BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 30. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 14. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, 15/07/2008-17/01/2014 tarihleri arasında elektrik teknisyeni/havai hat ustası olarak çalıştığını, arıza, onarım ve bakım işlerinin davalının asli işi olduğundan davacının baştan itibaren davalı işverenin işçisi olduğunu, davacının 31/08/2013 tarihine kadar devreden işveren yanında çalıştığını, bu tarih itibariyle ... Elektrik Dağıtım A.Ş’nin özelleştirilmesiyle birlikte tüm hisselerin diğer davalı tarafından ihale suretiyle alınması sonucunda davacının tüm hak ve alacaklarının devralan işverene geçtiğini, davacının fazla mesai, hafta tatili ücretlerinin Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine göre hesap edilerek davacıya ödenmesi gerektiğini, davalı asıl işverenin işçisi sayılması gerektiğinden aradaki ücret farklarının, ikramiye ve diğer sosyal hakların kendisine ödenmesini talep ettiklerini, iktisadi devlet teşekkülü olan davalı ...’deki tüm çalışma süresine ilişkin 6772 sayılı Yasadan kaynaklanan ilave tediye alacağının, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere hizmet akdinden kaynaklanan alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:
Davalılar vekili, davanın davalı ... açısından husumet yönünden reddi gerektiğini, davalı .... ile davacı arasındaki iş akdinin 01/09/2013 tarihinde kurulduğunu, hizmet süresinin 1 yılın altında olduğunu, davacının müvekkili şirket çalışanı olmayıp özel hukuk tüzel kişiliğine sahip yüklenici firmalarda çalışma yürüttüğünden ilave tediye alacağına hak kazanamayacağını savunarak davacının davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, davalı tarafın istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Taraflar arasında, davacının yıllık izin ücreti alacağının miktarı noktasında uyuşmazlık vardır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31. maddesinde hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir, soru sorabilir, delil gösterilmesini isteyebilir şeklinde düzenleme yapılarak hakime yargılama sonunda doğruya ulaşma görevini yüklemiştir. Anayasamızın 141. maddesine göre, yargı basit, çabuk ve ucuz gerçekleşmelidir. Devlet yargının basit, ucuz ve çabuk gerçekleşmesi için gerekli düzenlemeleri yapmak durumundadır. Zira hakkın tanınması ve korunmasındaki gecikmeler, hukuk devleti ilkesi ile uyumlu değildir, adil yargılanma hakkını ihlâl eder. Bu sebeple yargılama sonucunda ulaşılacak hüküm, doğru, gecikmemiş ve kendisinden beklenen etkiyi gösteren bir niteliğe sahip olmalıdır. Bundan dolayı belirsiz vakıaların açıklattırılmasına, eksikliklerin hâkim tarafından işaret edilerek taraflarca giderilerek yargılamanın uzatılmasının önüne geçilmesine ilişkin hâkimin davayı aydınlatma yükümlülüğü bulunmaktadır. Usul hukuku için haksızlığın önlenmesinin anlamı, doğru hüküm kurulmasıdır. Bu hususta yapılacak bir inceleme içinse, tarafların iddialarını eksiksiz ve zaman, yer gibi somut unsurlarıyla tam bir açıklık içinde yargılamaya getirmeleri gerekmektedir. Doğru hüküm kuramama, bazen ise zayıf olan tarafın bir usuli hakkı bilmiyor olması dolayısıyla söz konusu olmaktadır. Böyle bir durumda, hakkın özünün, usule kurban edilmesi mümkün olmadığından, tarafın bir vakıayı bütün ayrıntılarıyla getirmemiş olması dolayısıyla yargılamanın doğru ve adil bir hüküm kurmaya elverişli olacak şekilde aydınlatılmamış olması durumunda hâkim devreye girecek ve söz konusu usûlî olanağı tarafa hatırlatacaktır.
Somut olayda davacı vekili yıllık izin haklarının kullandırılmadığını iddia etmiştir. Mahkemece,davacının yıllık izin kullandığını gösteren herhangi bir belge bulunmadığı gerekçesiyle davacının toplam hizmet süresine göre 5 yıl 6 ay 2 günlük dönemde hiç izin kullanmadığı gerekçesiyle 82 gün yıllık izin hakkının bulunduğu kabul edilerek yıllık ücretli izin alacağı hüküm altına alınmıştır.
Mahkemece, davacının davayı somutlaştırma yükü (HMK m.194), hakimin de davayı aydınlatma yükümlülüğü (HMK m. 31) bulunduğu göz önüne alınarak, davacının 5 yıllık çalışma süresi boyunca hiç yıllık izin kullanmadığı hayatın olağan akışına aykırı olduğundan, davacının çalışma süresi boyunca hiç ücretli izin kullanıp kullanmadığı, kullanmış ise ne kadar izin kullandığı konularında beyanı alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurularını esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 22.03.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.