9. Hukuk Dairesi 2021/2153 E. , 2021/6186 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... Büyükşehir Belediyesi ESHOT Genel Müdürlüğü vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının ... Büyükşehir Belediyesi ESHOT Genel Müdürlüğü’ne ait işyerinde (ESHOT 3. Bölge Bornova Hareket Müdürlüğü) 01.04.2008 tarihinden itibaren otobüs hat şoförü olarak çalıştığını, davacının çalışması ... A.Ş. üzerinden gösterilerek işçilik hak ve alacaklarının kayba uğratıldığını, davacının ... ve bağlı ESHOT Genel Müdürlüğü’nce sınav ve eğitimlere tabi tutularak işe kabul edildiğini, davacının baştan itibaren ... ve bağlı ESHOT Genel Müdürlüğü’nün işçisi olduğunu, davalılardan ... ile bağlı ESHOT Genel Müdürlüğü’nün ihtiyaç duyduğu personeli talep üzerine veya hizmet alım ihalesi yoluyla diğer davalı ... A.Ş.’den temin ettiğini, davalılar arasında organik ve ekonomik bağ olduğunu, söz konusu şirketlerin ...’nın bağlı şirketleri olduğunu, ... ve ESHOT Genel Müdürlüğü’nün sözde hizmet alım ihalesi yoluyla ... A.Ş.’den işçi temin ettiklerini, işçilerin ne işe başlama safhasında ne de çalışması boyunca ... A.Ş. ile işçi işveren ilişkisi içinde bulunmadıklarını, ... A.Ş.’nin sadece maaş bordrosunda ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na karşı işveren olarak gözüktüğünü, işe alınan personelin görevlendirilmesi, çalışma saatleri, araç ve gereçleri ile her türlü ekipmanının ... ve bağlı ESHOT Genel Müdürlüğü tarafından sağlandığını ve belirlendiğini, ... ile diğer davalı arasında anlaşmalı olarak yapılan hizmet alım ihalesinin muvazaalı olduğunu, asıl işverenin ... ile bağlı ESHOT Genel Müdürlüğü olduğunu, ... A.Ş.’nin sözde hizmet alım ihalesi ile temin edilen yaklaşık 3.500 personelinin ... ve ESHOT Genel Müdürlüğü bünyesinde onların belirlediği departmanlarda ve çalışma koşullarında kadrolu işçilerle aynı işi yaptığını, işe alınacak işçilerin eğitim ve seminerleri ile sözlü ve uygulamalı sınavlarının ... ve ESHOT Genel Müdürlüğü tarafından yapıldığını, işe alınan personele ... ve ESHOT Genel Müdürlüğü tarafından şoför numarası ve Eshot kimliği verilerek şoförlerin kendi kadrolu işçileri için kullanılan personel takip sistemine dahil edildiğini, davacı ve diğer çalışan bütün personelin görevlendirmelerinin, çalışma güzergahlarının online olarak ESHOT Genel Müdürlüğü tarafından yapıldığını, şoförler hakkında başlatılan soruşturmaların yürütülmesi, kontrol ve kaza raporlarının tutulması, alkol kontrolleri, zimmetlerinin yapılması, hafta tatili, yıllık izinlerin kullandırılması, puantaj kayıtlarının tutulması, iş tevzi listesi, günlük yevmiye cetveli, disiplin cezalarının verilmesi gibi işlemlerin ... ve ESHOT Genel Müdürlüğü tarafından yapıldığını, Belediyeler Kanunu’nun 67. ve İş Kanunu’nun 2/8.maddeleri uyarınca bir işin veya hizmetin alt işverene verilmesi mümkün olsa da bu hususun muvazaa iddialarının araştırılmasına engel teşkil etmeyeceğini, hizmet alımı ile hizmetin yürütülmesi için personel temininin farklı olgular olduğunu, iş mevzuatının yasakladığı ticari amaçlı işçi teminine olanak sağlayan hizmet alım ihale sözleşmelerinin muvazaalı olup geçersiz olduğunu, ... A.Ş.’nin resmi internet sitesindeki tarihçesinde “bugün itibariyle ... A.Ş. 5900 personel mevcudu ile İBB, Eshot ve İzsu’ya personel temin etmektedir.” İfadesinin yer aldığını, muvazaa davaları açıldıktan sonra bu ifadenin kaldırıldığını, kamu kurumları tarafından kamusal yükümlülüklerden kaçmak ya da işçilerin iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi yapma hakkını engellemek yahut çalışma mevzuatından kaynaklana haklarını kısıtlamak ya da ortadan kaldırmak için tarafların gerçek iradelerini gizleyen hizmet alım sözleşmelerinin muvazaalı olduğunu, muvazaaya dayanan bir ilişkide işçinin gerçek işverenin işçisi olmakla kıdem ve unvanının dışında bir kadro ile ve diğer işçilerle aynı ücreti talep edemeden çalışmasının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu, yine koşulları oluşmasına rağmen işçilerin toplu iş sözleşmesinden yararlanamamasının sendikal hakları engellediğini, muvazaalı ilişkiyle davacının bütün hak ve alacaklarının kısıtlandığını, aylık ücret, gece çalışması, fazla çalışma ücreti, genel tatil, ulusal bayram ve ikramiye alacakları yönünden zarara uğradığını, ... A.Ş.’de çalışıyor gösterildiğinden Belediye-İş değil Genel-İş Sendikasına üye olduğunu ve ESHOT Genel Müdürlüğü ile Belediye İş Sendikası arasında düzenlenen Toplu İş Sözleşmesi"nden yararlanamadığını, aylık brüt maaşı 2.139,00 TL olup ESHOT Genel Müdürlüğü’nün kadrolu hat şoförlerinden oldukça düşük olduğunu, yemek ve yakacak yardımı, akıllı kart ve sürücü kart primi, öğrenim yardımının Eshot işçilerinden daha düşük olduğunu, vardiya tazminatı, risk-sorumluluk zammı ve iş güçlüğü zammı, ilave tediye ve ikramiye, teşvik primi ve bayram yardımlarını ise hiç alamadığını, davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu iddia ederek; davacının baştan itibaren ... ve bağlı ESHOT Genel Müdürlüğü’nün işçisi sayılarak ücret, gece çalışması, fazla çalışma, genel tatil, ulusal bayram ve hafta tatili ücreti ile fark ücret, Toplu İş Sözleşmesin"den kaynaklanan ve hiç ödenmeyen vardiya tazminatı, risk-sorumluluk zammı, iş güçlüğü zammı, ilave tediye ve ikramiye, üretim teşvik primi, bayram yardımı, Toplu İş Sözleşmesi"nden kaynaklanan ve eksik ödenen giyim yardımı, süt-yoğurt yardımı, temizlik yardımı, yakacak yardımı akıllı kart ve sürücü kart primi, öğrenim yardımı farkları alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:
Davalılar, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Yerel Mahkemenin ilk kararı, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesi’nin 19.12.2019 tarih ve 2019/8930 Esas, 2019/23854 Karar sayılı ilamıyla, ilave tediye alacağının eksik kayıtlar da getirtilerek tekrar hesaplanması gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davalı ... Belediyesi ESHOT Genel Müdürlüğü vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı ... Belediyesi ESHOT Genel Müdürlüğü"nün aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Mahkemece kabul edilen alacak miktarının toplam 1.173,00 TL olması karşısında, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13. maddesine uyarınca davacı lehine 1.173,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, 3.400,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesi hatalı olup, bozma sebebi ise de, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hükmün 6100 sayılı HMK.nın geçici 3/2. maddesi yollaması ile HUMK. nın 438/7. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ:
Hüküm fıkrasının davacı lehine verilen vekalet ücretine ilişkin 4 numaralı bendindeki “3.400,00” miktarının çıkartılarak yerine “1.173,00” miktarının yazılmasına, hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.