12. Hukuk Dairesi 2016/21552 E. , 2017/13191 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkikinin alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden Daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı vekilinin, icra mahkemesine başvurusunda, üçüncü kişi ..."ün İİK’nun 89/1 haciz ihbarnamesine kötü niyetli olarak itiraz ettiğini ileri sürerek tazminata mahkum edilmesini talep ettiği, mahkemece, yapılan yargılama sonunda tazminat talebinin reddine karar verildiği görülmüştür.
İİK.nun 89/4. maddesinde; "Üçüncü şahıs, haciz ihbarnamesine müddeti içinde itiraz ederse, alacaklı, üçüncü şahsın verdiği cevabın aksini icra mahkemesinde ispat ederek üçüncü şahsın 338. maddesinin 1. fıkrası hükmüne göre cezalandırılmasını ve ayrıca tazminata mahkum edilmesini isteyebilir. İcra mahkemesi tazminat hakkındaki davayı genel hükümlere göre halleder" düzenlemesi yer almaktadır. Kanun hükmünde yer alan tazminatın konusu, haciz ihbarnamesine karşı üçüncü kişinin gerçeğe aykırı beyanda bulunması sebebiyle takip alacaklısının uğradığı zarardır. Bu davada üçüncü kişinin gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunu davacı takip alacaklısı ispat etmelidir. Üçüncü kişinin beyanının aksi, İİK.nun 68. maddesinde sayılan belgelere bağlı olmaksızın her türlü delille ispat edilebilir. Anılan maddenin açık hükmü gereğince; icra mahkemesince, genel hükümlere göre yargılama yapılarak sonuca gidilmelidir.
Somut olayda, üçüncü kişi ..."ün borçlu ......Ltd. Şti. ile yapmış olduğu 12.05.2011 tarihli satış sözleşmesi ile 20.000,00 TL"ye borçlu şirketten tekne satın almış olduğunu, 23.600,00 TL bedelli fatura düzenlendiğini tekne bedelini borçlu şirketin isteği üzerine şirket yetkilisinin oğluna çeşitli tarihlerde ödediğini beyan ederek toplam 17.000,00 TL tutarında üç adet dekont ibraz ettiği, ancak dekontlarda tekne ödemesine ilişkin olduğuna dair bir açıklama olmadığının görüldüğü, taraflarca sunulan belgelerin bilirkişiye tevdi edildiği, 07.03.2016 tarihli bilirkişi raporunda, dekontlarda tekneye dair herhangi bir açıklama olmaması nedeniyle borcun bulunmadığının kanıtlanamayacağını, takip borçlusu ......Ltd. Şti."nin tekne ile ilgili sözleşme ve ödeme tarihlerindeki ticari defterleri sunulmadığından incelenemediğini, bu nedenle de davalı üçüncü kişi ..."ün takip borçlusuna borçlu olup olmadığının tespit edilmediğinin bildirildiği görülmüştür.
HMK.nun “Üçüncü kişinin belgeyi ibraz etmemesi” başlıklı 221. maddesinde; “(1) mahkeme, üçüncü kişi veya kurumun elinde bulunan bir belgenin taraflarca ileri sürülen hususun ispatı için zorunlu olduğuna karar verirse, bu belgenin ibrazını emreder.
(2) Belgeyi ibraz etmesine karar verilen herkes, elindeki belgeyi ibraz etmek; belgeyi ibraz edememesi hâlinde ise bunun sebebini delilleri ile birlikte açıklamak zorundadır. Mahkeme yapılan açıklamayı yeterli görmezse, bu kimseyi tanık olarak dinleyebilir.
(3) Belgeyi ibraz zorunda olanlar, tanıklıktan çekinmeye ilişkin hükümlere göre, belgeyi ibrazdan veya bu konudaki tanıklıktan çekinebilirler. Belgeyi ibraz veya bu konuda tanıklık yapmak zorunda olanlar hakkında, tanıklara ilişkin hükümler uygulanır.” düzenlemesi yer almaktadır.
O halde mahkemece, üçüncü kişi ... tarafından tekne bedelinin ödendiği ileri sürüldüğüne göre ispat külfetinin ödeme iddiasında bulunan üçüncü kişide olduğu gözetilerek, borçlu ......Ltd. Şti."nin ticari defter ve kayıtlarının HMK.nun 221. maddesi uyarınca ibrazı sağlanarak, üçüncü kişi ..."ün dosya borçlusu ......Ltd. Şti."ne tekne satışı ile ilgili ödeme yapılıp yapılmadığının, 89/1 haciz ihbarnamesi tebliğ edildiği tarih itibariyle borcu bulunup bulunmadığının tespit edilmesi için borçlu şirketin ticari defter ve kayıtları incelenerek yeniden bilirkişi raporu alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
Öte yandan, İİK.nun 89/4. maddesi uyarınca icra mahkemesi tazminat hakkındaki davayı genel hükümlere inceler. Buna göre dava dilekçesinde talep edilen tazminat miktarı ve dava değerinin gösterilmesi, buna göre de davacının nispi harç yatırılması gerekir.
Bu durumda mahkemece, öncelikle HMK.nun 31. maddesi uyarına davacı alacaklıdan talep ettiği tazminat miktarının açıklattırılıp eksik harç tamamlattırıldıktan sonra genel hükümler çerçevesinde yargılamaya devam edilmesi gerekirken, bu husus gözardı edilerek eksik inceleme ile sonuca gidilmesi de doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK"nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26/10/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.