Danıştay 6. Daire 2019/10455 Esas 2020/11776 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/10455
Karar No : 2020/11776

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan davacıya ait gecekondunun 775 sayılı Gecekondu Kanununun 18. maddesi uyarınca kaldırılması, aksi takdirde tahliye ve yıkımın yapılacağının bildirilmesine ilişkin Üsküdar Belediye Başkanlığının … tarihli, … sayılı işlemi ile dayanağı olan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığının … tarihli, … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu işlemlerin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 03.10.2012 tarihli, E:2011/9228, K:2012/6498 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak davanın reddi yolunda İdare Mahkemesince verilen kararın Danıştay Ondördüncü Dairesinin 18.11.2015 tarihli, E:2014/8049, K:2015/8933 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak dava konusu işlemin iptali yolunda … İdare Mahkemesince verilen temyize konu … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yukarıda yer alan yasal düzenlemelerle Anayasa Mahkemesi kararının birlikte değerlendirilmesinden, Boğaziçi alanının kıyı ve sahil şeridi ile öngörünüm bölgesinde bulunan mevzuata aykırı yapıların imar affından yararlandırılmasının mümkün bulunmadığı, ancak etkilenme ve geri görünüm bölgelerinde bulunan bu tür yapılar için böyle bir sınırlama getirilmediği, dava konusu taşınmaza ilişkin imar affı başvurusunun yapıldığı tarihte, taşınmazın esas malikinin Hazine olduğu, dolayısıyla taşınmazın mülkiyetinin kamu kurumları veya Hazinede olması nedeniyle Hazineye, belediyeye, il özel idaresine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare ettiği arsa veya arazilere ilişkin imar affı başvurusunun, 2981 sayılı Kanunun 7. maddesi uyarınca davalı idarece sonuçlandırılmadan, 775 sayılı Kanunun 18. maddesi uyarınca yıkım işlemi tesis edilemeyeceği açık olduğundan, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, davacının imar affı başvurusunun bulunmadığı, gecekondunun bulunduğu taşınmazın özel mülkiyete konu olduğu, kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Davalı Üsküdar Belediye Başkanlığı tarafından, imar affı başvuru tarihinde taşınmazın özel mülkiyete konu olduğu, 2006 yılında kooperatifin mülkiyetine geçtiği, Hazinenin mülkiyetinde bulunmadığı hususları ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Taşınmazın imar affı başvurusu sırasında Hazinenin mülkiyetinde olduğu, imar affı başvurusunun bulunduğu, sonradan dosyaya sunulan kooperatifin muvafakatına dayanıldığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : İstanbul İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan ve mülkiyeti … Konut Yapı Kooperatifine ait olan taşınmaz üzerindeki … Bulvarı ve … bağlantı yolu inşaatı güzergahında yer alan davacıya ait gecekondunun, söz konusu bağlantı yolu inşaatını yüklenen müteahhit firma tarafından kaldırılması talep edilmiştir. Bunun üzerine, sürdürülen yol çalışmasına engel teşkil ettiği, yer ve konum itibariyle yolun kırmızı kotunun altında ve dere yatağında kaldığı, afet derecesinde olabilecek su baskınlarına karşı can ve mal güvenliği açısından yerinde korunmasının sakıncalar doğuracağından bahisle, davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı … günlü, … sayılı işlemiyle, söz konusu gecekondunun kaldırılması hususunda gereğinin yapılması Üsküdar Belediye Başkanlığından istenilmiştir. Bu talep doğrultusunda, Üsküdar Belediye Başkanlığının … günlü, … sayılı işlemi ile bahse konu gecekondunun 775 sayılı Gecekondu Kanununun 18. maddesi uyarınca yıkımına karar verilmiştir.
Bunun üzerine, her iki işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2981 sayılı Kanunun "Tespit ve Değerlendirme İşleri" başlıklı 8. maddesinde; “...Bu tespit kapsamına, temel inşaatı tamamlanmış veya sömel betonları dökülmüş olmak kaydı ile hazine, belediye, il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare etmekte olduğu arsa veya arazilerdeki inşaatına Kanunun 14 üncü maddesinin (f) fıkrasındaki tarihlerden önce başlanmış mesken, kısmen işyeri ve konut olarak kullanılan veya evvelce konut olarak kullanılıp sonra işyerine çevrilen gecekondular ile imar mevzuatına, ruhsat ve eklerine aykırı tüm yapılar dahildir.", "Tapu verme" başlığını taşıyan 10. maddesinin birinci fırkasının (a) bendinde; "Bu Kanun hükümlerine göre hazine, belediye, il özel idaresine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare ettiği arsa veya araziler üzerinde, gecekondu sahiplerince yapılmış yapılar, 12 nci madde hükümlerine göre tespit ettirildikten sonra, kayıt maliki kamu kuruluşunca bu yer hak sahibine tahsis edilir ve bu tahsisin yapıldığı tapu sicilinin beyanlar hanesinde gösterilerek ilgilisine 'Tapu Tahsis Belgesi' verilir..." hükmü yer almaktadır.
775 sayılı Gecekondu Kanununun 18. maddesinde; "Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra, belediye sınırları içinde veya dışında, belediyelere, Hazineye, özel idarelere, katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarda veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak, daimi veya geçici bütün izinsiz yapılar, inşa sırasında olsun veya iskan edilmiş bulunsun, hiçbir karar alınmasına lüzum kalmaksızın, belediye veya Devlet zabıtası tarafından derhal yıktırılır. (...)" hükmü bulunmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu İdare Mahkemesi kararında; Dairemiz bozma kararına uyularak ara kararıyla davalı idarelerden, imar affı başvurusunun yapıldığı tarihte taşınmazın mülkiyetinin kime ait olduğuna ilişkin bilgi ve belgelerin gönderilmesinin istenilmesi üzerine, idarelerce gönderilen dava dışı kişilerin aynı taşınmaz üzerinde yer alan gecekonduları için düzenledikleri imar affı başvuru formlarında (Davacının imar affı başvurusunun bulunmadığı bildirilmiştir.) taşınmazın malikinin Hazine olduğu belirtildiğinden bahisle dava konusu taşınmazın mülkiyetinin Hazinede olduğu sonucuna varılarak, imar affı başvurusunun yapıldığı tarihte taşınmazın esas malikinin Hazine olması nedeniyle imar affı başvurusunun 2981 sayılı Kanunun 7. maddesi uyarınca davalı idarece sonuçlandırılmadan, 775 sayılı Kanunun 18. maddesi uyarınca yıkım işlemi tesis edilemeyeceği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği görülmektedir.
Dosyada mevcut bilgi ve belgelerin birlikte incelenmesinden; davalı idareler tarafından davacının imar affı başvurusunda bulunmadığının ve taşınmazın Hazine mülkiyetinde olmadığının bildirildiği, ayrıca bir başka davacının aynı taşınmaz üzerindeki gecekondusunun yıkımına ilişkin işleme karşı açtığı davada Üsküdar Tapu Müdürlüğünce dava dosyasına (Dairemizin 17/11/2020 tarih ve E:2019/10582, K:2020/10987 sayılı kararıyla onanan davanın reddi yolundaki ...İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı) sunulan ve İdare Mahkemesince hükme esas alınan … tarihli ve … sayılı yazısında 30/06/1985 tarihinde ve öncesinde taşınmazın özel mülkiyete konu olduğu, halen … Sitesi Konut Yapı Kooperatifi adına kayıtlı olduğunun belirtildiği, davacı tarafından ise taşınmazın imar affı başvurusu sırasında Hazinenin mülkiyetinde olduğu ve imar affı başvurusunda bulunulduğunu ileri sürdüğü anlaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinin ve dosyanın birlikte değerlendirilmesinden; 2981 sayılı Kanun uyarınca hak sahibi olabilmek için, imar affı başvurusu yapılan taşınmazın imar affı başvuru tarihi itibarıyla Hazine, belediye, il özel idaresine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare ettiği arsa veya arazilerden olması gerektiği açık olup, uyuşmazlıkta ise şahısların beyanına göre düzenlenen imar affı başvuru formlarında malik Hazine olarak belirtilmiş ise de, dava konusu taşınmaza ilişkin takyidatlı tapu kaydına dayanan tapu müdürlüğü yazısı ile imar affı başvuru tarihi ve öncesinde taşınmazın özel şahısların mülkiyetinde olduğu bildirildiğinden, davacının 2981 sayılı Kanun gereği imar affı hakkından yararlanamayacağı sonucuna varıldığından, davacıya ait gecekondunun yıkımına ilişkin tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalıların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 01/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.