9. Hukuk Dairesi 2009/16854 E. , 2010/6668 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kartal 4. İş Mahkemesi
DAVA :Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini
istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ...arafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacının iş sözleşmesinin feshinin geçersizliğine ve işe iadesine ilişkin mahkemece verilen karar Dairemizce özet olarak; “… Dairemiz uygulamasına göre işyerinde ekonomik, teknolojik, yeniden yapılanma gibi işletme içi veya işletme dışı nedenlerle meydana gelen işgücü fazlalığından dolayı işçi çıkarılmasında emekliliğe hak kazanmış olanların seçilmesi ve bu durumdaki personelin objektif ve genel bir uygulamaya tabi tutulması geçerli neden kabul edilmektedir. Somut olay bakımından, davalı işverenin savunmasında belirttiği nedenler işyeri kayıtları üzerinde inceleme yapılmasını gerektirmektedir. 2006 yılında işveren tarafından aynı nedenle gerçekleştirilen fesihlerde, feshin geçersizliğine karar verilirken, bu yıl için norm kadro çalışması yapıldığı ve işyerinde norm kadrodan daha az işçi çalıştığı, istihdam fazlalığının olmadığı saptanmıştır. Ancak 2007 yılında yapılan fesihlerde, norm kadro araştırması yapılmamıştır. Mahkemece yapılacak iş; işletme, muhasebe ve hukuk konularında uzman olan üç kişilik bilirkişi kurulu aracılığı ile yukarda belirtilen ilkeler kapsamında işyeri kayıtları üzerinde inceleme yapılarak ekonomik, teknolojik veya yeniden yapılanma nedeni ile 2007 yılı için norm kadro çalışması yapılıp yapılmadığı, işgücü fazlalığı olup olmadığı, işverenin bu kararı tutarlı şekilde uygulayıp uygulamadığı, feshin kaçınılmaz olup olmadığı, işçi fazlalığı söz konusu ise emekliliğe hak kazanmanın ölçüt olarak dikkate alınıp alınmadığı, alınmış ise bunun objektif ve genel bir uygulamaya tabi tutulup tutulmadığını belirlemek ve sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir. Eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmiş olması hatalıdır” gerekçesi ile bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamı doğrultusunda yeniden yapılan yargılama sonucunda feshin geçerli nedene dayanmadığı sonucuna varılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Dosya içeriğine göre davacının iş sözleşmesinin kurumun 2001 yılında özelleştirme kapsamında alındığı, 4733 sayılı yasa ile yeniden yapılandırıldığı ve sigara üretiminin tekel konumunda çıkartılması kararı alındığı, özel sektör firmaları ile rekabet
sonucu pazar payında azalma olduğu, üretim ve alımda önemli ölçüde gerileme kaydedildiği, zararın azaltılması ve üretimin sürdürülebilmesi için 18.06.2007 tarih ve 141 sayılı Yönetim Kurulu kararı uyarınca personel azaltılması zaruretinin hasıl olduğu, emekliliği gelenlerin iş sözleşmelerinin feshinin öngörüldüğü gerekçesi ile 4857 sayılı İş Kanunun 18.maddesi uyarınca feshedildiği anlaşılmaktadır. Dosyadaki bilgi ve belgelere ve Dairemiz incelenmesinden geçen emsal karara (2009/21082 Esas) göre davalı şirket özelleştirme kapsamında iken, bazı fabrikaları ve bölümlerini kapatmış, kapatılan bölümlerden emekliliği gelenler ile yeni işe alınan işçileri işten çıkarmış, kalan işçileri ise uygun diğer işyerlerine nakletmiştir. Davacının iş sözleşmesinin feshinden kısa bir süre sonra ambalaj ve sigara fabrikaları özelleştirme sonucu satılmıştır. İşyerlerinde istihdam fazlalığı kanıtlanmıştır. Davalı işverence bozma sonrası alınan bilirkişi raporunda fesih tarihinden yaklaşık bir yıl önceki yılın verilerine göre değerlendirme yapılmıştır. İstihdam fazlalığında emekliliğe hak kazananların seçilmesi objektif bir kriterdir. Yeni işçi alımı bulunmamaktadır. Davalı işveren işletmesel kararı tutarlı şekilde uygulamıştır. Bu maddi ve hukuki olgulara göre davacının iş sözleşmesinin, işyerinin ve işin gereklerine dayanan nedenle feshedildiği, feshin geçerli nedene dayandığı anlaşılmaktadır. Davanın reddi yerine yazılı şekilde kabulü hatalıdır.
Belirtilen nedenlerle, 4857 sayılı İş Kanunun 20.maddesinin 3.fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen nedenlerle;
1-)Yerel Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-)Davanın REDDİNE,
3-)Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
4-)Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı ( 35.00 ) TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5-)Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.000.- TL ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-)Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, kesin olarak 15.03.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.