BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2020/822 Esas 2020/711 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/822
KARAR NO: 2020/711
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 22/01/2020
NUMARASI: 2019/219 Esas- 2020/51 Karar
DAVA: İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 01/09/2020
İlk derece mahkemesince verilen dava şartı noksanlığından usulden reddine yönelik hükmün davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; davalının iki ortak ile anonim şirket kurduğunu ve yatırımcı arayışına girdiğini, yatırımcıların şirketin kuruluş amacına yönelik olması şartı ile yatırım yaptıklarını ancak davalının sermayeleri başka amaçlarla kullandığını, Hamburg Asliye Ceza Mahkemesi’nin 09/04/2013 tarihli ve 620 KLs 1/11 ve 5500 Js 24/06 (5550) sayılı kararı ile davalı aleyhine dolandırıcılık suçundan 5 yıllık mahkumiyet kararı verildiğini, davalının yatırımcıları bu şekilde dolandırdığının Alman mahkemesince verilen ceza mahkumiyeti kararıyla sabit olduğunu, şirkete para yatıranlar arasında müvekkili davacının da bulunduğunu, davalı hakkında Almanya Hamburg Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 15/07/2008 tarihinde 12.40’da tüketici iflası açıldığını, akabinde alacaklıların alacaklarını iflas masasına yazdırdıklarını, müvekkilinin alacağını zamanında 01/09/2008 tarihinde iflas masasına yazdırdığını, sonuç itibariyle müvekkilinin davalıdan 25.806,54 euro alacağı bulunduğunu, davalının Almanya'daki iflas tasfiyesinde kötü niyetli olarak Muğla-Bodrum-...'de ... ada, ... parselde bulunan 1.781,54 m²'lik taşınmaz malvarlığını beyan etmediğini, Hamburg Sulh Hukuk Mahkemesi’nin iflas mahkemesi olarak verdiği 18/03/2015 tarihli yazısı ve ekindeki alacaklı ile borçluyu gösteren tablo’nun İİK.’nun 68. maddesi kapsamında bir belge olduğunu, davalı aleyhine İstanbul ... İcra Müdürlüğünün ... sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalının borca itiraz ettiğini belirterek itirazın iptali ile takibin devamına, davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili davalının Berlin-Almanya’da ikamet eden bir “gerçek kişi” olduğunu, davacının da Almanya’da yaşayan ve dava dışı ...'den alacaklı olduğunu iddia eden bir “gerçek kişi” olduğunu, dava dışı ...'nin de Almanya’da faaliyet gösteren bir şirket olduğunu, Hamburg Asliye Hukuk Mahkemesi kararında davacının ..., davalının ise ... olduğunun açıkça anlaşıldığını, davalı müvekkilinin ...'nin yetkilisi olduğunu bu nedenle davada iddia edilen ticari ilişkide şahsen (aslen) sorumlu olmasının mümkün olmadığını, ticari ilişkide taraf olmayan müvekkiline karşı husumet yöneltilemeyeceğini, mahkemenin yetkili olmadığını, yetkili mahkemenin davalının yerleşim yeri olan Berlin Mahkemeleri olduğunu, görevli mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu, alacağın 2005 yılına ait bir ticari ilişkiden kaynaklandığını, davanın zamanaşımına uğradığını, davacının tanıma ve tenfiz gibi hukuki başvuru hakkı varken Türkiye'de yeniden dava açmasının kötü niyetli olduğunu, davacının dava ile ilgisi bulunmayan Hamburg Sulh Hukuk Mahkemesinin belgeleri dışında başka bir belge de sunmadığını belirterek davanın öncelikle usulden ve sonrasında ise esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, akdin yapıldığı ve ifa edildiği, haksız fiilin işlendiği, zararın meydana geldiği, zararın meydana gelme ihtimalinin bulunduğu, zarar görenin yerleşim yeri, davalının yerleşim yeri gibi hiçbir durumun Türkiye’de bulunmadığı, zarar görenin şirket merkezinin bulunuduğu yer mahkemesi yetkili olduğundan ve şirketin bulunduğu yer Almanya olduğu, davalı vekilinin yasal süresi içerisinde dosyaya sunduğu cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunduğu, Türk Mahkemelerinin yargı hakkı bulunmadığı gibi, davalı tarafın süresinde yetki itirazında bulunarak davanın usulden reddini istemiş olduğundan, Türkiye Cumhuriyeti Mahkemeleri’nin yargı hakkının bulunmadığı tespit edildiği Türk Mahkemelerinin yargı hakkının bulunmasının HMK.’nun 114/1-a maddesine göre dava şartı olduğundan, HMK.’nun 115/2. maddesi gereğince dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davalının 2. adresinin bulunduğu, Türkiye ile olan organik bağlantılarının hiçbir şekilde irdelenmediğini, ortada bir ceza mahkumiyeti bulunduğunu,yerel mahkemenin gerekçesinin aksine davalının itirazına gerekçe gösterdiği TTK'nın 561. Maddesinde de belirlenen yetki kuralının HMK.'da belirlenen genel yetki kuralına ek bir seçenek olarak sunulduğunu, yerleşik Yargıtay kararları uyarınca bunun bir kesin yetki kuralı olmadığını, haksız fiilin etkilerini Türkiye'de gösterdiğini, davalının Alman Hukukuna göre kişisel iflası ve ayrıca gerçek kişinin kişisel malvarlığı ile sorumluluğunun söz konusu olduğunu, borçlunun Almanya dışında bulunan mal ve haklarının yabancı ülkedeki iflas masasına konu olmak çıktığını, ihtilafı çözmeye yetkili mahkemenin belirlenmesinde, davalının Türkiye'de mutad meskenin bulunmasının yanı sıra, ihtiyati tedbire konu malvarlığı unsurunun bulunduğu yerinde dikkate alınmadığını, müvekkilinin Türk Mahkemeleri tarafından himayesini muhtaç olduğunu, davanın 6545 sayılı kanun gereği davanın heyetçe görülmesi gerektiğini ileri sürerek davanın ve ihtiyati haciz isteminin haksız ve dayanaksız olarak reddedildiğini belirterek, yetkisizlik kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE: Dava, şirket yöneticisinin sorumluluğuna dayalı olarak alacaklının yaptığı takibe itirazın iptaline ilişkindir. MÖHUK 40. maddede "Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisini, iç hukukun yer itibariyle yetki kuralları tayin eder." hükmü düzenlenmiştir. Türk mahkemelerini yetkili kılan bir iç yetki kuralı varsa,Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi de mevcuttur. TTK'nın 553. maddesinde kurucularının, yönetim kurulu üyelerinin.. sorumluluğu düzenlenmiş, 561. maddesinde de sorumlular aleyhine şirket merkezinin bulunduğu yer mahkemesinde dava açılabileceği düzenlenmiştir. Anılan yetki düzenlemesi kesin yetki kuralı olmayıp genel yetki kuralının yanında ek bir yetkili mahkeme düzenlenmektedir. HMK'nın 6. maddesine göre genel yetkili mahkeme davalının davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. Yine 9. maddede Türkiye'de yerleşim yerinin bulunmaması halinde yetki düzenlenmiş olup, maddeye göre Türkiye'de yerleşim yeri bulunmayanlar hakkında genel yetkili mahkeme davalının Türkiye'de mutad meskeninin bulunduğu yer mahkemesidir. Davaya konu takibe davalı tarafça yapılan itirazda verilen vekaletnameye göre davalının adresi Şişli /İstanbul olarak belirtilmiştir. Buna göre Türkiye' de yerleşim yeri bulunmayan davalının mutad meskeni Şişli/İstanbul'dur. HMK 9. maddesine göre davada mahkeme yetkili olup, mahkemece yetkisizlik kararı verilmesi doğru olmamıştır. Bu nedenlerle; davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yetkisizlik kararının kaldırılmasına, tarafların delillerinin toplanarak oluşacak sonuca göre karar verilmek üzere dosyanın 6545 sayılı yasanın 45.maddesi ile değişik 5235 sayılı kanunun 5.maddesi gereği heyetçe bakılmak üzere kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile; İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 22/01/2020 tarih ve 2019/219 Esas-2020/51 Karar sayılı kararının 6100 sayılı HMK'nın 353(1)a-4. maddesi uyarınca KALDIRILMASINA; "Davanın yeniden görülmek üzere dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE" İhtiyati haciz-tedbir talebinin ilk derece mahkemesince değerlendirilmesine, Davacı tarafça yatırılan 54,40-TL peşin istinaf karar harcının talebi halinde iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 353(1)-a maddesi uyarınca kesin olmak üzere, oy birliği ile karar verildi. 01/09/2020