardan ..., taraflarından, 18.02.2009 tarih ve 877 sayılı Başkanlık Makam oluru ile ... ... Toplu Konutlarında Yönetim ve Denetim Kurulları oluşturulduğunu, ... Konut A.Ş.’ye hizmet alım sözleşmesi ile sitenin yönetim hizmetlerini yürütmek üzere yetki verildiğini, ihtilaf konusu işlemlerin ... Konut A.Ş. ile site yönetimi tarafından gerçekleştirildiğini, müvekkili idarenin herhangi bir bilgisinin bulunmadığını, yetki devri neticesinde davacının işe alım ve ücret ödemelerinden ... Konut A.Ş.’nin sorumlu olduğunu, müvekkili idareye husumet tevcih edilmesinin yerinde olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalılardan ... Site yönetimi, davacının yıllık izin, fazla mesai, hafta tatili ve genel tatil ücreti talebinin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, çalıştığı süre boyunca fazla mesai ücreti alacağının bulunmadığını, çalıştığı fazla mesai sürelerinin puantaj cetvellerine aktarıldığını ve kayda dayalı çalışmaların karşılığının ücret bordrosuna yansıtılarak ödendiğini, davacının ücret bordrolarını ön koşulsuz imzaladığını, sitede 56 daireden müteşekkil 3 bloğun hizmetini ifa ettiğini, tüm blokların kaloriferli olduğunu, kalorifer kazanlarının otomasyon sistemi ile çalıştığını, ısı derecesinin ve kömür sevkinin otomatik olarak ayarlandığını, personelin kış aylarında her gün otomatik kazana 2 veya 3 defa kömür bırakıp 1 defa kül çıkardığını bu nedenle kalorifer yakışından kaynaklanan fazla mesai durumunun söz konusu olmadığını savunmuştur.
Davalılardan ... Şirketi, müvekkili şirketin site yöneticisi ya da dışarıdan atanan yönetici olmadığını, idare tarafından atanan site yönetim kuruluyla yaptığı hizmet sözleşmesi çerçevesinde “vekil” sıfatıyla sitenin yönetim organizasyonunu gerçekleştirdiğini, istihdam edilen personelin site yönetimiyle sözleşme yaptıklarım ve site yönetimi adına açılan Sosyal Güvenlik Kurumu siciline kaydedildiklerini, müvekkili şirketin sürekli olarak site yönetiminin hizmetinde bulunan hiçbir personelinin mevcut olmadığını, şirketin site yönetimini temsilen imza yetkisi aldığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacı vekilinin aynı davalılara yönelik, aynı dönem için fazla mesai, hafta tatili ve genel tatil ücreti için ... 2. İş Mahkemesinde açmış olduğu 2013/728 esas sayılı dava ile eldeki dava birleştirilerek, davacının 28.04.2010-02.01.2012 tarihleri arasında davalı işveren nezdinde çalıştığı, tanıkların davacının fazla çalışma yaptığını beyan etttiği, işyerinin ve işin fazla çalışmaya müsait olması durumu da göz önünde tutularak davacının kalorifer yakma döneminde (1 Kasım-31 Mart) haftada 21 saat fazla çalışma yaptığı ve ücretinin ödenmediği, bilirkişinin belirlediği ulusal bayram genel tatil ücreti ve hafta tatili ücreti alacağının ödenmediği ancak davacının yıllık izin talebinin yerinde olmadığı gerekçesi ile davanın ... ve ... yönünden kısmen kabulüne, diğer davalı ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği yönünden ise husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine dair verilen karar, davalılar ... ve ... vekillerinin temyizi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesinin 30.03.2016 tarihli, 2015/5580 esas – 2016/7544 karar sayılı ilâmıyla, yıllık izin alacağı reddedilmesine rağmen davalı ... yararına avukatlık ücretine hükmedilmemesinin ve işveren sıfatı taşımayan davalı ... hakkındaki davanın reddine karar vermek gerekirken kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçeleriyle bozulmuştur. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, yazılı gerekçe ile davalılar ... ve ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. aleyhine açılan asıl davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine, davalı ... yönünden ise davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04/02/1959 tarihli ve 1957/13 esas, 1959/5 karar ile 09/05/1960 tarihli ve 1960/21 esas, 1960/9 karar sayılı kararlarında belirtildiği üzere, Yargıtay’ca maddi hata sonucu verilen bir karara mahkemece uyulmasına karar verilmesi halinde dahi usulü kazanılmış hak oluşmaz ve Yargıtay’ın maddi hatalı kararından dönülmesi mümkündür.
Somut uyuşmazlıkta, Yargıtay (kapatılan) 7. Hukuk Dairesi’nin 30.03.2016 tarihli ve 2015/5580 esas - 2016/7544 karar sayılı ilamıyla davalılar ... ve ... vekillerinin temyizi üzerine Mahkeme hükmünün işveren sıfatı taşımayan davalı Toki hakkındaki davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile bozulmasına karar verilmiş ise de; ... adına hareket eden ... ... 1,2,3 ve 4. Etap ... Konutları Geçici Site Yönetim Kurulu Başkanlığı ile aynı zamanda davalı ... Başkanlığının iştiraki de olan ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. arasında imzalanan 06.03.2009 tarihli ... ... 1. , 2. , 3. ve 4. Etap ... Konutları Geçici Site Yönetim Kurulu Başkanlığı Hizmet Alım Sözleşmesi ile site yönetim organizasyonunun kurulması ve site yönetim hizmetlerinin yapılması işlerinin davalı ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş.’ne devredildiği ve ek protokoller ile işin süresinin 31.03.2013 tarihine kadar uzatıldığı anlaşılmaktadır. Henüz kat mülkiyetine geçmeden ve ..."nın sorumluluğundaki sitenin yönetim işlerinin ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş.’ne devredilmesi nedeniyle bu dönem bakımından davalılar ... ile ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulduğunun kabulü gerekir. Buna göre de, dava konusu işçilik alacaklarından davalı ... Başkanlığının devirden önceki dönem bakımından asıl işveren sıfatı ile devirden sonraki dönem bakımından ise Toplu Konut İdaresi Başkanlığının asıl işveren ve ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş.’nin ise alt işveren sıfatı ile müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarının ve özellikle Mahkemenin ilk kararında ... Şirketi yönünden husumetten red kararı verilmiş ve bu karar davacı tarafça temyiz edilmemiş ise de; diğer davalı mevkîinde olan Şirketlerin temyize gelmesi ve husumetten red kararının sorumluluklarına etkili olması karşısında bu durumun davacı lehine usulî kazanılmış hak bahşetmeyeceğinin değerlendirilmeye tabi tutulmadığın anlaşılmaktadır.Anılan sebeplerle, Yargıtay (kapatılan) 7. Hukuk Dairesi’nin 30.03.2016 tarihli ve 2015/5580 esas - 2016/7544 karar sayılı ilamında belirtilen ;“ Davalı ... 28.04.2010 tarihinde işyerini davalı ... Yönetimine devretmiş olup, davacı devir tarihinden sonraki 28.04.2010-2.01.2012 tarihine kadar olan işçilik alacaklarını talep etmiştir. Bu durumda işveren sıfatı taşımayan davalı ... hakkındaki davanın reddine karar vermek gerekirken kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir. ” yönündeki bozma gerekçesinin yukarıda yapılan açıklamalar uyarınca maddi hataya dayandığı, yukarıda detaylı olarak açıklandığı üzere ; henüz kat mülkiyetine geçmeden ve ..."nğn sorumluluğundaki sitenin yönetim işlerinin ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş.’ne devredilmesi nedeniyle bu dönem bakımından davalılar ... ile ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulduğunun kabulü gerekir. Buna göre de, dava konusu işçilik alacaklarından davalı ... Başkanlığının devirden önceki dönem bakımından asıl işveren sıfatı ile devirden sonraki dönem bakımından ise Toplu Konut İdaresi Başkanlığının asıl işveren ve ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş.’nin ise alt işveren sıfatı ile müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları değerlendirilmelidir.
2-Taraf ehliyeti 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/1-d maddesi gereğince dava şartlarındandır ve davanın her aşamasında ileri sürülebilir. Taraflarca ileri sürülmese dahi gerek Mahkemece, gerekse Yargıtayca tarafların bu yönde bir savunmasının olup olmadığına bakılmaksızın kendiliğinden göz önünde tutulur. Buradan hareketle, davalı ... Site Yönetiminin açılan davada taraf sıfatı bulunup bulunmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Site/apartman yönetimlerinin tüzel kişiliği bulunmadığından, kural olarak site/apartman yöneticisi ya da yönetim kurulunun dava ve taraf ehliyeti bulunmamaktadır. Yönetici ya da site/apartman yönetimi ancak 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun tanıdığı yetkiler dahilinde dava açma hakkını kullanabilir.
Somut uyuşmazlıkta, dava konusu dönemde söz konusu sitede henüz kat mülkiyeti kurulu olmayıp, dolayısıyla ... Geçici Site Yönetimi adı altında oluşturulan yönetim Kat Mülkiyeti Kanununa göre oluşturulan bir yönetim değildir. ... tarafından görevlendirme şeklinde oluşturulan geçici bir yönetimdir. Nitekim, davalı ... Başkanlığının 18.02.2009 tarih ve 877 sayılı Başkanlık Makamı Olur’u ile ... ... 1,2,3,4. Etap Toplu Konutlarında geçici yönetim ve denetim kurullarının oluşturulduğu, 25.04.2011 tarih ve 2230 sayılı Başkanlık Makamı Olur’u ile yönetim kurulunda üye değişikliği yapıldığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca tüzel kişiliği bulunmayan ve bu nedenle dava ve taraf ehliyeti söz konusu olmayan ... Geçici Site Yönetimi aleyhine dava açılması mümkün değildir. Sözü edilen yönetim tarafından yapılan eylem ve işlemlere karşı Toplu Konut İdaresi Başkanlığının sorumlu olacağı açıktır.
Her ne kadar aynı işyeri ile ilgili olarak açılan benzer dosyalarda söz konusu yönetimin sorumluluğuna dair verilen kararlar Dairemizce onanmış ise de, yukarıda belirtilen hususlar gözönüne alınarak yeniden yapılan değerlendirme sonucunda, ... tarafından görevlendirme ile geçici yönetim şeklinde oluşturulan ... Site Yönetiminin dava ve taraf ehliyeti bulunmadığı anlaşıldığından davalı ... Site Yönetimi hakkında açılan davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Yukarıda belirtilen hususlar gözönünde bulundurularak davalıların sorumluluklarının belirlenmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.