Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 15.1.1993- 31.5.2002 tarihleri arasında çalıştığının tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara toplana delilere hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalıların tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacının temyizine gelince;
Dava, davacının davalılara ait iş yerinde 15.1.1993-31.5.2002 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak geçen Kuruma kayıt ve tescil edilmeyen hizmetlerinin tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece,davanın kısmen kabulune karar verilerek davacının 02.02.1998 yılından önceki çalışmalarının tespiti ile ilgili talebi yönünden 5 yıllık hak düşürücü süreye uğradığından bahisle reddine,davacının 02.02.1998- 15.3.1998- 1.3.2000, 1.30.6.2000- 10.12.2000 tarihleri arasında davalılardan Ş. Ltd.şirketi, 31.1.20001- 5.4.2001,31.8.2001-14.11.2001 tarihleri arasında B.A.Ş’ne ait iş yerinde çalıştığının tesbitine karar verilmiştir.
Bu yönü ile davanın yasal dayanağı belirgin olarak 506 sayılı Yasa’nın 79/10. maddesidir. Anılan maddede yönetmelikle tespit edilen belgeler işveren tarafından verilmeyen sigortalılar çalıştıkları hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde dava açacakları hükmü öngörülmüştür. Anılan maddede belirtildiği üzere, yönetmelikle tespit edilen belgelerin (işe giriş bildirgesi,dönem bordrosu verilmesi ) verilmesi durumunda 5 yıllık hak düşürücü süreden bahsedilemeyeceği açık-seçiktir. Somut olayda, davacı ile ilgili olarak 15.1.1993 10.11.1994 tarihlerinde ...sigorta sicil nolu davalılardan A.Ş. adına kayıtlı Şekeroğlu Ticaret ünvanlı iş yerinden,15.3.1998,28.2.2000 tarihlerinde Şekeroğlu Ltd.şirketi 5.4.2001,14.11.2001 tarihlerinde B.Otomotiv A,Şye ait iş yerinden işe giriş bildirgesinin verildiği ve davacının askerlik öncesi 15.1.1993-30.11.1993tarihleri arasında askerlik sonrası da 10.11.1994-2.2.1998 tarihleri arasında kısmi bildirimlerin yapıldığı 10.11.1994 tarihli işe girişten sonra çıkışın 2.2.1998 tarihinde bildirildiği dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca, ilk işe giriş bildirgesinin verildiği 15.1.1993-2.2.1998 tarihleri arasındaki
dönem yönünden 5 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğinden söz edilemeyeceği ortadadır.Bu nedenle bu döneme ilişkin talebin hak düşürücü süre yönünden reddi doğru değildir. Ayrıca, askerlik süresi içerisinde aynı işveren emrinde çalışmak koşuluyla hizmet akdi askıya alınmış sayılır. Bir sigortalının askere gitmeden önce çalıştığı işyerine askerliğe müteakip girmesi durumunda hizmet akdi mecburi hizmet nedeniyle kesilmiş olduğundan artık hak düşürücü sürenin oluştuğundan bahsedilemez.
506 sayılı Yasa’nın 79/10. maddesinde bu tür hizmet tesbiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında, resmi belge veya yazılı delillerin bulunması, sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki, bu tür kanıtların bulunmaması, salt bu nedene dayalı istemin reddine neden olmaz. Somut bilgilere dayanması, inandırıcı olmaları koşuluyla, Kuruma bildirilen dönem bordroları tanıkları veya iş ilişkisini bilen veya bilmesi gereken işverenler tarafından Kurum’a bildirilen komşu işyerleri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen kimi diğer kanıtlarla dahi sonuca gitmek mümkündür.
Somut olayda, davacının, tesbiti istenilen 15.1.1993-31.5.2002 tarihleri arasında 1.3.1993-1.10.1994 tarihleri arasında geçen askerlik süresi hariç önce şahıs işletmesi olarak A.Ş.yanında Ş.T. ünvanlı Fidanlık Karşısı No:81Osmaniye adresinde kurulu iş yerinde çalıştığı daha sonra aynı adreste, şahsa ait işyerinin ünvan değişikliği yaparak Ş. Otomotiv Ltd. Şirketine dönüşmesi ile çalışmaya şirket yanında devam ettiği son olarak ta yine kurucuları arasında A.Ş.İn bulunduğu 30.10.2000 tarihinde Adana da kurulan B.Otomativ A.Ş.ne ait iş yerinde çalışmaya devam ettiği işe giriş bildirgeleri, bordro tanıkları ifadesi ve tüm dosya kapsamı ile sabittir.Her ne kadar davalı tanıkları davacının askerlik sonrası tekrar davalı iş yerinde çalışmaya başlamasına rağmen bir müddet sonra doğuya gittiği ve uzun süre doğuda çalıştığını iddia etmişse de,davacının davalılara ait iş yerinden 1993-2002 yılları arasında her yıl bildirimin yapıldığı ancak bu bildirimin yıllık ortalama 120-180 günler arasında değiştiği dolayısıyla uzun süre doğuda çalıştığı yönündeki beyanın inandırıcı olmadığı anlaşılmıştır.
Yapılacak iş, davacının,askerlik süresinin ve Kuruma bildirilen sürelerin dışlanarak davacının 15.01.1993-31.5.2002 tarihleri arasında davalılara ait işyerinde aralıksız çalıştığının tesbitine karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın ve özellikle maddenin açıklığı karşısında nedenleri ve dayanakları gösterilmeden işe giriş bildirgesinin verildiği ve kısmi bildirimlerin yapıldığı 02.02.1998 tarihinden önceki dönemin hak düşürücü süreye uğradığından bahisle yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davalılardan işverenlere yükletilmesine, 25.3.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.
